Μέρος Β

Πλουραλισμός στο ΚΚΕ;

Η αντίληψη, να υπάρχει πλουραλισμός στο ΚΚΕ, ώστε να μπορέσει αυτό να πάει ...μπροστά, αποτέλεσε ανέκαθεν το όχημα αλλοίωσης του χαρακτήρα του Κόμματος, προκειμένου να οδηγηθεί τελικά στη διάλυση και εξαφάνιση.

Την αντίληψη του ιδεολογικού πλουραλισμού ο Σταύρος Κασιμάτης (Σ. Κ.) την υποστηρίζει ανοιχτά, με ειλικρίνεια, δίχως να παίρνει υπόψη του ότι εξαιτίας της το ΚΚΕ ταλανίστηκε αρκετές φορές. Ιδιαίτερα πριν λίγα χρόνια... Γράφει ο Σ. Κ.: "Δεν μπορούσες να αναδειχτείς στην κομματική ιεραρχία, στις οργανώσεις που καθοδηγούσε το ΚΚΕ, όντας αντισταλινικός, αντι-ΕΣΣΔ, αντιζαχαριαδικός, αντι-ΚΚΕ, ούτε να έχεις αμφιβολίες πάνω σ' αυτά. Αν διαφωνούσες με τις αρχές και την πολιτική του Κόμματος..." (σελ. 254, υπογράμμιση Μ. Μ.).

Το πρώτο που σου έρχεται στο νου, διαβάζοντας τα παραπάνω, είναι: Πώς γίνεται να είναι κάποιος αντί σε όλα αυτά και να θέλει να βρίσκεται στο ΚΚΕ; Οταν, μάλιστα, είναι και αντι-ΚΚΕ, αντίθετος με τις αρχές του ΚΚΕ!Ιδεολογικοπολιτικά πλουραλιστικό κομμουνιστικό κόμμα ούτε υπήρξε ούτε θα υπάρξει. Και όχι μόνο κομμουνιστικό κόμμα, αλλά και αστικό. Οι βερμπαλισμοί που ακούμε, ότι το ΠΑΣΟΚ ή ο ΣΥΝ ή η ΝΔ, για παράδειγμα, είναι κόμματα πλουραλιστικά αποτελούν και υποκρισία. Γιατί ταυτίζουν κάποιες αποχρώσεις, που μπορεί να έχουν ορισμένοι σε επιμέρους πλευρές της γραμμής των κομμάτων τους, με τη γενική γραμμή. Στην οποία είναι άπαντες ομόγνωμοι,γιατί είναι σύμφωνοι στα στοιχεία εκείνα, που συγκροτούν τα θεμέλια του κόμματός τους. Πρόκειται για κόμματα που είναι απόλυτα μονολιθικά,όσον αφορά τη διαχωριστική γραμμή, που τα ίδια έχουν τραβήξει ανάμεσα σε αυτά και στο σοσιαλισμό. Ανάμεσα σε αυτά και στην πάλη κατά των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού.

Ετσι, όταν το 1991 το ΚΚΕ διασπάστηκε, ο λόγος ήταν ότι δε γινόταν να συγκατοικούν σε αυτό εκείνοι που αποδέχονταν τα θεμέλια του Κόμματος, με εκείνους που δεν είχαν κάποιες επιμέρους διαφορές με το ΚΚΕ, αλλά κατεδάφιζαν τα θεμέλιά του.

Η ουσία είναι ότι στο ΚΚΕ δεν μπορούσαν να βρίσκονται μαζί, εκείνοι που αποδέχονταν το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, τον προλεταριακό διεθνισμό, τη δικτατορία του προλεταριάτου και άλλοι που τα απέρριπταν. Οπως δεν μπορούσαν να συνυπάρχουν εκείνοι που αντιπαλεύουν τη "νέα τάξη πραγμάτων" και άλλοι (πρώην κομμουνιστές) που την αποδέχονται ως ...πραγματικότητα, στην οποία πρέπει να προσαρμοστούμε! Και άλλα...

