Από το "ψιλό κόσκινο" του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Σημίτη, που προέκυψε μετά τις εκλογές της 22ης Σεπτέμβρη, περνούν όλες οι δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα, ενώ παράλληλα αναζητούνται τα πιο "κατάλληλα" φοροεισπρακτικά μέτρα, προκειμένου ο κρατικός προϋπολογισμός το 1997 να μην αποκλίνει από το πνεύμα και το γράμμα του "προγράμματος σύγκλισης". Ενδεικτική των προθέσεων της κυβέρνησης, για σκλήρυνση της λιτότητας το 1997 με νέα αντιλαϊκά μέτρα, είναι και η δήλωση του υπερυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου, ότι ο νέος προϋπολογισμός "είναι δύσκολος"...

Στην προσπάθειά της να εκπληρώσει στο μέγιστο δυνατό τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στο Διευθυντήριο των Βρυξελλών η κυβέρνηση Σημίτη, με το "πρόγραμμα σύγκλισης", επεξεργάζεται πλήθος σεναρίων, προκειμένου να περιορίσει τα συνολικά κρατικά ελλείμματα του 1997 κατά περίπου 1 τρισ. δραχμές, τόσο με πρόσθετους φόρους όσο και με την παραπέρα συμπίεση των δαπανών και την εκποίηση της κρατικής περιουσίας.

Τα σενάρια που κυκλοφορούν σχετικά μ' αυτό τις τελευταίες μέρες κάνουν λόγο για:

• Αξιόλογη αύξηση των φορολογικών εσόδων το 1997.Συγκεκριμένα, εξετάζονται σενάρια για αυξήσεις στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης, που επιβάλλονται στα ποτά, στα τσιγάρα, στα καύσιμα κλπ, σε ποσοστό που θα κυμαίνεται στα επίπεδα του προβλεπόμενου για το 1997 πληθωρισμού.
• Επαναφορά του φόρου Δημοσίων Θεαμάτων,που επιβαλλόταν παλαιότερα στις τιμές των εισιτηρίων για διάφορες πολιτιστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις (συναυλίες, κινηματογράφους, θέατρα, ποδοσφαιρικοί αγώνες κλπ.). Ειδικά σε ό,τι αφορά τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, εξετάζεται και το ενδεχόμενο υποχρέωσης να πληρώνουν οι ίδιες οι ΠΑΕ, από ίδια έσοδα, τις δαπάνες φρούρησης από αστυνομικές δυνάμεις, κάτι που βέβαια, αν ισχύσει, θα μετακυλήσει στις τιμές των εισιτηρίων.
• "Πάγωμα" των κονδυλίων που θα διατεθούν με τους προϋπολογισμούς της ερχόμενης τριετίας (1997 -98 -99) από τον προϋπολογισμό του 1997 για επιχορηγήσεις στα επίπεδα του 1996. Στην ουσία, θα πρόκειται για νέα πραγματική μείωση, καθώς από το 1993 και μετά, η ονομαστική αύξηση αυτών των κονδυλίων, ήταν κάτω από το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού. Είναι φως - φανάρι, ότι η κυβέρνηση Σημίτη - υλοποιώντας τις επιταγές του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών και του ΣΕΒ για "λιγότερο κράτος πρόνοιας" και περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία - προχωρεί ακάθεκτα στο σφαγιασμό των ενισχύσεων σε φορείς που επιτελούν καθαρά κοινωνικούς σκοπούς, όπως είναι τα διάφορα νοσηλευτικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί κλπ. Ενδεικτικό από αυτή την άποψη, είναι και το γεγονός ότι στα σχέδια προϋπολογισμών του 1997 που έχουν στείλει στο υπουργείο Οικονομικών όλα τα υπουργεία, ζητούν αυξήσεις των δαπανών τους πάνω από τον πληθωρισμό και - σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 20% - ενώ η κατεύθυνση που είχε δοθεί με τη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών έκανε λόγο για "πάγωμα" των δαπανών στα φετινά επίπεδα. Ειδικότερα, τα υπουργεία Παιδείας και Υγείας, στις προτάσεις προϋπολογισμών που έχουν υποβάλλει για το 1997, ζητούν αυξήσεις των δαπανών τους γύρω στο 15%.

Σε ό,τι αφορά την εισοδηματική πολιτική του 1997 - παρά τις προεκλογικές διαβεβαιώσεις για αυξήσεις, που θα αυξάνουν τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων - τα σενάρια που έχουν ετοιμαστεί προβλέπουν στην καλύτερη των περιπτώσεων αυξήσεις 1,5% + 1,5% (μέση ετήσια αύξηση 2,3%) και στη χειρότερη 0% + 0%! Κάτι τέτοιο, προκύπτει και από το επικρατέστερο σενάριο των κονδυλίων για μισθούς και συντάξεις που έχει καταρτιστεί με τον προϋπολογισμό του 1997. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, το συνολικό κονδύλι που θα διατεθεί το 1997 συνολικά για μισθούς και συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, μιλά για ονομαστικές αυξήσεις 8%. Στο ποσοστό αυτό, περιλαμβάνεται η πρόσθετη δαπάνη που προκαλείται από: α) τις λεγόμενες "ωριμάνσεις" μισθών, β) τα επιδόματα "παραγωγικότητας" κλπ. που δόθηκαν κατά τη διάρκεια του 1996, για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους, γ) τα αναδρομικά του επιδόματος των 18.000 δραχμών, δ) τις νέες προσλήψεις που έγιναν φέτος - και λόγω προεκλογικής περιόδου. Αν υπολογιστούν όλα τα παραπάνω, τότε από το σενάριο, που προβλέπει αύξηση των μισθολογικών δαπανών στο δημόσιο 8%, υπολείπονται "ψίχουλα" για ονομαστική αύξηση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και τους συνταξιούχους. Για την ιστορία να θυμίσουμε, πως στο φετινό προϋπολογισμό, που οι δαπάνες του προϋπολογισμού για μισθούς και συντάξεις ήταν αυξημένες κατά 9,9% σε σχέση με πέρσι, οι ονομαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις ήταν μόλις 2,5% + 2,5% ή μέση ετήσια αύξηση 3,8%, ενώ ο πληθωρισμός έτρεχε με ρυθμό 8,5% - 9%.

Τα σχόλια που ακούγονται στους διαδρόμους των οικονομικών υπουργείων, είναι πως η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δικαιολογήσει τις ισχνές ή και μηδενικές ονομαστικές αυξήσεις μισθών στο δημόσιο, με το επιχείρημα ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι θα "επωφεληθούν" με το νέο μισθολόγιο. Το μισθολόγιο αυτό, το οποίο καταρτίζεται, προβλέπει τη διατήρηση της συνολικής αμοιβής των δημοσίων υπαλλήλων στα ισχύοντα επίπεδα, μέσω της ενσωμάτωσης όλων σχεδόν των επιδομάτων που ισχύουν σήμερα στο βασικό μισθό.

Θ. Κ

Β. Μπ.