Μέχρις στιγμής καμιά κυβέρνηση χώρας - μέλους δεν έχει εκφράσει τις θέσεις ή τις προθέσεις της για την αναθεώρηση. Ωστόσο από ανακοινώσεις και δηλώσεις κορυφαίων παραγόντων διαμορφώνεται ένα κλίμα και σχηματοποιούνται οι τάσεις. Οι αναζητήσεις περιορίζονται προς το παρόν σε κομματικό επίπεδο ή στα πλαίσια συζητήσεων που οργανώνονται από κυβερνητικές και επιστημονικές οργανώσεις.

Παρόμοια συζήτηση άρχισε τις τελευταίες μέρες και στη χώρα μας. Μάλιστα αυτή τη φορά, σύμφωνα με πληροφορίες, τόσο η κυβέρνηση, όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση σκοπεύουν να ακολουθήσουν μια διαφορετική τακτική απ' αυτήν που ακολούθησαν όταν εγκρίθηκε η Συνθήκη και όταν όλα τα κόμματα, που συμφώνησαν, αφ' ενός απέρριψαν την πρόταση του ΚΚΕ για δημοψήφισμα αφ' ετέρου δέχτηκαν την με συνοπτικές διαδικασίες έγκριση της Συνθήκης από τη Βουλή. Τώρα, λοιπόν, φαίνεται ότι θα δεχτούν ένα δημόσιο διάλογο, με κάποια συγκεκριμένα πλαίσια, ενώ δεν αποκλείεται και η υιοθέτηση της πρότασης για δημοψήφισμα, μόνο που ο χαρακτήρας του δημοψηφίσματος επιχειρείται να είναι ανώδυνος για τις εξελίξεις.

Στο γαλλικό "στρατόπεδο" τα πράγματα παραμένουν ασαφή, εξάλλου εκεί φαίνεται ότι κυριαρχεί το θέμα της προεδρικής εκλογής, ενώ βαριά πέφτει η σκιά του δημοψηφίσματος, όπου το "ναι" στη Συνθήκη του Μάαστριχτ επικράτησε με το οριακό ποσοστό του 51%. Πάντως ο Γάλλος πρωθυπουργός και υποψήφιος για την προεδρία Εντ. Μπαλαντίρ, αλλά και ο συνυποψήφιός του Ζακ Σιράκ συμφωνούν στο ότι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα πρέπει γίνει με ιδιαίτερη περίσκεψη, υποστηρίζοντας ότι προέχει η "εμβάθυνση". Σχετικά με το "γεωμετρικό σχήμα" της Ενωσης, ο Εντ. Μπαλαντίρ υποστηρίζει το μοντέλο των "ομόκεντρων κύκλων" με τη Γαλλία και τη Γερμανία κατ' αρχήν στο κέντρο τους. Η κατάταξη των άλλων χωρών μένει, προς το παρόν, απροσδιόριστη. Πάντως, πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι οι διαφορές Γερμανίας και Γαλλίας θα γεφυρωθούν στην πορεία προς τη διακυβερνητική διάσκεψη.

Μια τρίτη άποψη σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης εκφράζεται από τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Τζον Μέιτζορ. Σύμφωνα μ' αυτήν, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να αναπτυχθεί σε μια ζώνη ελεύθερων συναλλαγών. Ο Βρετανός πρωθυπουργός υποστηρίζει ότι τα μοναδικά πεδία κοινής πολιτικής είναι ο ανταγωνισμός και η αγροτική πολιτική, ενώ έχει αναφερθεί στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, όπου κάθε χώρα - μέλος θα επιλέγει σε ποια ταχύτητα θα ενταχθεί, διατηρώντας το δικαίωμα του βέτο. Το μοντέλο του Τζον Μέιτζορ χαρακτηρίζεται "αλά καρτ".

Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