Μπορεί να γίνει διαχείριση απορριμμάτων με μεθόδους σχετικά φιλικές προς το περιβάλλον; Το ερώτημα έχει τεθεί αρκετές φορές και η απάντηση είναι τελικά πάντα γενικά καταφατική με μία κλιμάκωση ως προς την παράθεση διαφόρων επιμέρους αρνητικών επιπτώσεων. Την επαναβεβαίωση μιας τέτοιας θετικής εκτίμησης είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε πριν από λίγες μέρες στη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Γαλλία μετά από πρόσκληση του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων νομού Αττικής προς τους δημοσιογράφους που καλύπτουν το σχετικό ρεπορτάζ. Τόπος προορισμού η ευρύτερη περιοχή της Λυών.

Το "πράσινο" που συνοδεύει τη διαδρομή από τη Λυών προς την ευρύτερη περιοχή του Σεντ Ετιέν δεν "έπαψε" ακόμα κι όταν φτάσαμε στη δεύτερη πόλη, όπου σε μία έκταση 650 στρεμμάτων, στο βάθος της οποίας κυλά το ρυάκι Μπορντέ Ματίν, και σε απόσταση λίγα μόλις χιλιόμετρα από τις πρώτες κατοικίες λειτουργεί Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων. Μια κατάφυτη έκταση από την κορυφή της οποίας βλέπεις τις σκεπές των σπιτιών της πόλης και τα δέντρα που την περιβάλλουν. Σ' ένα μικρό τμήμα του συνολικού χώρου, ειδικές μπουλντόζες δουλεύουν για την ταφή των απορριμμάτων και το τμήμα αυτό, όπως μαθαίνουμε, στη συνέχεια θα καλυφθεί με ειδική μεμβράνη και θα δώσει τη θέση του πάλι στο πράσινο.

Αυτό το μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων είναι παρόμοιο με αυτό που προτείνει για την Αττική και ο ΕΣΔΚΝΑ. Στα αρνητικά που εντοπίζονται εξ αρχής είναι το γεγονός ότι τη διαχείριση έχει αναλάβει ιδιωτική εταιρία και όχι οι ίδιοι οι φορείς της αυτοδιοίκησης. Πρόκειται για μία από τις λίγες ελεγχόμενες χωματερές, που λειτουργούν στη Γαλλία, και τα στοιχεία που την καθιστούν ως τέτοια, όπως μας πληροφόρησαν οι υπεύθυνοι της εταιρίας που την εκμεταλλεύονται, είναι ο έλεγχος και εξακρίβωση των απορριμμάτων κατά την είσοδο, η συμπίεση και καθημερινή ταφή των απορριμμάτων, η συλλογή και επεξεργασία που βιοαερίου που προέρχεται από τη ζύμωση των οργανικών στοιχείων, η επεξεργασία των μολυσμένων από τη διαμονή μέσα στα απόβλητα λυμάτων, η πρόληψη των πυρκαγιών, η καταπολέμηση των οσφρητικών οχλήσεων, η εξολόθρευση ποντικιών και εντόμων, η αποκατάσταση της τοποθεσίας στο τέλος της εκμετάλλευσης.

Πριν την επίσκεψη στο χώρο ταφής κάναμε μια στάση στο σταθμό Μεταφόρτωσης της Σεντ Ετιέν, όπου μεταφέρονται τα οικιακά απορρίμματα και τα απλά βιομηχανικά της πόλης και κάποιων κοντινών χωριών πριν διατεθούν στο χώρο ταφής. Στον ίδιο χώρο έχουν τοποθετηθεί ειδικοί κάδοι για την ξεχωριστή συγκέντρωση γυαλιού, χαρτιού, μπουκαλιών και υγρών απορριμμάτων, που κάνει ο ίδιος ο πολίτης.

Τρίτος σταθμός μας ήταν η πόλη Creusot, όπου εδώ και έξι μήνες ο δήμος σε συνεργασία με ιδιωτική εταιρία λειτουργεί Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης, όπου γίνεται ανάκτηση των ανακυκλώσιμων υλικών και επιτυγχάνεται, έτσι, η ελαχιστοποίηση των υπολειμμάτων που θα διατεθούν στο χώρο ταφής. Πριν από την "άφιξη" των απορριμμάτων στο εργοστάσιο, οι κάτοικοι έχουν φροντίσει για την ξεχωριστή διαλογή τους, τοποθετώντας τα σε ειδικούς κάδους, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση έξω από κάθε σπίτι.

Στα 700 στρέμματα έκτασης που καταλαμβάνει το εργοστάσιο, υπάρχουν τέσσερις γραμμές επεξεργασίας των απορριμμάτων, μια για τα οικιακά απορρίμματα χωρίς προδιαλογή, μια που επεξεργάζεται το "υγρό" και "ξηρό" πλάσμα των αστικών στερεών απορριμμάτων, μια ειδικά μελετημένη, για να λαμβάνει τα οργανικά οικιακά απορρίμματα που συλλέγονται χωριστά, και τέλος, μια γραμμή επεξεργασίας για τα "πράσινα" απορρίμματα, όπως κλαδιά δέντρων ή γκαζόν. Το εργοστάσιο έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας 60.000 τόνων οικιακών απορριμμάτων το χρόνο, και 10.000 πράσινων, που αναλογεί σε 150.000 κατοίκους, ενώ αυτή τη στιγμή επεξεργάζεται 40 - 45.000 τόνους ετησίως.

Ωστόσο, οι συνθήκες εργασίας για τους 17 - σε σύνολο 35 - εργαζομένους στη χειρωνακτική διαλογή των προϊόντων (γυαλί, πλαστικό, χαρτί, χαρτόνι, αλουμίνιο, ατσάλι) είναι άσχημες, εξαιτίας των οσμών που αναπτύσσονται. Οσμές που "συναντήσαμε" και εκτός του κτιρίου, όπου συγκεντρώνεται το οργανικό κλάσμα, το λεγόμενο κόμποστ, που θα χρησιμοποιηθεί για καλλιεργητικούς και άλλους σκοπούς.

Χριστίνα ΔΙΑΜΑΝΤΗ