Το 1997 έχει χαρακτηριστεί "επισήμως" ως έτος προώθησης του κυπριακού προβλήματος. Ωστόσο, στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, επικρατεί η άποψη πως μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι, ανάμεσα στις εντονότατες διαβουλεύσεις που θα αφορούν στο Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δίχως καλά καλά να το πάρει κανείς είδηση, θα προβάλλει οριστική λύση για το πρόβλημα της ονομασίας των Σκοπίων.

Η ένταση που εμφανίστηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις απομάκρυνε την υπόθεση των Σκοπίων από το προσκήνιο της επικαιρότητας, τοποθετώντας το θέμα αυτό στις πραγματικές του διαστάσεις. Οι υπερπατριώτες, ωστόσο, βρήκαν νέο πρόσφορο έδαφος για τις παραστάσεις τους και οι πάσης φύσεως αναλυτές, νέο θέμα για συζήτηση. Το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά είναι πια τα (in) θέματα. Το Σκοπιανό, προς το παρόν, σταμάτησε να πουλάει και να προσφέρεται προς εκμετάλλευση.

Παρ' όλα αυτά, το πρόβλημα των Σκοπίων υπάρχει, όπως αποδεικνύεται από τον αέναο κύκλο των διαπραγματεύσεων που συνεχίστηκαν κατά διαστήματα ολόκληρο το 1996 με τη διαμεσολάβηση του Σ. Βανς. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τις διαπραγματεύσεις αυτές είναι πως η υπόθεση των Σκοπίων ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα τεχνητό πρόβλημα, σε μεγάλο βαθμό δημιούργημα των εσωτερικών πολιτικών καταστάσεων στις δύο χώρες. Οι εσωτερικοί πολιτικοί συσχετισμοί σε Αθήνα και Σκόπια υπονόμευσαν κάθε προσπάθεια για την υιοθέτηση ενός συμβιβασμού, παγίωσαν την επικίνδυνη εκκρεμότητα και την παρέδωσαν στα "χέρια" της αμερικανικής διπλωματίας.

Το 1996 η κυβέρνηση Σημίτη εμφανίστηκε στις διαπραγματεύσεις διατεθειμένη να αποδεχτεί μια συμβιβαστική σύνθετη ονομασία. Η θέση αυτή δεν έχει διακηρυχτεί επισήμως, ωστόσο, όπως βεβαιώνουν διπλωματικές πηγές, αποτελεί τη νέα προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία εκτίμησε πως έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει το όποιο πολιτικό κόστος συνεπάγεται ένας "συμβιβασμός".

Από την άλλη πλευρά, στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, επικράτησε η - βάσιμη - άποψη πως η χώρα δεν πρέπει να βιάζεται για το οριστικό κλείσιμο της εκκρεμότητας, καθώς η πάροδος του χρόνου βοηθά στην παγίωση του όρου Δημοκρατία της Μακεδονίας ως διεθνώς αποδεκτή ονομασία του κράτους.

Η βάσιμη αυτή άποψη, όπως εκτιμούν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, αποτέλεσε τον προηγούμενο χρόνο τη "γραμμή" που ακολούθησε η κυβέρνηση των Σκοπίων στις διαπραγματεύσεις υπό τον Σ. Βανς. Η "γραμμή" αυτή, όπως επισημαίνουν Ελληνες διπλωμάτες, διαμορφώθηκε από το συσχετισμό των δυνάμεων στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της ΠΓΔΜ.

Πράγματι, από τη μελέτη της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης στην ΠΓΔΜ, μπορεί να διαπιστώσει κανείς, πως το 1996 χαρακτηρίστηκε από την ισχυροποίηση των αδιάλλακτων φωνών. Η κυβέρνηση των Σκοπίων, δεν ήταν δυνατό να μη λάβει υπόψη της την ισχυρότατη σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο άποψη, πως ο χρόνος βοηθά την προσπάθεια για την εξασφάλιση του μείζονος στόχου που δεν είναι άλλος από την αναγνώριση του νέου κράτους με τη συνταγματική του ονομασία. Δηλαδή, Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά πως τα βήματα καλής θέλησης, που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια του 1996, θα οδηγήσουν τις πιέσεις του διεθνούς παράγοντα, κατά κύριο λόγο της Ουάσιγκτον, προς την πλευρά των Σκοπίων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αυτές, μέσα στο 1997 η διαμεσολάβηση του Σ. Βανς θα καταλήξει τελικά στη διατύπωση μιας συμβιβαστικής πρότασης για την ονομασία του νέου κράτους. Η εκτίμηση αυτή, βέβαια, προϋποθέτει πως η αμερικανική διπλωματία έχει αποφασίσει να επιβάλει το οριστικό κλείσιμο της εκκρεμότητας, κάτι για το οποίο όμως, στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν είναι καθόλου σίγουροι...