70ό ΜΕΡΟΣ

Τέτοιο ήταν το ηθικό των μπολσεβίκων αρχηγών (1). Ενας ξένος ανταποκριτής ρώτησε τον Τρότσκι ποια δήλωση θα 'θελε να κάνει στον κόσμο. Ο Τρότσκι απάντησε: "Αυτή τη στιγμή είναι δυνατή μόνο η δήλωση που κάνουμε κιόλας με τις κάννες των πυροβόλων".

Μέσα όμως απ' όλον αυτό τον ενθουσιασμό της νίκης, πρόβαλε καθαρά μια ανησυχία. Το οικονομικό πρόβλημα. Αντί ν' ανοίξουν οι τράπεζες, όπως διέταξε η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή, το συνδικάτο των τραπεζικών υπαλλήλων κάλεσε συνέλευση των μελών του και κήρυξε και τυπικά απεργία. Το Σμόλνι ζητούσε από την Κρατική Τράπεζα τριάντα πέντε περίπου εκατομμύρια ρούβλια, ο ταμίας όμως κλείδωσε τα υπόγεια κι έδινε χρήματα μόνο στους εκπροσώπους της προσωρινής κυβέρνησης. Οι αντεπαναστάτες χρησιμοποιούσαν την Κρατική Τράπεζα σαν πολιτικό όπλο. Ετσι λόγου χάρη, όταν η Βίκζελ ζήτησε χρήματα για τις αποδοχές των εργατών και υπαλλήλων των κρατικών σιδηροδρόμων, της απάντησαν:"Απευθυνθείτε στο Σμόλνι...".

Πήγα στην Κρατική Τράπεζα για να δω τον καινούριο επίτροπο, έναν κοκκινομάλλη Ουκρανό μπολσεβίκο, που λεγόταν Πέτροβιτς. Προσπάθησε να βάλει κάποια τάξη στις υποθέσεις της τράπεζας, που βρισκόταν σε μια χαώδη κατάσταση από την απεργία των υπαλλήλων. Σ' όλα τα τμήματα του τεράστιου ιδρύματος δούλευαν εθελοντές: εργάτες, στρατιώτες, ναύτες. Λαχανιάζοντας από την ένταση, προσπαθούσαν στα χαμένα να κατορθώσουν να διαβάσουν τα μεγάλα λογιστικά βιβλία...

Το κτίριο του Δημαρχείου ήταν γεμάτο ανθρώπους. Παρουσιάζονταν ακόμα περιπτώσεις προκλητικής στάσης απέναντι στην καινούρια κυβέρνηση, μα αυτές γίνονταν όλο και πιο σπάνιες. Η κεντρική αγροτική επιτροπή απευθύνθηκε προς τους αγρότες με έκκληση να μην αναγνωρίσουν το διάταγμα για τη γη, που ψήφισε το συνέδριο των Σοβιέτ, γιατί το διάταγμα αυτό οδηγεί σε ταραχή και εμφύλιο πόλεμο. Ο δήμαρχος Σρέιντερ δήλωσε ότι εξαιτίας της μπολσεβίκικης εξέγερσης οι εκλογές για Συνταγματική Συνέλευση πρέπει ν' αναβληθούν επ' αόριστο.

Στη συνείδηση της πλειοψηφίας των ανθρώπων, που συγκλονίζονταν από τη σκληρότητα του εμφύλιου πολέμου, έμπαιναν σε πρώτη γραμμή δύο ζητήματα: πρώτο, να σταματήσει η αιματοχυσία και, δεύτερο, να δημιουργηθεί καινούρια κυβέρνηση. Κανένας δε μιλούσε πια για "ξεπάστρεμα των μπολσεβίκων", και ελάχιστοι ζητούσαν τον αποκλεισμό τους από την κυβέρνηση. Ισως μόνο οι λαϊκοί σοσιαλιστές και τα σοβιέτ των αγροτών βουλευτών είχαν αυτή τη γνώμη. Ακόμα κι η κεντρική στρατιωτική επιτροπή που δούλευε στο επιτελείο και που δρούσε πάντα σαν άσπονδος εχθρός του Σμόλνι, τηλεφώνησε από το Μογκιλιόφ: "Αν για το σχηματισμό της καινούριας κυβέρνησης είναι αναγκαία η συμφωνία με τους μπολσεβίκους, τότε συμφωνούμε να αντιπροσωπευτούν σαν μειοψηφία στο υπουργικό συμβούλιο".