Συνεπώς, ο Σ. Κ. δε θα 'πρεπε να καταγγείλει όσους και όποια όργανα του ΚΚΕ αντιτίθεντο σε τέτοιες αντιλήψεις και τις αντιμετώπιζαν αποφασιστικά. Αν είχε βγάλει κάποια συμπεράσματα, έστω των τελευταίων χρόνων, θα 'πρεπε να επικροτήσει αυτή τη στάση του ΚΚΕ.

Το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά επίκαιρο.Το ΚΚΕ περιφρουρεί και προσπαθεί να δυναμώνει την ιδεολογικοπολιτική του ενότητα, επειδή αφορά την πάλη του για την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου Πάλης, αποτελεί τη βάση του αγώνα για τον σοσιαλισμό. Γιατί, όπως σωστά υπογράμμισε ο καθηγητής Δημήτρης Χαραλάμπης στη συζήτηση - παρουσίαση του βιβλίου "οι παράνομοι", "η συνειδητή απαίτηση του εργαζόμενου να ελέγξει τον κόσμο σε όφελός του είναι υπαρκτή. Αυτό δείχνει και η σημερινή κατάσταση που ζουν οι λαοί στην πρώην ΕΣΣΔ".

Αυτή η συνειδητή απαίτηση μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με την ύπαρξη και δράση του μαρξιστικού - λενινιστικού κομμουνιστικού κόμματος.

Εχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι οι μεγαλοστομίες και κραυγές των κατά καιρούς αναθεωρητών του μαρξισμού - λενινισμού, περί κατάπνιξης του ατομικού (της προσωπικότητας) από την ισοπεδωτική (!) συλλογικότητα, κατά κανόνα, δε γίνονται προκειμένου να ενισχυθεί το ατομικό, όποτε υπάρχει τέτοια ανάγκη, ώστε ταυτόχρονα να βοηθηθεί καλύτερα η ανάπτυξη της συλλογικότητας. Γίνονται για να εξαρθεί ο ατομικισμός τους και η περιφρόνησή τους στην ενιαία στάση και για να βρει διέξοδο η αποφυγή ανάληψης των ατομικών ευθυνών τους. Στη διάσπαση του Κόμματος, το 1991, αυτό το φαινόμενο βρήκε στο πρόσωπο των σοσιαλδημοκρατών "μας" την πιο εκφυλιστική του έκφραση.

Στην πραγματικότητα, αυτός ο ατομικισμός έχει την πηγή του στην εγκατάλειψη των αρχών συγκρότησης του ΚΚΕ.

Στο βιβλίο του, ο Σ. Κ. παραθέτει πάμπολλα στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνονται είτε σε εκθέσεις (δικές του και άλλων), είτε σε τηλεγραφήματά τους προς το ΠΓ. Αυτά τα στοιχεία - ομολογίες μάς δείχνουν ότι ένας αριθμός στελεχών του ΚΚΕ, που δρούσαν στην Ελλάδα παράνομα, αναφέρονται σε άλλα στελέχη, τα οποία τα θεωρούν ύποπτα ή και χαφιέδες.

Ανεξάρτητα από το τι απ' αυτά (και άλλα) είναι βάσιμο ή όχι, ορθό ή λαθεμένο, το θέμα που πρέπει να τεθεί είναι: Το τότε ΠΓ και ο Ν. Ζαχαριάδης διαμόρφωναν γνώμη και άποψη (όντας στο εξωτερικό) από εκθέσεις κομματικών στελεχών που βρίσκονταν στην Ελλάδα. Η, και από εκθέσεις στελεχών. Προκύπτουν, επομένως, δύο μεγάλα ζητήματα.

Πρώτο: Αφού είναι έτσι (αποδεδειγμένα), γιατί δεν αναλαμβάνονται ευθύνες, απ' όσους τις έχουν, αλλά φορτώνονται όλες στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, στη λειτουργία του, στις άλλες αρχές του και στον Ζαχαριάδη;

