ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Η Ντόλι, ένα κλωνοποιημένο προβατάκι εφτά μηνών, έχει προκαλέσει σάλο στη διεθνή επιστημονική και πολιτική κοινότητα, καθώς η γέννησή του - που δεν αποτελεί δημιούργημα της φύσης, αλλά αποτέλεσμα 20χρονων εργαστηριακών ερευνών γενετικής μηχανικής - ενδέχεται κατά πολλούς να αλλάξει την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας! Γιατί; Μα επειδή η γέννησή του έγινε για πρώτη φορά με τη χρησιμοποίηση γενετικού υλικού από κύτταρο ενήλικου εν ζωή θηλαστικού. Τι σημαίνει αυτό; Θεωρητικά ακόμη και την κλωνοποίηση πανομοιότυπων ανθρώπων!

Σκοτσέζοι επιστήμονες της ερευνητικής ομάδας του ινστιτούτου Ρόσλιν, με κύριο "χορηγό" την αμερικανική φαρμακοβιομηχανία "PPL Therapeytics", ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν ένα κλωνοποιημένο πρόβατο, την Ντόλι. Με τον τρόπο αυτό έφεραν την ιατρική τεχνολογία ένα βήμα πιο κοντά στη μαζική παραγωγή ζώων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αναπαραγωγή, για κρέας, γάλα ή να γίνει εκμετάλλευση των οργάνων τους από τον άνθρωπο.

"Η Ντόλι είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό ζώο. Συμπεριφέρεται σαν ένα φυσιολογικό πρόβατο και δεν είναι γενετικά μεταλλαγμένο", δήλωνε χτες στους δημοσιογράφους ο Αλαν Κόλμαν της φαρμακοβιομηχανίας που "σπονσοράρισε" τις έρευνες των βιοτεχνολόγων, σε μία προσπάθεια να άρει τις αντιδράσεις που προκαλεί στην παγκόσμια κοινή γνώμη η συγκλονιστική αυτή ανακάλυψη.

"Η κλωνοποίηση ανθρώπων είναι θεωρητικά δυνατή. Ομως κανείς δεν το βρίσκει ηθικά αποδεκτό, ούτε πρόκειται να γίνει ποτέ", διαβεβαίωνε, από την άλλη πλευρά, τους εκπροσώπους του Τύπου ο επικεφαλής της ομάδας των ερευνητών, Δρ. Ιαν Ουίλμουτ. "Η προσοχή μας θα πρέπει να εστιάζεται στο γεγονός ότι με αυτή την ανακάλυψη ανοίγονται νέες προοπτικές στην αναπαραγωγή και τη βελτίωση της ράτσας των ζώων προς πολλαπλό όφελος του ανθρώπου", συμπλήρωσε ο ίδιος επιστήμονας, καταλήγοντας ότι "τα πυρηνικά όπλα είναι πολύ πιο επικίνδυνα από τη γενετική μηχανική"! Θα είναι, όμως, έτσι και στο μέλλον;

Διαμετρικά αντίθετη γνώμη με τις απόψεις του Ουίλμουτ έχει ο γνωστός νομπελίστας φυσικός, Τζόζεφ Ρότμπλατ.

Ο γνωστός βετεράνος αντιπυρηνικός ακτιβιστής ζήτησε χτες να δημιουργηθεί μια διεθνής επιτροπή δεοντολογίας που θα παρακολουθεί τις προόδους της επιστήμης. Εξέφρασε, μάλιστα, το φόβο πως οι πρόοδοι της γενετικής μηχανικής είναι πιθανό να δημιουργήσουν απειλή για την ανθρωπότητα, ισοδύναμη με εκείνη που δημιούργησε η ατομική βόμβα.

"Η ανησυχία μου είναι ότι οι πρόοδοι στην επιστήμη μπορεί να οδηγήσουν σε μέσα μαζικής καταστροφής, που θα είναι πιο εύκολα διαθέσιμα απ' ό,τι τα πυρηνικά όπλα. Η γενετική μηχανική είναι ένας πολύ πιθανός τομέας για να συμβεί κάτι τέτοιο εξαιτίας των τρομακτικών δυνατοτήτων της", υπογράμμισε ο Ρότμπλατ, κρούοντας τον κώδωνα θανάσιμων μελλοντικών κινδύνων που θα μπορούσαν να ωχριούν μπροστά στο επιστημονικής φαντασίας έργο "1984" του Τζορτζ Οργουελ...

Η αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους με τη μέθοδο του κλωνισμού είναι "ανεπίτρεπτη" και πρέπει να απαγορευτεί, δήλωσε ο Ντανιέλ Ταρσίς, γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης.

"Η κλωνοποίηση ενός ενήλικου προβάτου είναι, χωρίς αμφιβολία, ένα εντυπωσιακό επιστημονικό επίτευγμα, αλλά ταυτόχρονα δείχνει το πόσο απαραίτητο είναι να επιβληθούν αυστηρότεροι κανόνες βιοηθικής", υπογράμμισε ο Ταρσίς σε ανακοίνωσή του με τίτλο "Οχι στην ανθρώπινη κλωνοποίηση".

Το Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθέτησε πρόσφατα μια συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιοϊατρική, στην οποία περιέχονται άρθρα που ενισχύουν αυτήν την απαγόρευση. Το πρωτόκολλο για την προστασία των εμβρύων, που θα εφαρμοστεί προσεχώς, ενδέχεται τώρα να περιέχει σαφείς διατάξεις για την αποτροπή της ανθρώπινης κλωνοποίησης.

Η συνθήκη αυτή είναι το πρώτο διεθνές επίσημο έγγραφο για την προστασία της ανθρώπινης ύπαρξης εναντίον της καταχρηστικής χρήσης της ιατρικής και βιολογικής τεχνολογίας. Οπως ανήγγειλε ο Ντανιέλ Ταρσίς, τη συνθήκη αυτή θα κληθούν να υπογράψουν οι 40 χώρες - μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 4 Απρίλη στο Οβιέδο της Ισπανίας.

Εντολή για τη διενέργεια μελέτης σχετικά με τα ηθικά προβλήματα της κλωνοποίησης έδωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, μια που στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν υπάρχει νομοθεσία που να αποτρέπει την κλωνοποίηση ανθρώπινου οργανισμού, όπως για παράδειγμα υπάρχει στη Μ. Βρετανία.

Ο σκεπτικισμός είναι, πάντως, ορατός στις πρώτες αντιδράσεις του Λευκού Οίκου πάνω στην ανακάλυψη των επιστημόνων του Εδιμβούργου. "Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό ζήτημα", δήλωσε σχετικά ο εκπρόσωπος Μάικ Μακ Κέρι, αναγγέλλοντας ότι μέσα στο επόμενο τρίμηνο η αρμόδια "Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Δεοντολογίας" θα πρέπει να έχει ενημερώσει την κυβέρνηση για τις ηθικές και νομικές προεκτάσεις της ανακάλυψης των επιστημόνων στο Εδιμβούργο.

Αντιδράσεις υπήρχαν χτες και από μέλη του Κογκρέσου. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής, Κρίστοφερ Μποντ, ζήτησε από το Κογκρέσο να θεσπίσει νόμο που να απαγορεύει τη χρηματοδότηση επιστημονικών ερευνών που σχετίζονται με την ανθρώπινη κλωνοποίηση.

Σύμφωνα με τον Μποντ, "σχετικές έρευνες με θέμα τον άνθρωπο είναι ανήθικες και απαράδεκτες και δε θα πρέπει να ενθαρρύνονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση". Πρότεινε, μάλιστα, να θεσπιστεί ειδική νομοθεσία που θα απαγορεύει μία διά παντός έρευνες για την ανθρώπινη κλωνοποίηση.

Απόψεις παρόμοιες με εκείνη του γερουσιαστή Κρίστοφερ Μποντ εκφράζονται και από άλλα μέλη του Κογκρέσου. Ομως, στην ουσία πρόκειται για αντιδράσεις "πανικού" που δεν έχουν καμία σχέση με την αποτροπή των αρνητικών επιπτώσεων της βιοτεχνολογίας, αλλά με την αναστολή των επιστημονικών ερευνών που γίνονται ως επί το πλείστον με γνώμονα τη βελτίωση της ζωής. Ο κίνδυνος να υιοθετήσει κανείς τη μία ή την άλλη ακραία άποψη υπέρ ή κατά των σύγχρονων, αλλά και των μελλοντικών επιτευγμάτων της επιστήμης ενδεχομένως να οδηγήσει σε μεγάλες παγίδες με άγνωστες επιπτώσεις. Ομως, αυτό, ούτως ή άλλως, αποτελεί την αρχή ενός τεράστιου κεφαλαίου της ιστορίας που μόλις άρχισε να γράφεται...