Οικογενειακή μάχη "ΠΑΣΟΚ εναντίον ΠΑΣΟΚ" έχει προκαλέσει η εκλογή του Ε. Φλωράτου στο Δήμο της Πάτρας. Η οργάνωση του ΠΑΣΟΚ στην Πάτρα είναι ίσως η μόνη σε όλη την Ελλάδα η οποία δεν έχει αναφερθεί σε "ανίερες συμμαχίες ΝΔ - ΚΚΕ" για να επιρρίψει ευθύνες για την απώλεια του Δήμου.

Στελέχη του ΠΑΣΟΚ στην Πάτρα σκιαμαχούν επιρρίπτοντας ευθύνες εκατέρωθεν και κατηγορούν ακόμα και το ΕΓ του Κινήματος για την απώλεια του Δήμου.Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπεύθυνου Τύπου του Α. Καράβολα, Δ. Κοσμόπουλου, ο οποίος, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα, σημείωσε ότι "δεν κέρδισε ο Ε. Φλωράτος, έχασε το ΠΑΣΟΚ".

Από κοντά και οι φιλοΠΑΣΟΚικές τοπικές εφημερίδες ισχυρίζονται ότι τον Δήμο "τον έχασε η Μαξίμου, τον έχασε ο Τσουκάτος, τον έχασε ο Φούρας". (εφημερίδα "Αλλαγή"). Η ίδια εφημερίδα χαρακτηρίζει "άθλιους των Πατρών" τα "στελέχη του Κινήματος στην Πάτρα κατηγορώντας τους ότι "δε δίστασαν να παίρνουν τηλέφωνο οπαδούς του ΠΑΣΟΚ στον Αγ. Νεκτάριο και να τους ζητούν να καταψηφίσουν τον Καράβολα!" και συμπεραίνει πως "έτσι θα έχανε τις εκλογές και ο Α. Παπανδρέου!".

Χαρακτηριστική είναι και η ομιλία του βουλευτή Κ. Σπηλιώπουλου,στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, ότι "τα κάστρα πέφτουν από μέσα", προσθέτοντας ότι "βοά η Πάτρα" για τις μυστικές συναντήσεις και τραπεζώματα υψηλόβαθμων στελεχών του ΠΑΣΟΚ με τον υποψήφιο της ΝΔ, εννοώντας, έτσι, τη συνάντηση που είχαν σε γνωστό εστιατόριο το Σάββατο πριν τις εκλογές ο Ε. Φλωράτος και το επιτελείο του με τον Α. Λιβάνη, τον Α. Φούρα και τον Γρ. Σολομό.

Στο ίδιο πνεύμα, ο έτερος βουλευτής Αλ. Χρυσανθακόπουλος,μιλώντας στην ίδια συνεδρίαση, κατηγόρησε την υπουργό Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου και τον υφυπουργό Οικονομικών Χρ. Πάχτα για την εκλογή του "υποψηφίου της ΝΔ".

Στο σημείο αυτό είναι σκόπιμο να ανοίξουμε μια μεγάλη παρένθεση για να περιγράψουμε το φαινόμενο του Ε. Φλωράτου και τις σχέσεις του με την κυβέρνηση.

Δεν απέχει καθόλου από την αλήθεια η παρατήρηση στελεχών του ΠΑΣΟΚ ότι "το Κίνημα έστησε το "μαγαζί" του Φλωράτου στην Πάτρα".Ο εν λόγω επιχειρηματίας είναι πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαϊας, πρόεδρος της τράπεζας "Αχαϊκή Πίστη" και αντιπρόεδρος της "Αναπτυξιακής ΑΕ", μιας δημοτικής επιχείρησης υπό την προεδρία του Α. Καράβολα. Από καιρό φάνηκε πως είναι ο εκλεκτός της κυβέρνησης, όταν εκείνη του παραχώρησε το Κέντρο Στήριξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, το οποίο διαχειρίζεται ευρωπαϊκά κονδύλια για τη στήριξη των ΜΜΕ.

Σύμφωνα με έκθεση που συνέταξε στις αρχές του 1997 ο γραμματέας της ΠΑΣΚΕΒΕ Τάκης Λαμπρόπουλος και αποκάλυψε εκ των υστέρων ο Αλ. Χρυσανθακόπουλος, η Β. Παπανδρέου και ο Χρ. Πάχτας, αν και είχαν πρόταση από ελεγχόμενους από το ΠΑΣΟΚ φορείς για την ανάθεση του Κέντρου Στήριξης ΜΜΕ, το έδωσαν στον Ε. Φλωράτο με το επιχείρημα πως έπρεπε "να μην χαθούν τα κονδύλια της ΕΟΚ". Στην ίδια έκθεση αναφέρεται πως στη Συνεταιριστική Τράπεζα "Αχαϊκή Πίστη" "λειτούργησε η αρχή της υποκλοπής ψήφου και της διασφάλισης της ομάδας που, μέσα από τα δάνεια, συνεχώς δημιουργούσαν κλίμα υπέρ του υπογράφοντος, δηλαδή του κ. Φλωράτου... και τελικά κατέληξε υπέρ ενός ΑΤΟΜΟΥ (Ανέβασμα της φήμης του Φλωράτου)". Ο γραμματέας της ΠΑΣΚΕΒΕ, από τις αρχές του 1997, συμπέραινε πως "από παλιά φτιάχνανε κάποιοι και ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ, το πρόσωπο του αυριανού ΔΗΜΑΡΧΟΥ" και ενημέρωνε την ηγεσία του κόμματός του: "Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε να υπάρχουν τόσοι πολλοί υπέρ του κυρίου αυτού. Τι συμβαίνει;".

