Κυριακή 5 Νοέμβρη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ντοκουμέντο ιστορικής αξίας

Τη συμμετοχή του Μουσείου Μπενάκη στο «13ο Διεθνή Μήνα Φωτογραφίας» αποτελεί η έκθεση «Η φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου (1898 - 1990). Από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη», η οποία φιλοξενείται (έως 3/12) στο νέο κτίριο του Μουσείου (Πειραιώς 138). Μέσα από 200 θέματα, επιλεγμένα με φωτογραφικά και ιστορικά κριτήρια και χωρισμένα σε ενότητες, διαγράφεται η πορεία της μεγάλης Ελληνίδας φωτογράφου από το 1935 έως το 1960. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται το σύνολο του έργου της, το οποίο προσέφερε η Β. Παπαϊωάννου το 1978 στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.

Η διαδρομή της στη φωτογραφία συνοψίζεται σε εκατό περίπου φωτογραφίες, χωρισμένες σε τέσσερις κύριες θεματικές ενότητες με χρονική διαδοχή: α) τα πρώτα βήματα στη φωτογραφία (1935 - 1940), β) από τη ζωή στην Αθήνα μετά την κήρυξη του πολέμου έως την απελευθέρωση (1940 - 1944), γ) η ρημαγμένη ελληνική ύπαιθρος και η προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας (1944 - 1950) και δ) συμβολή στη μεταπολεμική φωτογραφική απεικόνιση της Ελλάδας (1950 - 1965). Οι φωτογραφίες κάθε ενότητας έχουν επιλεγεί με θεματικά, αλλά και φωτογραφικά κριτήρια, ώστε πέρα από τη λειτουργία τους ως «ντοκουμέντα» να παραπέμπουν και στην προσωπική γραφή της φωτογράφου.

Η Β. Παπαϊωάννου την κρίσιμη για την Ελλάδα δεκαετία του '40, έστρεψε το φακό της προς τον απλό άνθρωπο που σιωπηρά έφερε στους ώμους του το βάρος των ιστορικών γεγονότων. Με τις συγκλονιστικές μορφές της πείνας θα φιλοτεχνήσει την περίοδο αυτή, το «Μαύρο Λεύκωμα», σε σελιδοποίηση του μεγάλου μας χαράκτη, Γιάννη Κεφαλληνού, για να το καταθέσει στην ιστορική μνήμη της χώρας μας. Η απόδοση από την ευαίσθητη ματιά της, του γενναίου αγώνα που έδωσε ο άμαχος πληθυσμός της χώρας «καταχωρίζεται», όπως αναφέρει ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Αγγελος Δεληβορριάς «στα όχι καλά μελετημένα κεφάλαια μιας υποβαθμισμένης αλλά μεγαλόπνοης ιστορίας: της περιπέτειας του Ανθρώπου που δεν παύει ποτέ να διεκδικεί τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στα δρώμενα των εκάστοτε περιστάσεων».

Σελίδες από το «Μαύρο Λεύκωμα»
Σελίδες από το «Μαύρο Λεύκωμα»
«Το σύνολο του έργου της», τονίζει η Φανή Κωνσταντίνου (μαζί με την Ολγα Χαρδαλιά επιμελήθηκαν την έκθεση), «αποτελεί ένα σημαντικό ντοκουμέντο ιστορικής αξίας, μολονότι δεν απαθανατίζει σημαντικά γεγονότα, προσωπικότητες της δημόσιας ζωής ή πολεμικές συγκρούσεις. Με διακριτικότητα, σεβασμό και συγκρατημένη συναισθηματική συμμετοχή... κατορθώνει να συλλάβει βλέμματα, εκφράσεις και χειρονομίες, που υπαινίσσονται μάλλον παρά καταγράφουν, που δονούν τις αισθήσεις παρά αφηγούνται. Χάρη μάλιστα στις φωτογραφικές της αρετές, τη λιτότητα στην έκφραση και την αφαίρεση περιγραφικών λεπτομερειών, συχνά τα θέματά της αποκτούν διαχρονικότητα και αντανακλούν την πίστη στην ανθρώπινη δύναμη, αλλά και την αισιοδοξία που πηγάζει μέσα από ανατρεπτικές καταστάσεις».

Αργότερα, κατά τη διάρκεια του '50, μέσα στο πνεύμα αισιοδοξίας που επικρατούσε μετά το τέλος του πολέμου, η Β. Παπαϊωάννου έδωσε την προσωπική της φωτογραφική εκδοχή για το ελληνικό τοπίο, σε σχέση με τους ανθρώπους της υπαίθρου και με τα απομεινάρια της ιστορίας του. Αποτυπώνει φωτογραφικά την ελληνική ύπαιθρο, συχνά συμμετέχοντας σε εξορμήσεις της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας, της οποίας υπήρξε σημαντικό μέλος. Η τραχιά γη, οι ηλιόλουστες παραλίες, τα κάτασπρα γεωμετρικά σπίτια, το άπλωμα των διχτυών από τους ψαράδες, γίνονται συχνά φωτογραφικά στερεότυπα που αποδίδονται με γραφικότητα.

Παράλληλα με την έκθεση, κυκλοφόρησε και ο ομότιτλος τόμος (Μουσείο Μπενάκη και εκδόσεις «Αγρα»), με εισαγωγικά κείμενα των: Φανής Κωνσταντίνου, Πλάτωνα Ριβέλλη, Γ. Βέμπερ. Το βιβλίο συμπληρώνουν απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις της ίδιας της φωτογράφου λίγο πριν το θάνατό της, εκτενές ημερολόγιο από την περιοδεία της στη Δ. Ελλάδα και την Ηπειρο το 1946, εκτενής βιβλιογραφία και φωτογραφίες, ενώ στο Επίμετρο παρουσιάζονται σε σμίκρυνση οι σελίδες του περίφημου «Μαύρου Λευκώματος» της Κατοχής. Σημειώνουμε ότι κατά τη διάρκεια της έκθεσης προβάλλεται η εκπομπή «Παρασκήνιο» (παραγωγή ΕΡΤ), με τον τίτλο «Η Ελλάδα μέσα από το φακό της Βούλας Παπαϊωάννου».


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Εγκαινιάστηκε η έκθεση του Κώστα Μπαλάφα (2017-05-09 00:00:00.0)
Διεθνής Μήνας Φωτογραφίας (2006-10-03 00:00:00.0)
Φωτογραφικό οδοιπορικό (2006-08-20 00:00:00.0)
«Φωτοσυγκυρία» στη Θεσσαλονίκη (2006-02-08 00:00:00.0)
Φωτογραφικές «ματιές» (2005-09-18 00:00:00.0)
Φωτογραφικές μνήμες της Ελλάδας (2003-02-05 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