ΜΟΣΧΑ(ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ).-

Ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν ανακοίνωσε επιτέλους στις 31 Μάρτη το ειρηνευτικό του σχέδιο διευθέτησης της τσετσενικής κρίσης και την 1 Απρίλη κατοχύρωσε τις διατάξεις του σε ειδικό Διάταγμα. Ο διοικητής των ομοσπονδιακών δυνάμεων στην Τσετσενία, Βιατσεσλάβ Τιχομίροφ, ανακοίνωσε ότι από τα μεσάνυχτα της 31 Μάρτη σταματούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και θα αρχίσει η σταδιακή αποχώρηση των στρατευμάτων από την Τσετσενία. Ο πόλεμος στον Καύκασο υπέσκαψε πολύ το κύρος του Γιέλτσιν που κι έτσι είναι χαμηλό. Ενόψει τον προεδρικών εκλογών, δεν μπορούσε πλέον να αγνοήσει την αιματοχυσία και ύστερα από μακρές και κρυφές από την κοινωνία συσκέψεις, κατά την περίοδο των οποίων τα ρωσικά στρατεύματα προσπάθησαν να πετύχουν μέγιστα αποτελέσματα, διατυπώθηκαν οι θέσεις του σχεδίου αυτού. Το σχέδιο προβλέπει: Εκλογές για το Κοινοβούλιο της Τσετσενίας, υπογραφή συμφωνίας για τον καθορισμό των δικαιοδοσιών υπό ομοσπονδιακό έλεγχο, κήρυξη αμνηστίας (με μερικές εξαιρέσεις) για τους μετέχοντες στις εχθροπραξίες, σύσταση υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, Βίκτορ Τσερνομίρντιν, επιτροπής για την εφαρμογή του σχεδίου, αυστηρό έλεγχο στη χορήγηση των χρημάτων για την ανόρθωση της καταστρεμμένης από τον πόλεμο οικονομίας. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η δήλωση του Γιέλτσιν ότι είναι έτοιμος να ξεκινήσει συνομιλίες μέσω μεσολαβητών με την ντουνταγεφική ηγεσία. Το τελευταίο σημείο ο Γιέλτσιν το πρόσθεσε ιδιοχείρως τη στιγμή που ανακοίνωνε το σχέδιο, παρουσία των δημοσιογράφων. Πολλές από τις θέσεις που διατύπωσε ο Γιέλτσιν έχουν από καιρό προταθεί από διάφορες πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Οι πρώτες αντιδράσεις στη Ρωσία και την Τσετσενία για το ειρηνευτικό σχέδιο του Γιέλτσιν εμπεριέχουν μια ανάμεικτη νότα αισιοδοξίας και σκεπτικισμού. Ο υπουργός Εθνοτήτων, Βιατσεσλάβ Μιχάιλοφ, θεωρεί ότι οι εκλογές για το τσετσενικό Κοινοβούλιο μπορούν να διεξαχθούν αυτό το καλοκαίρι. Ο προεδρικός σύμβουλος Εμίλ Πάιν σημείωσε ότι για πρώτη φορά προτείνεται να αρχίσουν διαπραγματεύσεις όχι με τον καθορισμό του καθεστώτος της Τσετσενίας στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά με την αποστρατικοποίηση της περιοχής. (Σημειώνουμε ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ξεκίνησαν ακριβώς "για τη διατήρηση της ακεραιότητας της Ρωσίας" μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της Τσετσενίας από τον Τζοχάρ Ντουντάγεφ). Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας, Γεγκόρ Στρόγεφ, χαρακτήρισε ως επίκαιρο και ρεαλιστικό το σχέδιο Γιέλτσιν. Ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, δήλωσε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα θα υποστηρίξει τις ενέργειες που αποβλέπουν στην εγκαθίδρυση της ειρήνης στη Ρωσία. Αφού σημείωσε ότι οι συνομιλίες έπρεπε να είχαν αρχίσει πριν από την έναρξη του πολέμου, άφησε εμμέσως πλην σαφώς να νοηθεί ότι ο Γιέλτσιν, που ξεκίνησε τον πόλεμο, δεν είναι ο κατάλληλος και να τον τερματίσει.

Επίσης, περισσότερο ή λιγότερο επικριτικοί κατά του σχεδίου ή διαφόρων πλευρών του εμφανίστηκαν άλλοι τρεις υποψήφιοι Πρόεδροι - Αλεξάντρ Λέμπεντ, Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι και Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Από την άλλη μεριά, ο διοικητής των στρατευμάτων που κατέλαβαν πέρσι το Γκρόζνι, στρατηγός Λεβ Ρόχλιν, εξέφρασε το φόβο ότι η εκεχειρία θα δώσει πάλι την ευκαιρία στους οπαδούς του Ντουντάγεφ να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους και ότι θα υπάρξει απλώς επανάληψη των γεγονότων του 1995. Ανάλογες απόψεις έχει διατυπώσει κατά καιρούς και ο υπουργός Αμυνας, στρατηγός Πάβελ Γκρατσόφ.

Προς το παρόν δεν είναι γνωστή η αντίδραση του ίδιου του Ντουντάγεφ, που θα είναι ενδεχομένως καθοριστική για το μέλλον του σχεδίου Γιέλτσιν. Πάντως, οι πρώτες δηλώσεις Τσετσένων διοικητών σε διεθνή ειδησιογραφικά πρακτορεία χαρακτηρίζονται από δυσπιστία. Ετσι, ο Ντοκού Μακχάγεφ θεωρεί ότι το σχέδιο Γιέλτσιν είναι ζήτημα αν επιφέρει θετικά αποτελέσματα. "Η κατάσταση μπορεί να οξυνθεί". Την ίδια μέρα, που ο Γιέλτσιν ανακοίνωνε από την τηλεόραση το σχέδιό του, στην Τσετσενία διεξάγονταν συγκρούσεις. Σκοτώθηκαν 28 και τραυματίστηκαν 75 Ρώσοι στρατιωτικοί, όταν ντουνταγεφικοί επιτέθηκαν σε στρατιωτική φάλαγγα στην περιοχή του χωριού Βέντενο, που θεωρείται έδρα του Ντουντάγεφ.

Τέλος, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Αντονι Λέικ, χαιρέτισε χτες την απόφαση του Γλιέτσιν να διατάξει την κατάπαυση του πυρός στην Τσετσενία και κάλεσε τις τσετσενικές δυνάμεις να τη σεβαστούν.