Τι υπάρχει, πράγματι, πίσω από τις σύγχρονες διακηρύξεις διαφόρων διεθνών οργανισμών για προστασία των μειονοτήτων; Οι συμμετασχόντες στο σεμινάριο της ομάδας Ενωτική - Ευρωπαϊκή Αριστερά του συμβουλίου της Ευρώπης, που έγινε στη Μυτιλήνη, απάντησαν στο ερώτημα, δίνοντας παραδείγματα που καταλήγουν σε μια λέξη: Υποκρισία!

Υποκρισία που αρχίζει από το ίδιο το υπάρχον νομικό πλαίσιο, την ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα του 1950 και η οποία εστιάζει στα ατομικά δικαιώματα και κάπου στα ψιλά περιέχει μία μόνο ρήτρα με αναφορά στις εθνικές μειονότητες. Αλλά ακόμα κι έτσι δεν προσδιορίζεται πουθενά τι είναι εθνική μειονότητα. Πέραν αυτού, όπως εντοπίστηκε στη συζήτηση, οι αναφορές σε δικαιώματα μειονοτήτων αφήνουν απέξω το σημαντικότατο ζήτημα των πολιτικών διακρίσεων. Αποτέλεσμα: Πολιτικές οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν ίσως και το 50% του πληθυσμού αλλά βρίσκονται εκτός νόμου (η περίπτωση πολλών κομμουνιστικών κομμάτων) ή εθνικές οντότητες που χαρακτηρίζονται αυθαίρετα γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες, ώστε να μπαίνει φρένο σε διεκδικήσεις που άπτονται της κρατικής ασφάλειας της χώρας όπου κατοικούν (περίπτωση Κούρδων).

Με την εισήγησή του ο Φινλανδός Γιάκο Λάκσο εντόπισε το πρόβλημα που υπάρχει με τον μη προσδιορισμό του τι είναι εθνική μειονότητα κάνοντας μία εκτενή αναφορά στην ευρωπαϊκή σύμβαση περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. "Ετσι, κατέληξε, οι Γάλλοι, λένε, ότι δεν έχουν μειονότητες και η Σουηδία δε δέχεται ότι υπάρχει φινλανδική μειονότητα. Πρέπει να επιμείνουμε, κατέληξε, στην ανάγκη να κατοχυρώνονται για κάθε μειονότητα όλα τα δικαιώματα".

Παίρνοντας το λόγο ο Καγιά Ορκαρακαλάρ από το Κόμμα Αλληλεγγύης και Ελευθερίας της Τουρκίας σημείωσε ότι η σύγχυση γύρω από το τι είναι εθνική μειονότητα δεν αφορά μόνο τις κυβερνήσεις, αλλά ορισμένες φορές και τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους. Ετσι, ισχυρίστηκε, οι Κούρδοι αρνούνται τον προσδιορισμό "μειονότητα" και ζητούν να αναφέρονται ως "έθνος". Το τουρκικό κράτος με τη σειρά του αρνείται να τους αναγνωρίσει ως "έθνος" και έτσι ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί ως προς αυτό. Το κουρδικό πρόβλημα είναι κύριο εμπόδιο για τον εκδημοκρατισμό της χώρας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας δε νομιμοποιήθηκε γιατί ζητούσε αναγνώριση των Κούρδων.

Από την πλευρά του ο Ιταλός Κ. Μπρουνέτι ισχυρίστηκε ότι είναι φτιαχτό το δίλημμα για το αν είναι εθνοτικές ή πολιτιστικές οι μειονότητες. Είπε πως είναι πρόβλημα δημοκρατίας και ζήτησε να ξεκαθαριστεί το νομικό θέμα.

Τα πράγματα έβαλε στη θέση τους ο Δ. Χριστοδουλίδης από το ΑΚΕΛ. "Υπάρχουν, είπε, και πολιτικές μειονότητες. Ετσι στην Αλβανία απαγόρεψαν τη συμμετοχή των κομμουνιστών. Στην Τσεχία το ίδιο, συνεχίζεται η πολιτική γενοκτονία. Στις βαλτικές χώρες το ίδιο. Η Δυτική Ευρώπη φαρισαϊζει. Η Μεγάλη Βρετανία δεν αναγνωρίζει τις μειονότητές της (Σκοτία, Ουαλία, Ιρλανδία). Εμείς δε λέμε ότι πρέπει να επιτρέπεται στον καθένα η αυτοδιάθεση και η απόσχιση. Αντίθετα, οι ίδιοι όπου τους βολεύει λένε "ναι" στην αυτοδιάθεση. Δηλαδή, "ναι" και στην απόσχιση; Για φανταστείτε... Κάθε μειονότητα θα κάνει ό,τι θέλει με όποιον θέλει. Γι' αυτό δεν προσδιορίζεται στα νομικά κείμενα το τι είναι εθνική μειονότητα. Θέση μας είναι το συμφέρον των λαών. Να εμβαθύνουμε και να δώσουμε τον ακριβή προσδιορισμό".

