ΒΙΒΛΙΟ

Βιογραφική μυθ-ιστορία

Επρεπε να 'ρθει η συναρπαστική "Χρυσώ" ("Σύγχρονη Εποχή"), η εξαίσια γλωσσικά γραμμένη "μυθιστορηματική βιογραφική εξομολόγηση", για ν' απαντηθεί η αναρώτηση της υπογράφουσας - καθώς αγνοούσε την παλιά έκδοση του βιβλίου - σε ποια βιώματα "ρίζωνε" ο αισθαντικός ψυχισμός, ο τεράστιος συναισθηματικός πλούτος (για τον πνευματικό και ιδεολογικό γνώριζε) του ποιητικού έργου της ποιήτριας των "Χίλιων σκοτωμένων κοριτσιών" και πολλών άλλων ηρώων της Εθνικής Αντίστασης, της Ρίτας Μπούμη - Παπά;Επρεπε να 'ρθει η "Χρυσώ" για να νιώσουμε πιο βαθιά ότι το όμορφο "καράβι" της ποίησής της φτιάχτηκε με μόχθο, γνώση, ήθος, περηφάνια, ιδανικά πανανθρώπινα, αλλά και πόνους ψυχής αμέτρητους όχι μόνο στους "ταρσανάδες" της γενέτειράς της Σύρου, μα και της ζωής.

Σπάνια συγγραφείς συνδυάζουν τόσο τέλεια και από λογοτεχνική άποψη - όσο η Ρίτα Μπούμη - Παπά στη "Χρυσώ" - την πολιτική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική ιστόρηση ενός τόπου (στη συγκεκριμένη περίπτωση την ιστόρηση της οικονομικά και πολιτιστικά ανθούσας κατά το 19ο αιώνα Ερμούπολης Σύρου), με την κριτικά ακριβοδίκαιη βιογραφία της οικογένειάς τους και ταυτόχρονα με την ψυχογράφηση των αγαπημένων τους προσώπων. Η "φύτρα" της ποιήτριας, γερή, με αξίες. Αλλά και οι δυο "κλάδοι" της χτυπήθηκαν από πολλά δεινά. Από την Πάτμο η - ορφανεμένη από παιδούλα, πανώρια και με γιγάντιο ψυχικό σθένος απέναντι σ' όλες τις συμφορές και στη φτώχεια της οικογένειας - μάνα της. Η Χρυσώ Πετράντε,που δεκατετράχρονη ξενιτεύτηκε στην Ερμούπολη, μια και παντρεύτηκε τον υδραίικης καταγωγής, μορφωμένο, ιδεολογικά ανοιχτόμυαλο, υπερασπιστή των εκμεταλλευόμενων εργατών, ταλαντούχο σχεδιαστή ξύλινων καραβιών Νικολή Μπούμη,γιο του πλούσιου μάστορα καραβιών Πέτρου Μπούμη και εγγονό του αγωνιστή του '21 Αλεξανδρή Μπούμη.Η Χρυσώ, υπέροχη μάνα, που αγάπησε πολύ τον άντρα της κι ας υπέφερε από την ανεργία που τον τυράννησε χρόνια, αλλά και τα ελαττώματά του, γέννησε 14 παιδιά. Πέθαναν τα 8. Η Ρίτα, το έβδομο, έζησε. Μα στα χρόνια της μεγάλης φτώχειας της οικογένειας. Ωσπου το 1920 την πήρε στην Ιταλία, όπου ζούσε, ο πλούσιος, μεγαλύτερος από τους ζώντες αδελφούς της. Εκεί, κρυφά από τον απαρχαιωμένων αντιλήψεων αδελφό, μορφώθηκε και έγραψε τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενά της. Η μάνα της πέθανε δίχως να την ξαναδεί, αλλά με τη "Χρυσώ" την έκανε "αθάνατη".

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