Εργο που επιβεβαίωσε (μετά τα μονόπρακτά του στη δεκαετία του '50) ότι οΔημήτρης Κεχαϊδης είναι ταλαντούχος συγγραφέας, με αισθαντικές "κεραίες" προς τα κοινωνικά φαινόμενα και το λαϊκό άνθρωπο - άνθρωπο που ο βίος του και τα βάσανά του αντανακλούν την προβληματική κοινωνική μας πραγματικότητα, το"Πανηγύρι" του (ολοκληρώθηκε του '62 και πρωτοπαίχτηκε το 1964) θα εξακολουθεί να "σημαδεύει" τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία. Θα εξακολουθεί γιατί, αν ορισμένοι άκριτα θεωρούν ότι εξέλιπε στον τόπο μας η βασανισμένη, αγράμματη, άκληρη γι' αυτό και γυρολόγα για ένα κομμάτι ψωμί αγροτιά στο θεσσαλικό κάμπο, αλλά και σ' άλλες περιοχές, θα διαπιστώσουν τη δραματική επανεμφάνισή της, με την έξαρση του ξεριζωμού της - ιδιαίτερα των παιδιών της - εξαιτίας της σημερινής αγροτικής πολιτικής, που ξεκληρίζει χιλιάδες αγροτικές οικογένειες.

Δεν είναι πολιτικολογία η επισήμανση αυτή. Είναι η πικρή αλήθεια και ίσως ένα "μέτρο" μιας σύγχρονης, ουσιαστικής σκηνικής "ανάγνωσης" του εξαίρετου αυτού έργου. Εργου, που μέσω του δράματος μιας άκληρης αγροτικής οικογένειας ιστορικοποιεί, αλλά και ηθογραφεί - με γνήσιο ρεαλισμό, απόκρυφο λυρισμό, πικρόγευστη υποδώρεια ειρωνεία - ένα πολυάριθμο κοινωνικό στρώμα και μια εποχή που οι δραματικές προεκτάσεις της "συναπαντιούνται" και στις μέρες μας. Μια "ανάγνωση" που δε θα αντιμετωπίζει το θέμα του πεπερασμένο και τα πρόσωπα γραφικές φιγούρες του παρελθόντος, αλλά πλάσματα με σάρκα και οστά, υπαρκτά και σήμερα. Πλάσματα αδικημένα, καταδικασμένα. Ασυνειδητοποίητα θύματα των κατά καιρούς "προστατών" και "εταίρων" μιας άπονης για το λαό πατρίδας. Θύμα των "προστατών" της ήταν η άκληρη αγροτιά κι οι μεροκαματιάρηδες στα αγροτικά πανηγύρια. Θύμα της κι ο φουκαράς παπλωματάς του έργου, ο κατά τύχη επιζών από την παράλογη Μικρασιατική Εκστρατεία "Στρατηλάτης" της, όπως θέλει να τον αποκαλούν, για να έχει κι αυτός ένα λόγο ύπαρξης, ένα "μύθο" και μια "μέθη" για να παρηγορεί τη φτώχεια, τη δυστυχία της άστεγης φαμίλιας του. Της άρρωστης από τις κακουχίες ολόκληρης ζωής γυναίκας του, που βολοδέρνει για να εξοικονομήσει ένα καρπούζι έστω, για ένα τσίτινο φουστανάκι της κόρη της, για να μοιάζει "σπίτι" το τσαντίρι τους. Του γιου, που μια φωτογραφική μηχανή και η παντρειά με μια ορφανή μοδιστρούλα που 'χει ένα καμαράκι - κλουβί στην πόλη είναι το "μέλλον" του. Της δεκατετράχρονης παιδούλας, που η μάνα για να τη σώσει από τη χαμοζωή την "ξεριζώνει" από τον τόπο της και την αγκαλιά της, παντρεύοντάς τη μ' έναν πολύ μεγαλύτερό της φραγκοράφτη. Θύματά της είναι και τα άλλα - πάνω - κάτω της ίδιας "τύχης" - δευτερεύοντα πρόσωπα του έργου. Η παράσταση του Κώστα Μπάκα,εύρυθμη, καλοδουλεμένη καθ' όλα κι απ' όλους τους συντελεστές. Το λιτά συμβολικό σκηνικό και τα αρμόζοντα κοστούμια της Κλεοπάτρας Δίγκα,τη μουσική επιμέλεια της Ολυμπίας Κυριακάκη - Λουκίσσα και τις ερμηνείες των ηθοποιών. Εκλινε όμως προς μια μεγεθυμένη γραφικότητα, μια ανάλαφρη ηθογράφηση και μιας περασμένης εποχής και των προσώπων. Μεγεθύνθηκε το χιουμοριστικό σε βάρος του δραματικού στοιχείου, η σχηματική περιγραφικότητα σε βάρος της ρεαλιστικής αλήθειας. Μεγέθυνση που κύρια εκφράστηκε με την ερμηνεία του Γιάννη Μόρτζου στον κεντρικό ρόλο, επιδρώντας και σε άλλες ερμηνείες: Της Φαίδρας Δρούγκα και της Κωνσταντίνας Θωμά, που, με μορφασμούς και "εκφραστικές" κινήσεις, περιέγραψαν, αλλά δεν "εμψύχωσαν", η πρώτη το Χνούδι - την αθώα παιδούλα και η δεύτερη τη μοδιστρούλα. Περιγραφική ήταν και η ερμηνεία του Λουκά Ζήκου.Καλές ερμηνείες, με αλήθεια και χωρίς να αποστερήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ρόλων τους κατέθεσαν οι Θόδωρος Κατσαφάδος, Φώτης Θωμαϊδης και η Μαρία Φωκά.Ευτυχώς, το δραματικό φορτίο του έργου τελικώς δεν πήγε χαμένο, χάρις στην ερμηνεία της Μπέττυς Βαλάση,καθώς με συναισθηματική δύναμη και αλήθεια πρόσφερε συνταρακτικές στιγμές στο ρόλο της μάνας.

ΘΥΜΕΛΗ