Για την κατάσταση των εκατοντάδων χιλιάδων αλλοδαπών, που βρίσκονται στη χώρα μας, τις κυβερνητικές επιδιώξεις και τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, μιλήσαμε με την Ζωή Σώκου,μέλος της ΕΕ της ΓΣΕΕ και μέλος της Επιτροπής που επεξεργάστηκε τα Προεδρικά Διατάγματα, με τα οποία η κυβέρνηση, υποτίθεται ότι, δίνει λύση στο ιδιαίτερα οξύ αυτό πρόβλημα.

- Οι διαστάσεις του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης στη χώρα μας είναι τεράστιες. Πώς είναι ακριβώς η κατάσταση;

- Είναι από τραγική μέχρι εκρηκτική. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη χώρα μας περίπου 500 χιλιάδες "παράνομοι" αλλοδαποί. Δεν ξέρω, βεβαίως, πόσο "παράνομος" μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που κυνηγημένος είτε από πολέμους, είτε από καθεστώτα, είτε από πείνα, αναζητεί μια καλύτερη τύχη όπου νομίζει ότι μπορεί να τη βρει. Πόσο μπορεί κανείς να τον χαρακτηρίζει "παράνομο"; Αυτοί οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις πιο άθλιες συνθήκες ζωής και εργασίας. Δουλεύουν στα πιο βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα χωρίς μέτρα προστασίας, ούτε τα ελάχιστα. Με ελάχιστες αμοιβές, χωρίς κανένα δικαίωμα ασφάλισης και υγείας. Αυτή είναι η κατάσταση. Οι λόγοι, βέβαια, της μετανάστευσης είναι πάρα πολλοί. Ο πιο σημαντικός είναι ότι οι χώρες προέλευσης των μεταναστών ήταν κατά κύριο λόγο αποικίες αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών, που έκλεψαν τον πλούτο και τη ζωή αυτών των ανθρώπων.

- Στους αλλοδαπούς προσάπτεται από ορισμένους αβίαστα η ευθύνη για την αύξηση της ανεργίας. Ποιο ρόλο έχουν παίξει τελικά στην Ελληνική Οικονομία;

- Η ανεργία αυξάνεται, συρρικνώνεται η παραγωγική βάση της χώρας, κλείνουν επιχειρήσεις, χτυπιέται η αγροτική οικονομία. Πρέπει να γίνει καθαρό ότι η ανεργία έχει να κάνει με τέτοια στοιχεία και όχι με τους ξένους, γιατί μόνο ένα πολύ μικρό μέρος αλλοδαπών που ζει στη χώρα μας μπορεί να καλύπτει κάποιες πάγιες εργασίες. Συναντάμε αλλοδαπούς στην οικοδομή, στον τουρισμό και στην αγροτική οικονομία. Να τονίσω ότι χώρες όπου υπήρξαν, αναζωογόνησαν τις οικονομίες τους επειδή λειτούργησαν σε τομείς της οικονομίας που ήταν "νεκροί". Στην αγροτική οικονομία οι άνθρωποι αυτοί δουλεύουν σε περιοχές και τομείς τέτοιους που ήταν παρατημένοι είτε γιατί δε συνέφερε, είτε γιατί δεν υπήρχαν χέρια, είτε γιατί δεν είχαν απόδοση τέτοια που να μπορούν οι άνθρωποι στην ύπαιθρο να απασχοληθούν. Επίσης, κάνουν δουλιές του "ποδαριού", για λίγες ώρες και σε διαφορετικούς εργοδότες την ίδια μέρα. Ο Ελληνας άνεργος αναζητά δυο βασικά πράγματα. Σταθερότητα και τουλάχιστον τα ελάχιστα που ορίζουν οι νόμοι και οι συμβάσεις, καθώς και ασφάλιση. Αν κάτι φταίει για την ανεργία, είναι η ίδια η πολιτική των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων. Χάνονται θέσεις εργασίας αλλά δεν τις παίρνουν κάποιοι άλλοι. Αυτό είναι μεγάλος μύθος, με βασικό στόχο να μην αντισταθούν οι Ελληνες εργαζόμενοι στις πολιτικές που επιβάλλονται σήμερα και κάτω από τις εντολές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό που έχουμε να μοιράσουμε με τους αλλοδαπούς είναι η μιζέρια μας.

- Μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα στα δεδομένα πλαίσια; Πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί;

- Στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, της άγριας εκμετάλλευσης, σίγουρα δεν μπορεί να λυθεί οριστικά το πρόβλημα, γιατί υπάρχει συμφέρον οι μετανάστες να υπάρχουν. Δεν υπάρχει πιο πλούσια ήπειρος από την Αφρική και δεν υπάρχουν πιο καταδικασμένοι άνθρωποι από το λαό της. Αυτοί που έκλεψαν τον πλούτο της και ανάγκασαν το λαό της να φύγει δε θα δώσουν πίσω τα κλεμμένα κι ας κόπτονται για νόμους. Η Ελλάδα, βεβαίως, ήταν πάντα χώρα αποστολής μεταναστών και γι' αυτό θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη ευαισθησία και όχι οι κυβερνήσεις να απελαύνουν, να συλλαμβάνουν και να βοηθούν την εκμετάλλευση στην Ελλάδα. Και το καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο να υπάρξει θα υπάρχουν πάντα μετανάστες που θα προσπαθούν να βρουν μια καλύτερη τύχη, όσο δε θα εκλείπουν οι λόγοι που τους αναγκάζουν να φεύγουν.

- Η κυβέρνηση προχώρησε στην προώθηση δυο σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων. Πού στοχεύει η πολιτική της;

- Εγινεπροσπάθεια από μια επιτροπή όπου συμμετείχε και η ΓΣΕΕ, ώστε να μπουν οι όροι για να γίνει ένα βήμα και να σταματήσει αυτή η απαράδεκτηκατάσταση των αλλοδαπών. Η κυβέρνηση από ό,τι φαίνεται, παρά τιςδιακηρύξεις της δε θέλει να λειτουργήσει ένα πλαίσιο, για να αντιμετωπιστείτο πρόβλημα. Γι' αυτό τον Ιούνη πέρασε την εξαίρεση των αλλοδαπών από τιςόμορες χώρες. Μετά το κίνημα που ξεσηκώθηκε και την αντίδραση που υπήρξεαναγκάστηκε να κάνει πίσω. Σήμερα, όμως, δείχνοντας με τον καλύτερο τρόποτι θέλει να κάνει, μπερδεύει την - αν και υπήρξαν σοβαρές διαφωνίες -προηγούμενη λογική σειρά των ΠΔ (όπως είχαν φύγει τουλάχιστον από τηνεπιτροπή). Μεταφέρει στοιχεία του δεύτερου ΠΔ και κάνει αδύνατη τηνκαταγραφή και νομιμοποίηση πολλών χιλιάδων μεταναστών.Αν λειτουργήσειέτσι όπως είναι μέχρι τώρα ήταν γνωστό, το μεγαλύτερο μέρος των αλλοδαπώνδε θα μπορεί να πάρει μέρος σ' αυτήν τη διαδικασία και να έχει τουλάχιστοντην πρώτη κάρτα νομιμοποίησης, ώστε να διεκδικήσουν στα πλαίσια νομιμότηταςμεροκάματο, ένσημα και να απευθυνθούν στις αρχές και στα συνδικάτα. Τηνκυβέρνηση την ενδιαφέρει να εντείνεται το καθεστώς ανασφάλειας αυτών τωνανθρώπων και της "μαύρης", παράνομης εργασίας. Ενισχύει έτσι τηνπαραοικονομία, αντί να λύσει τη μάστιγα.

- Πώς κρίνετε το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και ποιες ήταν οι ενστάσεις σας στα ΠΔ;