Από την Ουκρανία ο Ι. Τσβιζ ανέφερε το χαρακτηριστικό για το πρόβλημα γεγονός ότι στην Ουκρανία ζουν 12 εκατομμύρια Ρώσοι. "Είναι μειονότητα; ρώτησε. Είναι μια ολόκληρη χώρα! Πρέπει, συνέχισε, να βρούμε λύσεις που βοηθούν στην αλληλοκατανόηση. Πολλές γλώσσες σε μια χώρα μπορούν να ενώσουν ένα λαό!

Είμαι Ουκρανή, βουλευτής στο Ρώσικο κοινοβούλιο και δεν αισθάνομαι καθόλου άσχημα", είπε η Λιούμποβ Ολένικ. Η ίδια τόνισε πως ενώ το εθνικό ζήτημα υπήρχε πάντα, η λύση του ήταν πάντα συνάρτηση οικονομικών συμφερόντων. Αναφέρθηκε σε παραδείγματα συμφερόντων που βρίσκονται σήμερα πίσω από την αναγνώριση διαφόρων μειονοτήτων στην πρώην ΕΣΣΔ. Θύμισε ότι στην ΕΣΣΔ ζούσαν 130 εθνότητες και έθνη. Μιλούσαμε, είπε, για δικαιώματα με νόμους. Να μην αφήσουμε σήμερα την εκμετάλλευση αυτού του θέματος για άλλα συμφέροντα.

Παίρνοντας το λόγο ο βουλευτής του ΚΚΕ Στρ. Κόρακας ανάμεσα σε άλλα σημείωσε: "Μιλάμε για δικαιώματα μειονοτήτων και ξεχνάμε ότι θύματα στον καπιταλισμό είναι όλοι οι εργαζόμενοι. Ζούμε έναν ύπουλο άγριο αντικομμουνισμό. Η ανεργία μεγαλώνει. Δεν είναι βασικό δικαίωμα η εργασία; Η υγειονομική φροντίδα, η υγεία; Είναι δικαιώματα; Τώρα καταργούν και τη δημόσια δωρεάν παιδεία.

Ολες οι χώρες, συνέχισε, έχουν μειονότητες. Για πρώτη φορά τα δικαιώματά τους κατοχυρώθηκαν με την Οκτωβριανή Επανάσταση. Να μην το ξεχνάμε. Ακόμα και στην Αλβανία"!

Για την Ελλάδα, ανέφερε ότι το ΚΚΕ αναγνωρίζει με βάση και τη Συνθήκη της Λοζάνης μία μειονότητα θρησκευτική, τη μουσουλμανική. Γεγονός, είπε, είναι ότι οι μουσουλμάνοι αυξήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, αντίθετα οι Ελληνες στην Τουρκία μειώθηκαν από πολιτικές εκδίκησης στην Ισταμπούλ, την Ιμβρο την Τένεδο και αλλού.

Τόνισε ότι πολλά μπορούν να λυθούν ακόμα σε σχέση με τη μειονότητα και σημείωσε ότι το ΚΚΕ είναι αντίθετο με την εφαρμογή πολιτικών διώξεων, επειδή το έκαναν άλλες χώρες. "Να δίνουμε, είπε, το παράδειγμα με σεβασμό στα δικαιώματα μιας μειονότητας, όταν ζητάμε προστασία για την δική μας σε άλλη χώρα. Η θέση μας αυτή για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, συνέχισε, μας στοίχισε. Μας είπαν "προδότες", "μειοδότες" και τώρα έρχονται και μας λένε έχετε δίκιο. Εχουμε και ομάδες, όχι μειονότητα. Π.χ. οι Σλαβόφωνοι. Θύματα διώξεων παλιότερα. Ελληνες πολίτες με ελληνική συνείδηση. Εδωσαν χιλιάδες τη ζωή τους για την εκδίωξη των φασιστών κατακτητών. Ωστόσο και σήμερα δεν τους αποδίδουν ιθαγένεια στους σλαβικής καταγωγής. Αυτό πρέπει να λυθεί. Να είναι γέφυρα ειρήνης, φιλίας και όχι έντασης, τριβής, οι μειονότητες".

Θ. Λ.