Γνώμες, παρατηρήσεις και προτάσεις πάνω στα ντοκουμέντα

Η εκτίμησή μου για τα ντοκουμέντα. Νομίζω ότι τα δύο θεμελιακά ντοκουμέντα - Πρόγραμμα και Καταστατικό - ακόμη κι αν μείνουν όπως είναι διατυπωμένα, ανταποκρίνονται και τοποθετούν σωστά τις γενικές κατευθύνσεις της στρατηγικής και τακτικής του ΚΚΕ στις συγκεκριμένες συνθήκες - εσωτερικές και εξωτερικές - στους διεθνείς συσχετισμούς δυνάμεων κτλ.

- Η ακριβολογία, όμως, και ο εμπλουτισμός τους είναι νομίζω αναγκαία στοιχεία και γι' αυτό επιβάλλεται να μελετηθούν προσεκτικά οι προτάσεις, παρατηρήσεις, προβληματισμοί, που ήδη εμφανίζονται στο δημόσιο διάλογο.

- Οσον αφορά το δημόσιο απολογισμό δράσης της Κεντρικής Επιτροπής, αυτό πια είναι το καινούριο κι ευχάριστο στοιχείο στη δράση του ΚΚΕ και το υποστηρίζω ολόψυχα, γιατί εκφράζει με τον πιο χειροπιαστό τρόπο την ιδέα - αντίληψη των κομμουνιστών ότι: Υπηρετούμε τον εργαζόμενο λαό, λογοδοτούμε σ' αυτόν και ζητούμε τη γνώμη του, τις παρατηρήσεις του και τις προτάσεις του, καθώς και τη συμμετοχή του στην καθημερινή δράση για την πραγματοποίηση των άμεσων και των τελικών σκοπών και στόχων, τη δημιουργία της νέας δημοκρατικής - σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε ότι οι λαϊκές μάζες όλων των εργαζομένων, με την καθοδήγηση του ΚΚ, πραγματοποιούν την επανάσταση, δημιουργούν την ιστορία.

Μια γενική παρατήρηση πρώτα. Τα ντοκουμέντα μας, πάντα σχεδόν, διατυπώνονται τόσο συνοπτικά που δεν κατανοούνται από τους απλούς ανθρώπους που θέλουμε να τα αφομοιώσουν. Λείπουν τα παραδείγματα, η εξήγηση με απλά λόγια. Τα μέλη του Κόμματος και οι εργαζόμενοι γενικότερα δεν είναι μελετητές των εξελίξεων. Αυτό να παίρνεται πάντα υπόψη από τα ανώτερα όργανα.

Και τώρα επιμέρους ζητήματα στο κάθε ντοκουμέντο.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Στη σελίδα 6, Θέση 5 τελευταία παράγραφο λέγεται "... ξεχωρίζει ένας δεύτερος κύκλος χωρών"... Ποιες είναι αυτές οι χώρες; Και αμέσως παρακάτω, Θέση 6 "... Σταθεροποιούνται συμμαχίες διαμέσου των εξαγωγών εξοπλισμού". Δεν αναφέρεται ούτε ένα παράδειγμα.

Σελίδα 9 - Θέση 12. Τρύπα όζοντος και όξινη βροχή. Χρειάζεται εξήγηση. Σελίδα 11 - Θέση 17. Για τα αρχικά των διαφόρων οργανώσεων και ενώσεων. Πρέπει να αναγράφονται μια φορά τουλάχιστον ολοκληρωμένα, για να καταλαβαίνει κανείς περί τίνος πρόκειται.

- Σελίδα 14, Θέση 22, προς το τέλος.... Το αστικό κράτος ενισχύεται αποφασιστικά σε ένα άλλο ευρύτερο επίπεδο στα πλαίσια της ΕΕ. Ακατανόητη διατύπωση, ποιο επίπεδο;

- Σελίδα 27, Θέση 35. Για τις γενικές νομοτέλειες. Οπως διατυπώνονται, δύσκολα τις αφομοιώνουν οι άνθρωποι. Να διατυπωθούν όλες στη σειρά περίπου έτσι:

- Κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη σε συνεργασία με τους συμμάχους της.

- Κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής.

- Σοσιαλιστικός σχεδιασμός της οικονομίας.

