Οι πρώτες πράξεις του Σρέντερ, αποδείξεις για την πολιτική του

Με ανερχόμενο πυρετό ετοιμάζεται στα παρασκήνια η ανακήρυξη του σοσιαλδημοκράτη Γκέρχαρντ Σρέντερ στις 27 Οκτώβρη στο πόστο του νέου καγκελάριου της Γερμανίας για την ερχόμενη τετραετία. Ηδη έχει ουσιαστικά τερματιστεί η συμφωνία με τους συμμάχους στον κυβερνητικό συνασπισμό - τους"Πράσινους" - τόσο για το περιεχόμενο του κυβερνητικού προγράμματος, όσο και για τον αριθμό και τα πρόσωπα αυτού του κόμματος που θα υπουργοποιηθούν, χωρίς να μπορεί να λεχθεί αυτή τη στιγμή το ίδιο και για τους σοσιαλδημοκράτες. Από όσα γράφονται και ακούγονται, φαίνεται να υπάρχουν στις κορυφές του SPD προσωπικές φιλοδοξίες, που καθιστούν ακόμα αρκετά δύσκολη τη σύνθεση της μελλοντικής κυβέρνησης. Ηγετικά στελέχη π. χ. φοβούνται ότι σκόπιμα ο Σρέντερ τούς προτείνει δευτερεύοντα υπουργεία για να τα απομακρύνει από το "Κέντρο αποφάσεων" και να χάσουν την επιρροή τους μέσα στο κόμμα. Ωστόσο πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ως την ημέρα που θα συγκληθεί το έκτακτο κομματικό συνέδριο, στις 25 Οκτώβρη, θα έχουν επέλθει υποχωρήσεις και συμβιβασμοί και θα διατρανωθεί η αναγκαία αρμονία, ώστε να μη φανεί από την αρχή ότι στα παρασκήνια θα εξακολουθήσουν να παραμένουν αλληλοϋποβλέψεις. Το ίδιο θα ισχύσει για το ποσοστό της αντιπροσώπευσης των γυναικών όπως και των σοσιαλδημοκρατών πολιτικών που προέρχονται από περιοχές της πρώην Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας.

Αυτό που δε φαίνεται τόσο εύκολο να λυθεί, είναι οι υποβόσκουσες διαφωνίες ανάμεσα στο μελλοντικό καγκελάριο Σρέντερ και τον πρόεδρο του SPD και πρωθυπουργό του Οσκαρ Λαφοντέν. Μια εφημερίδα του Βερολίνου έγραψε σχετικά ότι από την εποχή του κομματικού συνεδρίου το 1995 στο Μανχάιμ, όταν εντελώς ξαφνικά καταργήθηκε από πρόεδρος ο Ρούντολφ Σάρπινγκ ( ο έκτοτε πρόεδρος της σοσιαλδημοκρατικής κοινοβουλευτικής ομάδας στο Μπούντεσταγκ) και ανακηρύχτηκε πρόεδρος του SPD ο Λαφοντέν, υπάρχει ένα είδος ανακωχής μεταξύ Σρέντερ - Λαφοντέν που κράτησε ως τις εκλογές της 27ης Σεπτέμβρη και ότι αυτό το "σόου της αρμονίας" τερματίστηκε ακριβώς εκείνο το βράδυ. Εκτοτε ο καθένας από τους δύο προσπαθεί να συγκεντρώσει γύρω του τους "πιστούς" του για να εξασφαλίσει καλές θέσεις αφετηρίας για τις μελλούμενες διαμάχες. Γιατί ο Σρέντερ επικαλείται το Σύνταγμα, σύμφωνα με το οποίο τις κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής, τις καθορίζει ο καγκελάριος, ενώ ο Λαφοντέν διεκδικεί το "μερίδιο της εκλογικής επιτυχίας και δε θέλει να αφήσει από τα χέρια του τις αρμοδιότητες για τις κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής του SPD".

Στην προσωπική αυτή διαμάχη δεν αποκλείεται το καλύτερο χαρτί, να το έχει ο Σρέντερ, πολύ περισσότερο αν ο Λαφοντέν αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών και εμπλακεί στις συμπληγάδες των άλυτων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Υπενθυμίζεται σχετικά, η τύχη του Βαυαρού υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Κολ, Τέο Βάιγκελ, που μετά την εκλογική ήττα έχασε και το πόστο του προέδρου της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης της Βαυαρίας.

Ωστόσο, αν όλα αυτά έχουν στενότερο, προσωπικό χαρακτήρα, δεν είναι το ίδιο με την πολιτική που θα ακολουθήσει η Σοσιαλδημοκρατία και ο καγκελάριός της Γκέρχαρντ Σρέντερ. Αυτή ενδιαφέρει τους ψηφοφόρους, τους εργαζόμενους και ανέργους, τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα και ως ένα μεγάλο βαθμό τους λαούς της Ευρώπης. Θα ακολουθηθεί μια νέα πολιτική προς όφελος των εργαζομένων - ανέργων ή θα συνεχιστεί με άλλο τρόπο η πολιτική του γερμανικού ιμπεριαλισμού;

Μερικές πρώτες ενέργειες της νέας κυβέρνησης θα μπορούσαν να αποτελέσουν απόδειξη ή έστω ένδειξη του δρόμου που θα πορευτεί η γερμανική σοσιαλδημοκρατία. Τι θα κάνει π. χ. η κυβέρνηση Σρέντερ στο θέμα της Γιουγκοσλαβίας; Θα μετάσχει στην πολεμική εκστρατεία που έχει αποφασίσει το ΝΑΤΟ, μαζί με την κυβέρνηση Κολ, ή θα ανακαλέσει το γερμανικό εκστρατευτικό σώμα στο πάτριο έδαφος; Απ' αυτό θα κριθεί, αν θα υπάρξει ουσιαστική στροφή στην ως σήμερα πολιτική ή θα υπάρξει κραυγαλέα διάσταση ανάμεσα στις προεκλογικές υποσχέσεις και τα έργα.

