Σε κατακόρυφη αύξηση των κερδών και των προνομίων του κεφαλαίου σε βάρος του δημοσίου και του λαού, μεταφράζεται κάθε βήμα που κάνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην κατεύθυνση του... "εκσυγχρονισμού" και της ανάθεσης αρμοδιοτήτων του δημοσίου στην "ιδιωτική πρωτοβουλία". Ο νέος τρόπος της διάθεσης των τίτλων του δημοσίου, που πλέον γίνεται με ευθύνη των τραπεζών, είναι μία από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την εφαρμογή ενός συστήματος αυτόματης αύξησης των τραπεζικών κερδών, σε βάροςκαι του δημοσίου και των δεκάδων χιλιάδων μικροαποταμιευτών που τοποθετούν τις μικρές οικονομίες τους στην αγορά εντόκων γραμματίων και ομολόγων.

Το νέο σύστημα διάθεσης τέτοιων τίτλων - εξαιτίας του οποίου δημιουργήθηκε χτες κομφούζιο στις τράπεζες - προβλέπει ότι το δημόσιο δεν πουλά πλέον τίτλους προς το κοινό, αλλά τους δίνει (μέσω του συστήματος των δημοπρασιών) στις τράπεζες, οι οποίες μετά τους διαθέτουν προς τους ενδιαφερόμενους. Ετσι αν μέχρι τώρα το δημόσιο όριζε κάποιο επιτόκιο για τη διάθεση των εντόκων γραμματίων και των ομολόγων και με βάση αυτό το επιτόκιο αγόραζαν τίτλους τόσο οι τράπεζες, όσο και οι ιδιώτες, τώρα οι τράπεζες, στα πλαίσια των δημοπρασιών, πιέζουν για να αποσπάσουν όσο γίνεται υψηλότερα επιτόκια από το δημόσιο και στη συνέχεια διαθέτουν τους τίτλους αυτούς με χαμηλότερο επιτόκιο στο κοινό. Ετσι, οι τράπεζες κερδίζουν πολλαπλά: Πρώτον τη σημαντική προμήθεια που τους προσφέρει το δημόσιο και η οποία είναι αρκετές δεκάδες δισεκατομμύρια δραχμές και δεύτερον από τη διαφορά που υπάρχει στο επιτόκιο, με το οποίο αγόρασαν τους τίτλους από το δημόσιο και το χαμηλότερο βάσει του οποίου μεταπώλησαν τους τίτλους στους ιδιώτες.

Αξιοσημείωτο παράδειγμα αυτής της πρακτικής εκ μέρους των τραπεζών, αποτελεί η χτεσινή διάθεση εντόκων γραμματίων ετήσιας διάρκειας στο κοινό από τις τράπεζες. Να θυμίσουμε ότι την περασμένη Τρίτη, 3 Νοέμβρη είχε προηγηθεί δημοπρασία εντόκων γραμματίων ετήσιας διάρκειας, στην οποία το μεσοσταθμικό επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 12,4%.Επειδή οι τόκοι των κρατικών τίτλων φορολογούνται με συντελεστή 10%,μπορούμε να πούμε ότι το καθαρό (μετά την αφαίρεση του φόρου) μεσοσταθμικό επιτόκιο της δημοπρασίας διαμορφώνεται σε 11,16%.Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι οι τράπεζες θα διέθεταν στο κοινό έντοκα γραμμάτια στο παραπάνω καθαρό επιτόκιο, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι τράπεζες εξασφάλισαν υψηλότερα επιτόκια. Αντί γι' αυτό όμως, η πληθώρα μικροεπενδυτών που έτρεξε χτες να αγοράσει έντοκα γραμμάτια από τις τράπεζες, διαπίστωνε ότι τα επιτόκια με τα οποία οι τράπεζες τα πρόσφεραν ήταν χαμηλότερα. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τις περιπτώσεις:

• Η City Bank πρόσφερε καθαρό επιτόκιο 10,75%.
• Η Εμπορική και η Εθνική Τράπεζα πρόσφεραν καθαρό επιτόκιο 11%!
• Η Xiosbank και η Ιονική Τράπεζα πρόσφεραν για τη διάθεση εντόκων γραμματίων ετήσιας διάρκειας (που δημοπρατήθηκαν την Τρίτη) καθαρό επιτόκιο11,10%.

Στο κοινό που απευθύνθηκε χτες στις τράπεζες να αγοράσει έντοκα γραμμάτια, επικρατούσε ένα πραγματικό "αλαλούμ", καθώς άλλο ήταν το επιτόκιο που είχαν ακούσει ως αποτέλεσμα της σχετικής δημοπρασίας (για όσους το γνώριζαν) και άλλο το επιτόκιο που τους πρόσφερε η τράπεζα και μάλιστα διαφορετικό από τη μία στην άλλη. Και εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι μικροεπενδυτές στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν την εντύπωση ότι τα επιτόκια των κρατικών τίτλων καθορίζονται απευθείας από το υπουργείο Οικονομικών, όπως συνέβαινε και παλαιότερα. Πέρα από αυτά όμως, πολλοί επενδυτές διαπίστωναν ότι ορισμένες τράπεζες στις οποίες απευθύνονταν δεν πουλούσαν έντοκα γραμμάτια ετήσιας διάρκειας (που είχαν προκύψει από τη δημοπρασία), αλλά τους προέτρεπαν σε άλλα τραπεζικά προϊόντα. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι τράπεζες έχουν δικαίωμα να μη διαθέτουν στο κοινό κρατικούς τίτλους (που προέρχονται από δημοπρασία), όταν κρίνεται συμφερότερη γι' αυτές η διατήρησή τους στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας.

Στο σημείο αυτό πρέπει να προστεθεί ότι κατά τη διάρκεια της δημοπρασίας κρατικών τίτλων οι τράπεζες που συμμετέχουν, απολαμβάνουν και τη χορήγηση προμήθειας από το υπουργείο Οικονομικών που σήμερα ανέρχεται σε 0,45%.Αυτό σημαίνει ότι αν στο ονομαστικό μεσοσταθμικό επιτόκιο 12,4% της δημοπρασίας της προηγούμενης Τρίτης, προστεθεί και η προμήθεια, τότε η ονομαστική μεσοσταθμική απόδοση που πέτυχαν οι τράπεζες ανέρχεται σε 12,85%!Το καθαρό επιτόκιο που προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου, ανέρχεται σε 11,56%.Δηλαδή οι τράπεζες αγόρασαν κατά τη δημοπρασία αυτή από το ελληνικό δημόσιο έντοκα γραμμάτια με καθαρό επιτόκιο 11,56% και τα διέθεταν χτες στο επενδυτικό κοινό με καθαρό επιτόκιο που κυμαινόταν ανάλογα με την τράπεζα από 10,75% μέχρι 11,10%!!! Η διαφορά δηλαδή που αποκομίζουν οι τράπεζες (από τη συγκεκριμένη έκδοση) συμπιέζοντας τις αποδόσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους επενδυτές, κυμαίνεται από 0,47 μέχρι 0,82 ποσοστιαίες μονάδες! Και αν ληφθεί υπόψη ότι γίνεται λόγος για τοποθετήσεις τεράστιων ποσών, τότε η διαφορά μεταφράζεται σε τεράστια αύξηση των κερδών τους σε σύγκριση με το προηγούμενο καθεστώς.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