- Αλλαγή ριζικά των κοινωνικών σχέσεων.

- Εθελοντική συνένωση σε συνεταιρισμούς στην αγροτική οικονομία και στους μικροπαραγωγούς των πόλεων, με την ολόπλευρη ενίσχυση του σοσιαλιστικού κράτους.

- Σελίδα 28, Θέση 36. Για τον όρο δικτατορία του προλεταριάτου. Ο όρος είναι σωστός και πρέπει να μείνει, γιατί εκφράζει την ουσία της εξουσίας της εργατικής τάξης. Το υπογραμμίζω γιατί υπάρχουν σύντροφοι που λένε ότι αυτό τρομάζει τους ανθρώπους που βαρέθηκαν τις δικτατορίες. Χρειάζεται νομίζω έστω σύντομα εξήγηση πού βρίσκεται η διαφορά στη δικτατορία που ασκεί η αστική τάξη και κείνη του προλεταριάτου.

Σελίδα 29, Θέση 37. Θεμέλιο της κοινωνικής οργάνωσης της παραγωγής αποτελούν οι νέες σχέσεις παραγωγής και κατανομής και οι νέες οικονομικές σχέσεις καταργούν το εμπορικό απόρρητο κτλ. Οι δυο αυτοί παράγραφοι δεν κατανοούνται.

Στην ίδια θέση παρ. 3: Η σοσιαλιστική εξουσία παίρνει υπόψη τις ανάγκες της εργατικής τάξης, φτωχών αγροτών κτλ. Εχει δημαγωγικό χαρακτήρα όπως είναι. Παίρνει υπόψη τις ανάγκες... αλλά τι θα κάνει, δε λέει. Λέω καλύτερα να λείψει και να συνεχιστεί: Η σοσιαλιστική εξουσία δημιουργεί όρους... Σελίδες 30 -31, Θέση 41. Και μετά την οικοδόμηση των βάσεων του σοσιαλισμού και την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας "υπάρχει αντικειμενική υλική βάση, για την όξυνση παλιών και την εμφάνιση νέων αντιθέσεων". Ρωτώ: Σε τι εκφράζεται η αντικειμενική υλική βάση; Πρέπει να πούμε τι εννοούμε με την υλική βάση.

Σελίδα 31, Θέση 42. Γίνεται λόγος για "σωστή σχέση του Κόμματος - εξουσίας - μαζών" και υπογραμμίζω την ανάγκη να εξηγηθεί: Πώς πρέπει να εκφράζεται αυτή η σωστή σχέση Κόμματος - εξουσίας - μαζών στη σοσιαλιστική κοινωνία;

Θεωρώ παράλειψη το ότι στο Πρόγραμμα, δεν αναφέρεται καθόλου το ζήτημα των μορφών περάσματος στο σοσιαλισμό. Το Κόμμα μας είχε πάντα μια συγκεκριμένη - πάγια θα 'λεγα - και σωστή θέση ότι πρέπει να κατέχει, να έχει υπόψη όλες τις μορφές, ειρηνικές και μη, γιατί σε τελευταία ανάλυση εξαρτάται από τον τρόπο που θ' αντιδράσει η αστική τάξη, όταν βρεθεί στον κίνδυνο να χάσει την εξουσία. Προτείνω λοιπόν να μπει στο πρόγραμμα σχετική παράγραφος.

ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

- Σελίδα 6, Θέση 3. Αναφέρεται: Το ΚΚΕ είναι ενάντια στο "ενιαίο αμυντικό δόγμα Ελλάδας - Κύπρου. Υποστηρίζει την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών". Σωστή είναι η θέση από την άποψη ότι η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος. Θα 'θελα όμως να εξηγηθεί. Ποια είναι η φιλοσοφία του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος; Πρακτικά, δηλαδή, τι το χειρότερο μπορεί να συμβεί στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο και θα συμβάλει αυτό το ενιαίο αμυντικό δόγμα να μη γίνει;

- Σελίδα 9, Θέση 6. Προς το τέλος μιλά για πλέγμα θεσμών που χρησιμοποιούνται για την υποταγή του εργατικού κινήματος κτλ.... Ποιους θεσμούς εννοεί; Δεν ονομάζει κανένα.

