Το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας (ΕΙΕ) ιδρύθηκε το 1993 και σκοπός του, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο, είναι η μελέτη και έρευνα της εργασίας ως μέσου βιοπορισμού και ως συντελεστή της παραγωγής και της κοινωνικής προόδου, η μελέτη και η προώθηση λύσεων των προβλημάτων της απασχόλησης της χώρας και άλλα. Το ΕΙΕ διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, των εργοδοτικών οργανώσεων και του υπουργού Εργασίας. Οι πόροι του προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (δηλαδή η εθνική συμμετοχή στα κοινοτικά προγράμματα) και από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας (ποσοστό 2 - 3% επί των συνολικών εσόδων).

Το πρώτο διάστημα 1993 - 1995 το ΕΙΕ εξασφάλισε χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ενωση (550 εκατομμύρια δραχμές) για την αγορά ιδιόκτητων γραφείων και διαμόρφωσε το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του (κατάρτιση σχετικών κανονισμών). Επίσης, ανέλαβε τη διεκπεραίωση - ως τεχνική μονάδα στήριξης - των κοινοτικών προγραμμάτων Eurotecnet και Force, που ήταν "πιλοτικά" ευρωπαϊκά προγράμματα και αφορούσαν στην "προετοιμασία του εργατικού δυναμικού λόγω αναδιοργάνωσης της παραγωγής με την εισαγωγή νέας τεχνολογίας". Για τα προγράμματα αυτά εισπράχτηκαν από την Κοινότητα 55 εκατομμύρια δραχμές. Το διάστημα 1995 - 1996 το ΕΙΕ ανέλαβε το συντονισμό του προγράμματος Leonardo και έχει απορροφήσει περίπου 400.000 ECU, καθώς και το πρόγραμμα "ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ". Το 1996 το ΕΙΕ είχε εισφορά από τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας 465 εκατομμύρια δραχμές.

Από τα παραπάνω φαίνεται ότι η δραστηριότητα του ΕΙΕ αφορά κυρίως στην παροχή υπηρεσιών τεχνικής στήριξης των κοινοτικών προγραμμάτων. Δηλαδή, τη διάδοση αυτών στους ενδιαφερόμενους φορείς με διάφορες εκδηλώσεις, φυλλάδια και άλλα, την αξιολόγηση των προτάσεών τους και την παρακολούθηση της ομαλής εκτέλεσης των προγραμμάτων. Η δραστηριότητα αυτή έχει κριθεί ικανοποιητική από τους εποπτευόμενους φορείς και ένας σημαντικός λόγος είναι ότι το ΕΙΕ ως "τριμερής φορέας" περιορίζει στο ελάχιστο τις κάθε είδους "παρεμβάσεις" που συνήθως γίνονται σε τέτοιου είδους κοινοτικά προγράμματα. Ισως γι' αυτό και στο μέλλον να επιδιωχτεί αυτή η δραστηριότητα του ΕΙΕ να περάσει σε φορείς που είναι πιο "ευάλωτοι" σε παρεμβάσεις. Φυσικά και τα ECU που διαχειρίζεται το ΕΙΕ προκαλούν το "ενδιαφέρον" άλλων φορέων.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι έχουμε δημόσια εκφράσει την άποψή μας για το χαρακτήρα αυτών των προγραμμάτων, που με λίγα λόγια είναι τα μέσα για να υλοποιηθούν οι κατευθύνσεις της "Λευκής Βίβλου", δηλαδή η προσαρμογή των εργαζομένων στα σχέδια του πολυεθνικού κεφαλαίου. Πέρα όμως από την παραπάνω δραστηριότητα, το ΕΙΕ δεν έχει να παρουσιάσει τίποτα σ' ό,τι αφορά τις μελέτες και την έρευνα όλα αυτά τα χρόνια.

Εχουν βέβαια ανατεθεί σε εξωτερικούς "μελετητικούς φορείς" κάποιες έρευνες όπως: χαμηλοσυνταξιούχοι. κλωστοϋφαντουργία, χαλυβουργία, ευέλικτη απασχόληση. Ομως καμιά δεν έχει ολοκληρωθεί. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Είναι ζήτημα, επιχορηγούμενες έρευνες του ΕΙΕ (δηλαδή από χρήματα των εργαζομένων) να βρίσκονται σε λογικές "κοινωνικού διαλόγου" και συναίνεσης. Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι και το ΕΙΕ, όπως και άλλοι τριμερείς φορείς υποκύπτουν στις σκοπιμότητες της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας που τους εποπτεύει. Αλλωστε, κάθε φορά που άλλαζε υπουργός Εργασίας άλλαζε και πρόεδρος του ΕΙΕ. Για τους παραπάνω λόγους επιδιώκουμε η όλη δραστηριότητα του ΕΙΕ να συζητηθεί στα όργανα της ΓΣΕΕ.

* Ο Γιώργος Ποντικός είναι εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ στο ΔΣ του ΕΙΕ