Συνέβαινε, απλώς, πως η κυβέρνηση και το τοπικό ΠΑΣΟΚ είχαν αγαστή συνεργασία με τον Ε. Φλωράτο, τόσο στη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων όσο και σε στρατηγικής σημασίας ζητήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην "Αναπτυξιακή ΑΕ", που συστήθηκε με στόχο τη "σωτηρία" επιχειρήσεων όπως η "Π - Π", η Χαρτοποιία "Λαδόπουλου" και άλλες επιχειρήσεις, "ο Α. Καράβολας υιοθέτησε πλήρως την πολιτική Φλωράτου" σύμφωνα με στελέχη του ΠΑΣΟΚ.

Αλλωστε, ο "υπερκομματικός" Φλωράτος δεν έχανε ευκαιρία να εξυμνεί την πολιτική του ΠΑΣΟΚ, δηλώνοντας τις ευχαριστίες του στον Χρ. Πάχτα για την ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική στους ΜΜΕ και τονίζοντας πως αν η κυβέρνηση προχωρήσει στις αποκρατικοποιήσεις, δε θα είχε κανένα πρόβλημα να ψηφίσει ΠΑΣΟΚ.

Κατά συνέπεια, η επιλογή του Ε. Φλωράτου ως "αντιπάλου" του Α. Καράβολα, έγινε από το ίδιο το ΕΓ του ΠΑΣΟΚ και ιδιαίτερα από τον Θ. Τσουκάτο και την Β. Παπανδρέου,όπως εκτιμούν τα τοπικά του στελέχη. Αυτό το στηρίζουν στο γεγονός πως ο ίδιος ο Ε. Φλωράτος αρνήθηκε αρχικά την υποψηφιότητά του θέτοντας ως όρο την "υπερκομματικότητά" του και ζητώντας συναντήσεις με τις ηγεσίες όλων των κομμάτων και όχι μόνο της ΝΔ. Μετά από μία βδομάδα - και χωρίς "να αλλάξουν οι συνθήκες", όπως "ευχόταν" - ο Ε. Φλωράτος "αποδέχτηκε" την υποψηφιότητά του. Σ' αυτό το διάστημα, στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι δόθηκε μια "ώθηση" στην υποψηφιότητά του από το ΕΓ του ΠΑΣΟΚ, το οποίο ήθελε τον Ε. Φλωράτο σαν "εύκολο αντίπαλο" που θα βοηθούσε στην επανεκλογή Καράβολα χωρίς, ωστόσο, να ενοχλείται από μια "απρόσμενη" εκλογή του, καθώς τα κοινά συμφέροντα θα εξυπηρετούνταν εξίσου καλά.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες δόθηκε η εκλογική μάχη με βασικό "εκσυγχρονιστικό" στόχο να μη μετουσιωθεί σε απειλή το ογκούμενο κλίμα δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, που εκφραζόταν μέσα από το ενωτικό - συσπειρωτικό ψηφοδέλτιο που στήριξε το ΚΚΕ, "Πάτρα Μπροστά - Ενωμένοι" του Παναγιώτη Κοσιώνη.Ετσι, ο σκληρός πυρήνας του ΠΑΣΟΚ, σε συνεργασία με ομάδες της ΝΔ και πολλά ΜΜΕ, πέρασε στην απευθείας αντιπαράθεση με την παράταξη του Π. Κοσιώνη. Οι παραπάνω καλλιέργησαν κλίμα "κομματικού πατριωτισμού", τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη ΝΔ, με κοινό στόχο να περιορίσουν τη διαρροή ψηφοφόρων τους προς τον Π. Κοσιώνη. Σ' αυτή την κατεύθυνση, "το ένα χέρι ένιβε το άλλο" πλειοδοτώντας σε δηλώσεις περί "άλωσης του Δήμου από το ΚΚΕ". Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσκείμενη στη ΝΔ εφημερίδα "Πελοπόννησος" σημείωνε πως "αν είναι να βγει δήμαρχος ο Κοσιώνης, τότε χίλιες φορές καλύτερα ο Καράβολας".Το αντίστροφο περίπου δήλωνε η παράταξη Καράβολα. Οι "εκσυγχρονιστές" του ΠΑΣΟΚ αντάλλασσαν επιχειρήματα με το σκληρό πυρήνα της ΝΔ που εκπροσωπεί ο βουλευτής Ν. Νικολόπουλος.

Ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος έπαιξε και η εταιρία δημοσκοπήσεων "DATA RESEARCH", η οποία διενεργούσε συνεχώς δημοσκοπήσεις για λογαριασμό του Ε. Φλωράτου.Η εν λόγω εταιρία διενήργησε ένα "exit poll" το οποίο δεν ακολούθησε επιστημονικές μεθόδους.Αντί της κάλπης που χρησιμοποιείται στα "exit polls", οι απαντήσεις των ψηφοφόρων σημειώνονταν σε χαρτί, με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή "πού πήγαινε το πράγμα". Ετσι, γύρω στο μεσημέρι της Α' Κυριακής, όλα τα επιτελεία γνώριζαν ότι η παράταξη Κοσιώνη ήταν δεύτερη με περίπου 2% διαφορά από τον τρίτο Φλωράτο.Το κυριότερο: οι διαθέσεις των ψηφοφόρων έδειχναν άνετη εκλογή Κοσιώνη στο β' γύρο με ποσοστό 52% έναντι 35% του Α. Καράβολα και 13% αναποφάσιστων.Αντίθετα, σε περίπτωση μονομαχίας Καράβολα - Φλωράτου, τα ποσοστά ήταν 42% για τον πρώτο, 43% για τον δεύτερο και 15% αναποφάσιστοι.Ετσι, ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ψήφισαν τον Ε. Φλωράτο,υλοποιώντας έτσι τη βιβλική ρήση ότι οι "έσχατοι έσονται πρώτοι".Η μετάγγιση ψήφων από το ΠΑΣΟΚ στον Φλωράτο δεν αμφισβητήθηκε ούτε από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ούτε από τους συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ. Με δεδομένο το κλίμα δυσαρέσκειας απέναντι στον Α. Καράβολα, την άποψη ότι "οποιοσδήποτε θα είναι καλύτερος από τον Καράβολα", η κάλπη ανέδειξε δήμαρχο τον Ε. Φλωράτο.

Ετσι, η επομένη των εκλογών βρήκε το ΠΑΣΟΚ να σπαράσσεται από γκρίνιες για το ποιος έφταιξε και τις ομάδες του να αλληλοκατηγορούνται για το ποια στήριξε περισσότερο και ποια λιγότερο τον Ε. Φλωράτο. Η Χ. Τρικούπη δεν αντέδρασε όπως θα αντιδρούσε σε άλλες εποχές, θεωρώντας το αποτέλεσμα σαν "το λιγότερα χειρότερο".Μέλη του ΠΑΣΟΚ, κατανοώντας τις "υπόγειες διαδρομές", εξέφραζαν τη δυσαρέσκειά τους από αυτές τις ενέργειες σημειώνοντας ότι "από εκεί που είχαμε τον Α. Καράβολα εναντίον του Ε. Φλωράτου, τώρα έχουμε τον... Ευάγγελο Καράβολα παρέα με τον... Ανδρέα Φλωράτο!", δείχνοντας έτσι την ταύτιση των προσώπων και των πολιτικών. Ακόμα και ο Α. Καράβολας έσπευσε να σχολιάσει την ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ που μιλούσε για πριμοδότηση του Ε. Φλωράτου από τον ίδιο, παραπέμποντας με νόημα το ΚΚΕ "ν' αναζητήσει αλλού τις αιτίες" του αποτελέσματος, δείχνοντας προς τη Χ. Τρικούπη κι όχι στο δικό του μηχανισμό.

Τα παραπάνω δείχνουν πως στην Πάτρα τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έκαναν ένα αντιλαϊκό πείραμα εξασφάλισης των επιλογών τους μέσα από την εναλλαγή προσώπων.Και είναι ένας μπούσουλας πανελλαδικής απήχησης για το πού μπορεί να φτάσει η άρχουσα τάξη όταν βλέπει να κινδυνεύουν τα κεκτημένα της.Από αυτή την άποψη, το παράδειγμα της Πάτρας θα πρέπει να αποτελέσει πηγή έμπνευσης όλων των εργαζομένων, οι οποίοι οφείλουν να σχεδιάσουν την αντίστασή τους απέναντι στα πρασινογάλαζα σχέδια του κατεστημένου που ανεβοκατεβάζει Καράβολες και Φλωράτους σαν τις μαριονέτες του θεάτρου σκιών.

Παναγιώτης ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ

Ο "υπερκομματικός" Φλωράτος δεν έχανε ευκαιρία να εξυμνεί την πολιτική του ΠΑΣΟΚ, δηλώνοντας τις ευχαριστίες του στον Χρ. Πάχτα για την ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική στους ΜΜΕ και τονίζοντας πως αν η κυβέρνηση προχωρήσει στις αποκρατικοποιήσεις, δε θα είχε κανένα πρόβλημα να ψηφίσει ΠΑΣΟΚ