Στην αρχή της ίδιας Θέσης (6): Οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προώθησαν επιλογές που στοχεύουν στην ανασυγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού, δεν ονομάζει καμιά τέτοια επιλογή. Δε γινόμαστε πειστικοί έτσι.

Σελίδα 11, Θέση 8. Για το ΠΑΣΟΚ. Σωστά λέγεται ότι η πολιτική του, η φυσιογνωμία του κτλ. είναι δοσμένη. Και κολλάει μια παράξενη διατύπωση "ανεξάρτητα από το ρόλο που έπαιξε στην ίδρυση και ανάπτυξή του ο Α. Παπανδρέου". Η διατύπωση αυτή μοιάζει σαν παραθυράκι θετικής εκτίμησης του αρχιδημαγωγού Ανδρέα Παπανδρέου, να εκλείψει οπωσδήποτε.

Σελίδα 20, Θέση 19. Μιλά για σοβαρούς αγώνες που διακρίθηκαν για τη μαζικότητά τους και δεν αναφέρει ούτε ένα παράδειγμα τέτοιου αγώνα. Προτιμούμε τη γενικολογία που δε βοηθά κανένα;

Σελίδα 21, Θέση 21. Εμφανίστηκαν και συγχύσεις, λαθεμένες αντιλήψεις στη δράση του Κόμματος στο μαζικό κίνημα... Ποιες είναι αυτές;

Σελίδα 29, Θέση. 32. Για τους κρίκους συσπείρωσης κτλ. λέει μεταξύ άλλων σαν κρίσιμο πρόβλημα τη γλώσσα μας. Τι εννοεί εδώ με τη γλώσσα;

Για το Καταστατικό. Να τονίσω στην αρχή ότι στη διατύπωση του Καταστατικού τα καταφέρνουμε καλά. Εκεί που σκοντάφτουμε είναι η εφαρμογή του στην πράξη, στην κομματική ζωή και δράση κι αυτό είναι που πρέπει να προσεχτεί απ' όλα τα καθοδηγητικά όργανα από πάνω ως κάτω και από τα μέλη του Κόμματος.

Ενα πρόσφατο παράδειγμα έχω υπόψη μου και το αναφέρω εδώ για να επιβεβαιώσω την παραπάνω διαπίστωσή μου. Οποιοδήποτε Καταστατικό του ΚΚΕ λέει ότι η ΚΟΒ είναι το θεμέλιο, το ΚΚΕ στο χώρο της, δρα στα πλαίσια της γενικής γραμμής του ΚΚΕ κτλ. Βάσει λοιπόν των αρμοδιοτήτων της ΚΟΒ και της γενικής θέσης του ΚΚΕ να γίνει προσπάθεια για την αφομοίωση των ντοκουμέντων του ΚΚΕ (πριν για τις αιτίες της ανατροπής του σοσιαλισμού και τώρα τα σχέδια Προγράμματος, Καταστατικού κτλ.), το Γραφείο της ΚΟΒ με πρωτοβουλία του και πολύ σωστά, κατά τη γνώμη μου, οργάνωσε ομαδικές συζητήσεις μελών και οπαδών του ΚΚΕ.

Στέλεχος της Αχτιδικής Επιτροπής χαρακτήρισε τη δουλιά αυτή της ΚΟΒ λάθος και πριν και τώρα και τόνισε ότι η ανάλυση θα γίνει από ειδικούς αναλυτές. Μόνο απλό διάβασμα να γίνει στην ΚΟΒ. Πρέπει να προφυλάξουμε - λέει - το Κόμμα. Αποφασίστηκε ενιαίος τρόπος δουλιάς με τα ντοκουμέντα αυτά κτλ.

Γνώμη μου είναι ότι ακριβώς ΛΑΘΟΣ είναι η ενέργεια αυτή της Αχτιδικής Επιτροπής γιατί:

- Δε δείχνει εμπιστοσύνη στις κομματικές δυνάμεις της ΚΟΒ.

- Εκοψε την πρωτοβουλία του Γραφείου και της ΚΟΒ ολόκληρης. Η δουλιά σταμάτησε αμέσως και το διάβασμα.

- Οσο για τον ενιαίο τρόπο στην ανάλυση των ντοκουμέντων, δεν έχω αντίρρηση όταν υπάρχει δυνατότητα για κάτι τέτοιο.

