Τινάζει στον αέρα η κυβέρνηση το εγχείρημα ρύθμισης της παραμονής και εργασίας των αλλοδαπών στη χώρα μας, σε μια στιγμή που το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξυμένο, εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαποί βιώνουν μια εφιαλτική κατάσταση και γίνονται αντικείμενο πολύπλευρης εκμετάλλευσης, ενώ δειλά - δειλά παίρνουν σάρκα και οστά ρατσιστικά φαινόμενα.

Η σημερινή και η προηγούμενη κυβέρνηση, σε αντίθεση με τις προεκλογικές διακηρύξεις του ΠΑΣΟΚ από το 1993, φρόντισε να καθυστερήσει, όσο ήταν δυνατόν, τη ρύθμιση του προβλήματος, ενώ ταυτόχρονα δημαγωγούσε ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία. Η αναθεώρηση του αναχρονιστικού και ρατσιστικού νόμου 1975/91 οδηγούνταν από αναβολή σε αναβολή και τελικά δε θα γίνει. Οταν, πριν μερικούς μήνες, έφτασε η στιγμή επεξεργασίας και έκδοσης των περιβόητων Προεδρικών Διαταγμάτων, που θα ρύθμιζαν την παραμονή και εργασία των αλλοδαπών, ξεκίνησε ένας νέος γύρος συζητήσεων και αναθεωρήσεων.

Το 1991, η κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί να "ρυθμίσει" το πρόβλημα της ολοένα και αυξανόμενης παράνομης οικονομικής μετανάστευσης στη χώρα μας. Ο μικρός αριθμός αλλοδαπών εργαζομένων πριν το 1990, κυρίως Φιλιππινέζων, Πακιστανών, Ινδών και αργότερα Πολωνών, δε γέννησε στις εκάστοτε κυβερνήσεις την ανάγκη να προχωρήσουν σε μια ανάλογη νομοθετική ρύθμιση. Ομως, μετά τις ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, ξεσηκώθηκε ένα τεράστιο κύμα μετανάστευσης. Παράλληλα, η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ ευνόησε την είσοδο εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών στη χώρα μας προς αναζήτηση της "χώρας της επαγγελίας". Το επόμενο βήμα ήταν η ψήφιση του 1975/91, που ουσιαστικά οδήγησε τους αλλοδαπούς στην πάση θυσία απόκρυψη της παρουσίας τους στη χώρα μας. Οι ασήμαντες ποινές που ισχύουν για τους εργοδότες, που απασχολούν αλλοδαπούς σε καθεστώς "μαύρης εργασίας" και το εξοντωτικό κυνήγι των αλλοδαπών, έκαναν την εκμετάλλευση πιο στυγνή.

Από το 1993 υποτίθεται ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εξετάζει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα απαντά στο πρόβλημα, αποφεύγοντας την παράταση της εκμετάλλευσης. Το υπουργείο Εργασίας αλλάζει κάθε λίγο υπουργούς και ο κάθε ένας αναγγέλλει τη σύντομη κατάρτιση νομοσχεδίου για τη νομιμοποίηση των αλλοδαπών. Αντί γι' αυτό και ενώ η φθηνή και χωρίς δικαιώματα εργατική δύναμη των αλλοδαπών χρησιμοποιείται από όλη την Ελλάδα, φθάνουμε στο 1996, όπου, στα πλαίσια του νόμου 2434/96, ορίζεται η σύσταση επιτροπής από κυβερνητικούς, συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς φορείς, οι οποίοι θα επεξεργαστούν την έκδοση δυο Προεδρικών Διαταγμάτων, σχετικά με τη ρύθμιση της παραμονής και εργασίας των αλλοδαπών στη χώρα μας.

Μετά από εύλογη καθυστέρηση, η επιτροπή ξεκινά δουλιά και αμέσως της παρουσιάζονται δυο σχέδια Προεδρικών Διαταγμάτων προς επεξεργασία. Οι προτάσεις της κυβέρνησης, όπως εκφράστηκαν σ' αυτά τα σχέδια, απείχαν σημαντικά από την πραγματική νομιμοποίηση και λύση του προβλήματος στην κατεύθυνση της ισότητας αλλοδαπών και Ελλήνων εργαζομένων.

Συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων είχαν σαν αποτέλεσμα να δημοσιοποιηθεί το πρώτο ΠΔ, για το οποίο εκφράστηκαν σοβαρές ενστάσεις, όχι μόνο από αντιρατσιστικές οργανώσεις και τα συνδικάτα, αλλά ακόμα και από την περιβόητη ΟΚΕ,η οποία θεώρησε ότι απέχει από μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ζητήματος και είναι ασαφές. Το πρώτο αυτό Διάταγμα δεν πρόσφερε καμία διασφάλιση για την ασφαλή καταγραφή των αλλοδαπών, δεν καθόριζε τρόπους σωστής ενημέρωσης, δε συμπεριλάμβανε την προοπτική της διαδικασίας για τους αλλοδαπούς που θα ανταποκρίνονταν. Η επιτροπή προχωρά στην επεξεργασία του δεύτερου ΠΔ και μετά από αρκετό καιρό και πολλά σχέδια που διέρρευσαν στη δημοσιότητα καταλήγεται και η δική του μορφή, ενώ αποφασίζεται να προωθηθεί ταυτόχρονα με το πρώτο ΠΔ. Η απαίτηση εγγράφων που είναι αντικειμενικά δύσκολο έως αδύνατο να προμηθευτούν οι εξαθλιωμένοι οικονομικοί μετανάστες, η δυνατότητα εξαίρεσης απροσδιόριστου αριθμού αλλοδαπών από τις διατάξεις τους για αόριστους λόγους "Εθνικής Ασφάλειας", οι ελάχιστες ποινές για τους εργοδότες που παρανομούν, ήταν και είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτών των ΠΔ, που μόνο στη "νομιμοποίηση" δεν οδηγούσαν.

Ομως, ακόμα και αυτό το αδύναμο βήμα, αυτό το "κάτι", που χρειαζόταν σοβαρές μετατροπές για να εφαρμοστεί, αποδυναμώθηκε ακόμα περισσότερο από τις τελευταίες εξελίξεις. Πρώτα η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι στην τελική μορφή τους τα ΠΔ προβλέπουν την εξαίρεση εκατοντάδων χιλιάδων, της πλειοψηφίας δηλαδή, αλλοδαπών από τις όμορες με την Ελλάδα χώρες, Αλβανία, Βουλγαρία, Τουρκία, ΦΥΡΟΜ. Προκαλούνται έντονες αντιδράσεις και ενώ φαίνεται τα ΠΔ να έχουν σταλθεί στο ΣτΕ για έλεγχο της συνταγματικότητάς τους, το θέμα "παγώνει". Πριν λίγες μέρες, γίνεται νέο Υπουργικό Συμβούλιο. Ανακοινώνεται ότι η καταγραφή και η χορήγηση της "Κάρτας Παραμονής Περιορισμένης Διάρκειας" θα γίνουν σε μια φάση, ενώ δε θα εξαιρούνται οι αλλοδαποί από τις όμορες με την Ελλάδα χώρες. Ομως, η κυβέρνηση απέφυγε να παρουσιάσει τα Προεδρικά Διατάγματα, παραπέμποντας στη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης!