ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ.-

Με ένα διπλωματικό επεισόδιο, μικρής εμβέλειας, ξεκίνησε, χτες, η επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Ισραήλ, που είναι και ο τελευταίος σταθμός της εννιαήμερης περιοδείας του Κόφι Ανάν στη Μέση Ανατολή. Εντούτοις, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αναμενόταν η συνάντηση του ΓΓ του ΟΗΕ με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που είχε προγραμματιστεί για το βράδυ της Τρίτης.

Σε αντίθεση με τη θριαμβευτική υποδοχή που ο Κόφι Ανάν γεύτηκε από τους Παλαιστινίους, η ατμόσφαιρα στο Ισραήλ ήταν σχετικά βαριά κατά την άφιξή του, χτες το πρωί. Το όλο ζήτημα προέκυψε, όταν οι σύμβουλοι του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ενημέρωσαν την ισραηλινή κυβέρνηση ότι ο Κόφι Ανάν δε θα αποτίσει φόρο τιμής στο μνημείο των έξι εκατομμυρίων Εβραίων - θυμάτων του ναζισμού, Γιαντ Βασέμ, αλλά μόνο στο μνημείο πεσόντων σε περίοδο πολέμου, καθώς, σύμφωνα με το πρόγραμμά του, ο ΓΓ παίρνει μέρος μόνο σε μία τέτοιου είδους τελετή σε κάθε χώρα, όπου μεταβαίνει. Οπως έγινε γνωστό, στο μνημείο Γιαντ Βασέμ, θα αποτίσει φόρο τιμής μόνο η σύζυγος του Κόφι Ανάν.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν έκρυψαν τη δυσφορία τους για την απόφαση αυτή του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και, μάλιστα, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού Κοινοβουλίου Νταν Τιχόν υπογράμμιζε ότι ουδέποτε ένας άλλος επίσημος επισκέπτης δεν είχε αποφασίσει να μην επισκεφθεί το μνημείο Γιαντ Βασέμ. Μάλιστα, ο Τιχόν αναρωτήθηκε σε ιδιαίτερα ειρωνικό τόνο για ποιο λόγο ο Κόφι Ανάν αρνήθηκε να μεταβεί στο Γιαντ Βασέμ, όταν απέτισε κανονικά φόρο τιμής στα ανάλογα μνημεία της Αιγύπτου και της Συρίας.

Παρά την πρόσκαιρη φόρτιση, που δημιουργήθηκε, το πρόγραμμα της επίσκεψης του Γενικού Γραμματέα στο Ισραήλ φαίνεται ότι θα παραμείνει σταθερό και έτσι, αργά το βράδυ της Τρίτης, επρόκειτο να συναντηθεί με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο Κόφι Ανάν αναμενόταν να επαναφέρει στο τραπέζι των συνομιλιών το ζήτημα της άμεσης εφαρμογής των αποφάσεων 425, που αφορά την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από το Λίβανο, 242 και 338, που αφορούν την άμεση αποχώρηση ισραηλινών στρατευμάτων από κατεχόμενα αραβικά εδάφη. Ο ΓΓ του ΟΗΕ έχει, επανειλημμένως, δεσμευτεί ότι θα ασκήσει πιέσεις στην ισραηλινή κυβέρνηση, έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν βήματα προόδου, τόσο στα πλαίσια της ισραηλινο- παλαιστινιακής "ειρηνευτικής διαδικασίας", όσο και στην κατεύθυνση της επίτευξης συνολικής ειρήνης στην περιοχή, χωρίς, όμως, ποτέ να κρύψει την επιφυλακτικότητά του. Παρά την ισραηλινή προσφορά αποχώρησης από το Νότιο Λίβανο, η συριακή και η λιβανική ηγεσία έχουν εκφράσει τη βαθιά δυσπιστία και ανησυχία τους, υπογραμμίζοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει οριστικό κλείσιμο του θέματος, αν δεν πραγματοποιηθεί ταυτόχρονη αποχώρηση από τα υψώματα του Γκολάν.

Από την πλευρά της, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει επιλέξει να τηρήσει ιδιαίτερα σκληρή στάση απέναντι, τόσο στο ζήτημα του Ν. Λιβάνου, όσο και στους Παλαιστινίους. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να εξασφαλίσουν την υποστήριξη και τη συγκατάθεση της Δαμασκού σε μια επικείμενη ισραηλινή αποχώρηση από το Ν. Λίβανο, η οποία θα απομακρύνει το ενδεχόμενο πιθανών επιθέσεων της φιλοσυριακής "Χεζμπολάχ" εναντίον του Ισραήλ, τονίζοντας, όμως, ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία υποχώρηση όσον αφορά τα υψώματα του Γκολάν. Παράλληλα, η ισραηλινή κυβέρνηση απέρριψε το αμερικανικό σχέδιο για αποχώρηση των Ισραηλινών στρατιωτών από το 13% της Δυτικής Οχθης, αποχώρηση που θα υλοποιηθεί σταδιακά σε διάστημα 12 εβδομάδων και θα συνοδευτεί από συγκεκριμένες ενέργειες της Παλαιστινιακής Αρχής που θα προφυλάσσουν την ασφάλεια του Ισραήλ. Ο Ισραηλινός υπουργός, με χτεσινές του δηλώσεις, επανέλαβε ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί ένα τέτοιο σχέδιο, ιδιαίτερα εφόσον η Ουάσιγκτον γνώριζε πολύ καλά ότι το Ισραήλ δεν "μπορεί να αποχωρήσει από τη Δυτική Οχθη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 9%.

Στα δύο αυτά βασικά σημεία αναμένεται να κινηθούν οι συνομιλίες του Κόφι Ανάν στο Ισραήλ, που είναι και ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας του. Αυτά, όμως, θα είναι και τα δύο βασικά θέματα προς συζήτηση για τον Αμερικανό διαμεσολαβητή Ντένις Ρος, ο οποίος, όπως ανακοινώθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας, θα μεταβεί στην περιοχή για ένα νέο κύκλο διαμεσολαβητικών συνομιλιών, στα τέλη της τρέχουσας βδομάδας.