Ας δούμε ένα δεύτερο θέμα, αυτό της γάγγραινας της μαζικής ανεργίας. Στο(προεκλογικό) κυβερνητικό πρόγραμμα, ο Σρέντερ είχε ανακηρύξει το ζήτημα της καταπολέμησης της ανεργίας σαν ένα από τα κεντρικά και με προτεραιότητα κυβερνητικά μελήματα.

Το ίδιο φυσικά είχε υποσχεθεί και ο Κολ, αλλά αντί για μείωσή της σημειωνόταν αδιάκοπη άνοδός της. Ο λόγος γι' αυτό είναι ευεξήγητος. Πρώτα γιατί είναι μέσα στο σύστημα της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς η ύπαρξη και η αύξηση του αριθμού των ανέργων. Δεύτερο, γιατί η κυβέρνηση των αστικών κομμάτων ενδιαφέρεται λίγο για τα συμφέροντα των λαϊκών μαζών και υπακούει στα κελεύσματα των μεγιστάνων του πλούτου. Αυτό για την κυβέρνηση Κολ ίσχυε σα νόμος. Το διαπιστώνει και ένας γνωστός αστός Γερμανός δημοσιογράφος στη "Berliner Jeitung" (3/4/Οκτώβρη), ο τέως αρχισυντάκτης του "Spiegel" Erich Bohme.

Γράφει σχετικά: "Οι κύριοι Χένκελ και Στιλ Χουντ (σ. "Ρ": πρόεδροι αντίστοιχα του συνδέσμου Βιομηχάνων, του Βιομηχανικού και Τεχνικού Επιμελητηρίου και του συνδέσμου των Εργοδοτών) ήταν πολύ σίγουροι για την υπόθεσή τους στα δεκαέξι χρόνια της κυριαρχίας του Κολ. Πίστευαν ότι έχουν νοικιάσει κληρονομικά την κυβέρνηση, τη Βουλή και το κράτος. Ενα νεύμα από την Κολωνία και ο Κολ έκανε αυτό που του διατασσόταν".

Κάτω από τα κελεύσματα αυτά, ο Κολ πραγματοποίησε τις "μεταρρυθμίσεις" του: Περιέκοψε τη συνέχιση της επιδότησης ασθενών εργατών, διευκόλυνε την καταγγελία συμβάσεων εργασίας - σε βάρος των εργαζομένων - μείωσε τις συντάξεις και υποσχέθηκε μείωση φορολογιών (για τους μεγάλους) ύψους 30 δισεκατομμυρίων μάρκων. Ταυτόχρονα δημοκοπούσε για προσπάθειες μείωσης της ανεργίας, αναφέροντας και συγκεκριμένους αριθμούς.

Ο Σρέντερ έδωσε προεκλογικά υπόσχεση να ακυρώσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Θα το τολμήσει μπροστά στην απειλή των προαναφερθέντων τριών μεγιστάνων ότι δε θα δεχτούν ακύρωση αποφάσεων της προηγούμενης κυβέρνησης; Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΚΟΔΗΣΟ πάντως, εξάγγειλε ότι στις πρώτες μέρες της συνεδρίασης του νέου Μπούντεσταγκ θα υποβάλει επείγουσα πρόταση για άμεση ανάκληση αυτών και παρόμοιων επιβαρυντικών μέτρων για τα λαϊκά στρώματα.

Μερικά σημάδια δείχνουν πόσο δύσκολο είναι στο SPD να αλλάξει πορεία: Ο υπό εκκόλαψη υπουργός Εργασίας Βάλτερ Ρίστερ δήλωσε ότι θα επαναφέρει για συζήτηση τη "Συμμαχία για εργασία" με τους εργοδότες, χωρίς οι τελευταίοι να υποχρεώνονται σε δημιουργία ορισμένου αριθμού θέσεων εργασίας, πράγμα που αυτοί το χαιρέτισαν ιδιαίτερα.

Είναι χαρακτηριστικό επίσης, ότι οι ειδικοί επί των οικονομικών του SPD και των "Πρασίνων", μετά από έναν πρώτο έλεγχο του σχεδίου του προϋπολογισμού για το 1999 διαπίστωσαν ότι είναι αδύνατη η προβλεπόμενη κάλυψη των εσόδων. Μετά απ' αυτό, αναφέρεται σε εφημερίδες του Βερολίνου, "το SPD και οι Πράσινοι πρέπει να αποφασίσουν αν οι εκλογικές υποσχέσεις τους μπορούν να υλοποιηθούν. Για μεγάλα δώρα δεν υπάρχει κανένα περιθώριο, είπε η κυρία Ματέους - Μάιερ (του SPD)".

Μήπως έτσι προετοιμάζουν από τώρα τις λαϊκές μάζες για την ψυχρολουσία που θα δεχτούν από τα πρώτα βήματα κυβέρνησης του "δυναμικού ανανεωτή" Σρέντερ;

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