Μερικές παρατηρήσεις και στο Σχέδιο Καταστατικού

Σελίδα 4, Θέση β. Το ΚΚΕ καθοδηγείται από την κοσμοθεωρία του Μ-Λ να μείνει. Το "και τον προλεταριακό διεθνισμό" είναι πλεόνασμα, δεν είναι κάτι έξω από την κοσμοθεωρία μας, του Μ-Λ. Και πιο μπροστά: Το ΚΚΕ φιλοδοξεί... τόσο στον αγώνα για την κατάκτησή της - ποιας -; της εξουσίας μάλλον πρέπει να μπει, γιατί η ανώτερη κοινωνία οικοδομείται, όταν η εργατική τάξη έχει την εξουσία, δεν κατακτιέται.

Σελίδα 5, Θέση δ. Θεμελιακές αρχές. Εδώ να συμπληρωθεί ο προλεταριακός διεθνισμός και να αναπτυχθούν περισσότερο όλες οι αρχές εδώ στην εισαγωγή. Στα άρθρα να μείνουν όπως είναι (σύντομα).

Σελίδα 6 άρθρο 2 για τη δοκιμασία. Προτείνω να είναι - καθοριστεί στο καταστατικό - τρεις (3) ως έξι (6) μήνες. Να κρίνει η ΚΟΒ πόσους ακριβώς θα καθορίσει στην κάθε περίπτωση.

Σελίδα 8 άρθρο 5 για την ενημέρωση, για την ιδεολογική - πολιτική στήριξη των αποφάσεων. Σωστή είναι η ιδέα, αλλά χρειάζεται εξήγηση για να κατανοηθεί.

Σελίδα 18, άρθρο 38. Για την ένταξη νέων μελών... Το σημείο θ. που είναι τελευταίο να μπει β., γιατί όπως πάμε, θα λεγόμαστε Κόμμα Γερόντων.

Σελίδα 20, άρθρο 42 "Τα καθοδηγητικά όργανα του ΚΚΕ συντονίζουν τη δράση τους με εκείνα της ΚΝΕ". Το αντίθετο είναι νομίζω σωστό. Είτε να λείψει ο α ή β συντονισμός και να μείνει: Τα καθοδηγητικά όργανα του ΚΚΕ έχουν την ευθύνη να παρέχουν...

Σελίδα 22 άρθρο 50. Ετσι που διατυπώνεται, δε δίνει σωστή λύση στο πρόβλημα που θέλει ν' αντιμετωπίσει, των συντρόφων δηλαδή που δεν μπορούν, λόγω ηλικίας, υγείας κτλ. ν' ανταποκριθούν στις καταστατικές υποχρεώσεις. Να διατυπωθεί κάπως έτσι: Οι σύντροφοι που δεν μπορούν λόγω ηλικίας, υγείας κ. ά. λόγους, απαλλάσσονται από τις καταστατικές υποχρεώσεις του κομματικού μέλους και δεν υπολογίζονται στην ενεργό δύναμη της ΚΟΒ (υπάρχει πρόβλημα απαρτίας στις συνελεύσεις).

Κλείνοντας θα 'θελα να σημειώσω την ανάγκη, μετά το Συνέδριο, να γίνει όχι μόνο κάποια ανάλυση των αποφάσεων - ντοκουμέντων του Συνεδρίου και ξενοιάσαμε, αλλά η Κεντρική Επιτροπή με το τμήμα Διαφώτισης - Προπαγάνδας να επεξεργαστεί μια σειρά μαθήματα σε χωριστά ζητήματα όπως π. χ. για την εξουσία, "Δικτατορία του προλεταριάτου", τον καθοδηγητικό ρόλο του Κόμματος στο σοσιαλισμό, για την εθελοντική συνένωση στους συνεταιρισμούς και τα πλεονεκτήματα των αγροτών και των μικροπαραγωγών των πόλεων, για το ρόλο των μαζικών οργανώσεων στο σοσιαλισμό - ιδιαίτερα των συνδικάτων - και η αξιοποίησή τους από το κυβερνών κομμουνιστικό κόμμα και πολλά άλλα. Σ' αυτό το θέμα χρειάζεται ενιαίος τρόπος δουλιάς.

ΠΑΠΠΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Θεσσαλονίκη