- Το μοναδικό νομοθετικό πλαίσιο σήμερα είναι νόμος 1975/91 που, το λέω απερίφραστα, μπορεί να χαρακτηριστεί αντιδραστικός και ρατσιστικός. Αυτός ο νόμος μπερδεύεται και με τα ΠΔ. Είναι βασικό και μπήκε και από τη ΓΣΕΕ, να τροποποιηθεί ριζικά ο 1975 και να πάψει να είναι κατασταλτικός, προβλέποντας μόνο απέλαση, σύλληψη και πρόστιμο. Για τα ΠΔ, πρέπει να επισημάνουμε ότι εξαιρούνται οι αλλοδαποί ναυτικοί που απασχολούνται σε πλοία με ελληνική σημαία και για τους οποίους δεν ισχύει η ελληνικήνομοθεσία, αλλά αυτή των χωρών από τις οποίες προέρχονται. Είναι ένα μεγάλοδώρο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και της κυβέρνησης προς τουςεφοπλιστές, κατά την πάγια τακτική τους. Εμείς λέμε ότι κανείς δεν μπορείνα εξαιρείται από μια τέτοια διαδικασία. Το άλλο είναι οι εξοντωτικέςποινές που προβλέπονται για τους αλλοδαπούς σε περίπτωση παραβάσεων τωνρυθμίσεων. Η εργοδοτική πλευρά "πατάει" στην ανάγκη των αλλοδαπών για ένακομμάτι ψωμί και για να μην απελαθούν από τη χώρα και τους χρησιμοποιεί σανφτηνό εργατικό δυναμικό. Ο 1975 προβλέπει ασήμαντες ποινές για τουςεργοδότες και αυτοί κερδίζουν εκατομμύρια και δισεκατομμύρια πατώντας στηζωή αυτών των ανθρώπων. Για τους αλλοδαπούς υπάρχει και η σύλληψη,διοικητικά πρόστιμα και η απέλαση στο τέλος, που πολλές φορές πληρώνουν οιίδιοι τα έξοδά της. Αν δε λυθεί αυτό το πρόβλημα και δε φαίνεταιδιατεθειμένη η κυβέρνηση να το λύσει, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για τοχτύπημα της παράνομης εργασίας. Το τρίτο και ίσως το πιο σημαντικό είναιότι τα δικαιώματα που προκύπτουν από τα ΠΔ μπορούν να ανακληθούν για"ζητήματα γενικότερου δημόσιου συμφέροντος",της Εθνικήςοικονομίας και της κατάστασης της αγοράς εργασίας. Αυτές οι έννοιες χωράνετα πάντα. Κάθε στιγμή μπορούν να επικαλεστούν λόγους δημόσιου συμφέροντοςκαι να ανακληθούν οι όποιες άδειες παραμονής έχουν δοθεί. Αυτές είναι τρειςπολύ βασικές διαφορές που υπάρχουν μέχρι σήμερα και αν δε λυθούν τοπρόβλημα θα παραμείνει, θα εντείνεται και δε θα αντιμετωπίζεται ούτε στοελάχιστο.

- Σε όλη αυτή την κατάσταση, ποια πρέπει να είναι η θέση των συνδικάτων;

- Τα συνδικάτα δεν μπορούν να μένουν αμέτοχοι θεατές, ούτε να κυνηγούντην παράνομη εργασία, ξέροντας ότι οι εργοδότες θα μένουν στο απυρόβλητοκαι εκείνοι που θα την πληρώνουν είναι οι μετανάστες. Αν υποθέσουμε ότιαύριο φεύγουν οι 500 χιλ. αλλοδαποί όχι μόνο δε θα δημιουργηθούν 500χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, αλλά και με την όξυνση που παίρνει τοπρόβλημα των λουκέτων και των απολύσεων θα αυξάνεται με πολύ γρήγορουςρυθμούς η ανεργία και βεβαίως θα είμαστε στον ίδιο παρονομαστή. Νομίζω ότιη ΓΣΕΕ πρέπει πιο αποφασιστικά από ό,τι μέχρι σήμερα - μπορεί να το κάνειδεν ξέρω αν θέλει - να λειτουργήσει στην αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.Τα συνδικάτα πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, υπερασπίζονταςαυτή τη διαδικασία νομιμοποίησης και ίσων δικαιωμάτων. Υπερασπίζουν έτσιμε τον καλύτερο τρόπο και τα δικά τους δικαιώματα, ιδιαίτερα σήμερα που σταπλαίσια των "κοινωνικών" και άλλων "διαλόγων" η κυβέρνηση προσπαθεί ναπάρει πίσω βασικά δικαιώματα και κατακτήσεις. Υπάρχει κοινό συμφέρον,αλλοδαποί και Ελληνες να δώσουν αποφασιστικά τη μάχη και να την κερδίσουν.

Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