Η "Πράβντα", ειρωνευόμενη τις εκκλήσεις του Κερένσκι για "ανθρωπιστικά αισθήματα", αναδημοσίευσε την έκκλησή του προς την Επιτροπή Σωτηρίας:

"Σύμφωνα με πρόταση της Επιτροπής Σωτηρίας και όλων των δημοκρατικών οργανώσεων που ενώθηκαν τριγύρω της, σταμάτησα τις επιχειρήσεις ενάντια στα εξεγερμένα στρατεύματα και έστειλα σαν εκπρόσωπο - επίτροπο της Ανώτατης Διοίκησης τον Στάνκεβιτς, για την έναρξη διαπραγματεύσεων. Πάρτε μέτρα για το σταμάτημα της παραπέρα άσκοπης αιματοχυσίας...".

Η Βίκζελ έστειλε σ' όλη τη Ρωσία τηλεγράφημα:

"Η σύσκεψη της πανρωσικής ένωσης των σιδηροδρομικών, με εκπροσώπους των εχθρικών πλευρών και οργανώσεων, που βρίσκονται στα πρόθυρα συμφωνίας, απορρίπτοντας κατηγορηματικά τη χρησιμοποίηση της πολιτικής τρομοκρατίας στον εμφύλιο πόλεμο, ιδιαίτερα ανάμεσα στα διάφορα τμήματα της επαναστατικής δημοκρατίας, δηλώνει πως η εφαρμογή από μέρους της μιας πλευράς ενάντια στην άλλη τέτοιας τρομοκρατίας, με οποιαδήποτε μορφή, βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε αντίθεση με την ίδια την ουσία και τους σκοπούς των διαπραγματεύσεων...".

(1) Στις 29 του Οχτώβρη (11 του Νοέμβρη) από τη Βίκζελ (Πανρωσική εκτελεστική επιτροπή του συνδικάτου των σιδηροδρομικών), που ήταν μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση ένα από τα κέντρα της αντισοβιετικής δράσης, πάρθηκε η απόφαση που απαιτούσε το σχηματισμό κυβέρνησης απ' όλα τα "σοσιαλιστικά" κόμματα. Οι διαπραγματεύσεις με τη Βίκζελ, με εντολή του Λένιν και της ΚΕ, θα έπρεπε να είναι το "διπλωματικό προκάλυμμα των πολεμικών επιχειρήσεων". Ομως παρά τη γραμμή του Λένιν και της Κεντρικής Επιτροπής, ο Κάμενεφ και ο Σοκόλνικοφ, που πήραν μέρος σ' αυτές τις διαπραγματεύσεις, συμφώνησαν με την απαίτηση της Βίκζελ. Να πάρουν, δηλαδή, μέρος στη νέα κυβέρνηση, μαζί με τους μπολσεβίκους, και εκπρόσωποι των αντεπαναστατικών κομμάτων των μενσεβίκων και των εσέρων.

Στις 2 (15) του Νοέμβρη η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, πήρε απόφαση ύστερα από πρόταση του Λένιν, που απόρριπτε τη συμφωνία με τα αντεπαναστατικά αυτά κόμματα. Στην απόφαση υπογραμμιζόταν πως "δεν είναι δυνατό να παραιτηθούμε από την αμιγή μπολσεβίκικη κυβέρνηση, χωρίς να προδώσουμε το σύνθημα για σοβιετική εξουσία", αφού το Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ ανέθεσε την εξουσία σ' αυτή την κυβέρνηση. Ετσι λοιπόν, οι παραπάνω απόψεις του Κάμενεφ δεν εκφράζουν τη διάθεση των μπολσεβίκων, αλλά της μικρής οπορτουνιστικής ομάδας μέσα στην ΚΕ, που θεωρούσε αδύνατη τη σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία. Σύντ.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 71ο ΜΕΡΟΣ