Δεύτερο: Οι Κ. Φιλίνης, Φ. Λαζάρου και διάφοροι άλλοι θεωρούσαν δικαίωμά τους να εκφράζουν γνώμη (θετική ή αρνητική) για συντρόφους. Θα λέγαμε, ότι, όχι μόνο είχαν το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση, από τη στιγμή που διαμόρφωναν κάποια σκέψη στηριγμένη σε στοιχεία ή ενδείξεις. Ωστόσο, αυτό το δικαίωμα, αυτή την υποχρέωση, δεν την αναγνωρίζουν στον τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Δηλαδή, δεν του αναγνωρίζουν το δικαίωμα να κρίνει με βάση εκθέσεις που του έστελναν τα εδώ καθοδηγητικά κέντρα!Το αν τα συμπεράσματα που έβγαιναν ήταν σωστά ή λαθεμένα, είναι άλλο θέμα. Αλλά εδώ δεν πρόκειται γι' αυτό. Δεν πρόκειται για κριτική σε αποφάσεις λαθεμένες. Πρόκειται για απόσειση των δικών τους ευθυνών και για μη εξαγωγή ενός ορθού διδάγματος: Οτι σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες γίνεται εξίσου δύσκολη η διαλεύκανση μιας σειράς τέτοιων περιπτώσεων, που μόνο η αναμονή και η συλλογική αντιμετώπιση μπορούν να διαλευκάνουν.

Γι' αυτό ακριβώς βασικό χαρακτηριστικό της σκέψης και της πρακτικής τους είναι η προσπάθεια να βγάζουν λάδι τον εαυτό τους (πάντα στο όνομα της ...δημοκρατίας!) και ταυτόχρονα να κατακεραυνώνουν άλλους. Οι άλλοι, δηλαδή οι "επάνω", έχουν την αποκλειστική ευθύνη για όλα, τα γνωρίζουν όλα, χαράσσουν την πορεία και καθορίζουν τη ...μοίρα όλων!

Πρόκειται για τη χοντροκομμένη έκφραση της πέρα για πέρα λαθεμένης αντίληψης "η ανίκανη ηγεσία και η καλή βάση", που είναι η αντίστροφη εκδοχή της εξίσου λαθεμένης αντίληψης "η ικανή ηγεσία και η ανίκανη βάση"!

Τα βάρη και οι ευθύνες, φυσικά, δεν είναι ισομερή. Τα καθοδηγητικά όργανα- και πρώτα απ' όλα τα ανώτατα - έχουν πολύ μεγαλύτερη ευθύνη και κρίνονται ανάλογα, τόσο για τα αρνητικά, όσο και για τα θετικά. Για παράδειγμα, όταν γίνεται αναφορά στη Συμφωνία του Λιβάνου ή της Βάρκιζας, είναι φανερό ότι τις ευθύνες τις επωμίζεται η τότε καθοδήγηση του ΚΚΕ κατά κύριο λόγο, καθώς και του ΕΑΜ. Δεν τις φορτώνουμε στη "βάση". Γι' αυτό και η ανάδειξη των στελεχών είναι ένα από τα κατ' εξοχήν σοβαρά, σύνθετα και καίρια ζητήματα.

Ομως, στο προκείμενο, υπάρχει ένα βασικό θέμα: Ο Σ. Κ. ήταν στην Κεντρική Επιτροπή και στο ΠΓ. Οι Λαζάρου, Φιλίνης και λοιποί ήταν καθοδηγητικά στελέχη και αργότερα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ. Το ίδιο και πολλοί άλλοι. Επομένως, κι αν ακόμα η αντίληψη περί "κακής ηγεσίας και καλής βάσης" ήταν σωστή, και τότε δε θα μπορούσαν να αποσείσουν τις ευθύνες τους.Και όμως. Ο Σ. Κ., ενώ είναι σκληρότατος στην κριτική του, όσον αφορά τις ευθύνες άλλων ή όσων αφορά εκείνα για τα οποία ο ίδιος θεωρεί άλλους ως υπεύθυνους, δεν είναι καθόλου αμείλικτος ως προς τον εαυτό του. Η όποια αυτοκριτική αποπειράται να κάνει είναι επιδερμική. Δεν αναφερόμαστε στους υπόλοιπους, οι οποίοι φαίνεται πως ούτε καν γνωρίζουν τη λέξη αυτοκριτική.

Μάκης ΜΑΪΛΗΣ

(Αύριο το Γ Μέρος)