Χρόνο με το χρόνο, ενισχύεται και εντείνεται ο έλεγχος των πολυεθνικών επιχειρήσεων, τόσο στις αναπτυσσόμενες και λιγότερο αναπτυγμένες οικονομίες όσο και στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Αυτό προκύπτει εμμέσως - πλην σαφώς - από την ετήσια έκθεση της UNCTAD (υπηρεσία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών). Παρουσιάζοντας χτες - στα γραφεία του ΟΗΕ στην Αθήνα - την ετήσια έκθεση του Οργανισμού (UNCTAD) για τις διεθνείς επενδύσεις, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Λούκα Κατσέλη,ανέφερε ότι οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν και ελέγχουν το σύνολο των επενδύσεων, που πραγματοποιούνται ανά τον κόσμο, ανέρχονται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες!Συγκεκριμένα, όπως είπε, ο αριθμός των επιχειρήσεων που διακινούν και έχουν υπό τον έλεγχό τους τα επενδυμένα στα διάφορα σημεία του πλανήτη κεφάλαια, ανέρχεται μόλις σε 53.000!

Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής συνέντευξης Τύπου:

• Οι εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων ανά τον κόσμο ανήλθαν το 1997 σε 400 δισ. δολ. έναντι 336 δισ. δολ. το 1996 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 19%.
• Τα 2/3 των συνολικών επενδεδυμένων κεφαλαίων (266 δισ. δρχ. ) απορροφήθηκαν από τις αναπτυγμένες χώρες.

Ειδικά οι ΗΠΑ προσέλκυσαν το 1997 το 1/5 των συνολικών άμεσων επενδύσεων, που αντιστοιχεί σε ποσό 91 δισ. δολ. Αντιθέτως οι αναπτυσσόμενες χώρες απορρόφησαν το 1/3 των άμεσων ξένων επενδύσεων έναντι 1/5 που είχαν προσελκύσει το 1996. Από τις αναπτυσσόμενες χώρες, πρώτη στην προσέλκυση επενδύσεων το 1997 ήταν η Κίνα στην οποία επενδύθηκαν 45 δισ. δολ. από το σύνολο των 133 δισ. δολ. που επενδύθηκαν σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα 3/5 των συνολικών άμεσων επενδύσεων οφείλονται κυρίως στην πραγματοποίηση συγχωνεύσεων και εξαγορών σε διάφορες χώρες του κόσμου. Οπως επισημαίνεται επιπλέον στην έκθεση, παρατηρείται υψηλός βαθμός συγκέντρωσης τόσο όσον αφορά τις χώρες υποδοχής των άμεσων ξένων επενδύσεων όσο και των επιχειρήσεων που τις πραγματοποιούν. Συγκεκριμένα, υπάρχουν σήμερα 53.000 πολυεθνικές επιχειρήσεις με 450.000 υποκαταστήματα, οι οποίες έχουν 3,5 τρισ. δολ. αποθεματικά και 9,5 τρισ. δολ. πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι μεγαλύτερες από αυτές ανέρχονται σε 100, από τις οποίες οι 85 είναι αμερικανικές, γαλλικές, βρετανικές και ιαπωνικές.

Στην Ελλάδα, το συνολικό ποσό των άμεσων ξένων επενδύσεων το 1997, ανήλθε σε 1.500 εκατ. δολ. έναντι 1.058 εκατ. δολ. το 1996. Η Ελλάδα εξακολουθεί ωστόσο να βρίσκεται στις τελευταίες ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης όσον αφορά το βαθμό προσέλκυσης επενδύσεων, μαζί με τη Φινλανδία και την Πορτογαλία. Οι τελευταίες συγκέντρωσαν το 1997 κεφάλαια ύψους 1.543 εκατ. δολ. και 1.713 εκατ. δολ. αντίστοιχα.

Το σύνολο των επενδυτικών εισροών στην Ευρώπη ανήλθε σε 115 δισ. δολ. ενώ η Μ. Βρετανία ήταν η χώρα που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο μέρος των άμεσων επενδύσεων, απορροφώντας το 34% του συνόλου. Ειδικότερα, στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι ξένες επενδύσεις ανήλθαν στο ποσό των 19 δισ. δολ.

Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες προσέλκυσης επενδύσεων, σύμφωνα με την έκθεση, τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια κατευθύνονται κυρίως σε χώρες που διαθέτουν υψηλό γνωστικό και τεχνολογικό επίπεδο και προσφέρουν συγκεκριμένες επενδυτικές διευκολύνσεις καθώς επίσης σε χώρες από τις οποίες απουσιάζουν οι έντονες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Οι παραδοσιακοί παράγοντες προσέλκυσης επενδύσεων, που σχετίζονται με την αγορά εργασίας και το φτηνό εργατικό κόστος, κατά την έκθεση επηρεάζουν σε μικρότερο βαθμό πλέον τους επενδυτές.

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, το 1997 οι ξένες άμεσες επενδύσεις και ιδιαίτερα προς τις χώρες της Ασίας, δεν επηρεάστηκαν από τη χρηματοπιστωτική κρίση, ενδέχεται όμως να εμφανιστούν αρνητικές επιπτώσεις το 1998 και το 1999.