Τα σχέδια για ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου ναυπηγείου της χώρας και της Ανατ. Μεσογείου, των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά,δεν είναι τωρινά, αλλά εξυφαίνονται εδώ και αρκετά χρόνια. Η συμφωνία 51%-49% (μετοχές ΕΤΒΑ - εργαζόμενοι αντίστοιχα), που υπογράφτηκε στις 15 Σεπτέμβρη '95, αποτέλεσε μια προσωρινή "ανάπαυλα" μετά από αλλεπάλληλα φιάσκα διαγωνισμών ξεπουλήματος και ταυτόχρονα έθεσε τις βάσεις για να επανέλθει η κυβέρνηση δριμύτερη στο "έργο" της ιδιωτικοποίησης.

Η συμφωνία υπογράφτηκε από την ΕΤΒΑ και την πλειοψηφία της διοίκησης του σωματείου και επικυρώθηκε στη συνέχεια με νόμο στη Βουλή. Αποκαλυπτικός των κυβερνητικών προθέσεων είναι ο ίδιος ο τίτλος της: "Συμφωνία ιδιωτικοποίησης της εταιρίας "Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ"".

Με αυτή τη συμφωνία οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να πληρώσουν συνολικά 8,175 δισ. δραχμές σαν τίμημα για το 49% των μετοχών, δηλαδή για να μπορούν να έχουν δουλιά. Επίσης κλήθηκαν να πληρώσουν επιπλέον 1 δισ. δραχμές σαν συμμετοχή στο επενδυτικό πρόγραμμα, ενώ σε κάθε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου θα πληρώνουν επιπλέον το ποσό που τους αντιστοιχεί. Πέρσι έγινε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 1,570 δισ. δραχμές και αντιστοιχεί στους εργαζόμενους το ποσό των 769,237 εκατ. δραχμών.

Τα παραπάνω ποσά καταβάλλονται σε δόσεις που αυξάνονται χρόνο με το χρόνο και ολοκληρώνονται το 2010. Το '96 και το '97 οι δόσεις αφορούσαν το επενδυτικό πρόγραμμα και από το '98 και μετά αφορούν τις μετοχές. Αυτή την περίοδο ο κάθε εργαζόμενος καταβάλλει σαν δόση 14.000 δρχ. το μήνα και επιπλέον 45.000 δρχ. τα Χριστούγεννα και 40.000 το Πάσχα.

Το σημείο - "κλειδί" της συμφωνίας ήταν το ότι προέβλεπε σαν υποχρεωτικό όρο την παράδοση της διαχείρισης του ναυπηγείου σε ιδιώτη μάνατζμεντ. Ο τελευταίος θα είχε πλήρη ελευθερία κινήσεων και του δινόταν ακόμα και η δυνατότητα να επιβάλει "ανακατανομή του προσωπικού στις επιμέρους ειδικότητες και ευελιξία στην απασχόληση". Η δε πλειοψηφία της διοίκησης του σωματείου αποδέχτηκε επίσης να μη παίρνουν αυξήσεις οι εργαζόμενοι, αλλά να περιορίζονται στα όρια του επίσημου πληθωρισμού και να υπάρξει "εργασιακή ειρήνη για τέσσερα χρόνια".

Το επιστέγασμα της συμφωνίας 51%-49% ήταν η πρόσληψη στη θέση του μάνατζμεντ της αγγλικής πολυεθνικής "Brown end Root" έναντι αδρής αμοιβής, τον Αύγουστο του '96. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΤΒΑ, η σταθερή αμοιβή της πολυεθνικής καθορίστηκε στα 500 εκατ. δρχ. ετησίως και προβλέφτηκε επιπλέον αμοιβή σε ποσοστό 25% επί της διαφοράς από τη βελτίωση των καθαρών κερδών. Το ποσοστό αυτό προσαυξάνεται κατά 4%, αν τα κέρδη αυξηθούν κατά 40% και κατά 8% αν τα κέρδη αυξηθούν κατά 20%. Πρόκειται για ιδιαίτερα επαχθείς για το ναυπηγείο όρους, με την πολυεθνική να δρα ανεξέλεγκτα και να καλοπληρώνεται για αυτό. Αν και το πλήρες περιεχόμενο της σύμβασης πρόσληψης της πολυεθνικής κρατήθηκε εφτασφράγιστο μυστικό, ωστόσο οι μετέπειτα εξελίξεις έρχονται να αποδείξουν ότι δεν υπήρξε η παραμικρή ρήτρα που να διασφαλίζει τα συμφέροντα του ναυπηγείου.

Κυβέρνηση και πλειοψηφία του σωματείου συνόδευσαν με πολλές φανφάρες τη συμφωνία 51%-49% και την είσοδο της πολυεθνικής, επιχειρώντας να συγκαλύψουν τους πραγματικούς στόχους. Διατυμπάνιζαν σε όλους τους τόνους πως τάχα έτσι διασφαλίστηκε ο δημόσιος έλεγχος του ναυπηγείου, αλλά και η ανάπτυξη και προοπτική του. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση, με τη συνενοχή της πλειοψηφίας του σωματείου, υπέσκαπτε συνειδητά το ναυπηγείο, ώστε σαν "ώριμο φρούτο" στη συνέχεια να παραδοθεί στην αγκαλιά ενός... σωτήρα ιδιώτη.

Στη συμφωνία καθορίστηκε συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμό του ναυπηγείου, ύψους 14 δισ. δραχμών, από τα οποία τα 4,4 δισ. δρχ. θα επενδύονταν άμεσα. Στο ποσό των 4,4 δισ. δρχ. θα συμμετείχαν οι εργαζόμενοι με 1 δισ. δρχ., η ΕΤΒΑ με 1,2 δισ. δρχ. και το υπόλοιπο θα ήταν κρατική επιχορήγηση. Τέσσερα χρόνια μετά και το επενδυτικό πρόγραμμα είναι άφαντο. Το μόνο που έχει γίνει είναι ο εκσυγχρονισμός κάποιων μηχανημάτων, αξίας περίπου 1 δισ. δραχμών, όσο δηλαδή το μερίδιο που κατέβαλαν οι εργαζόμενοι.

Παράλληλα με τις επενδύσεις, προβλέπονταν και σημαντικές κρατικές παραγγελίες που ξεπερνούσαν σε αξία τα 800 δισ. δραχμές. Πρόκειται για την κατασκευή βαγονιών για τον ΟΣΕ και τον ΗΣΑΠ και για την κατασκευή 4 κανονιοφόρων και 4 υποβρυχίων για το Πολεμικό Ναυτικό. Τέσσερα χρόνια μετά η μόνη παραγγελία που υλοποιείται είναι αυτή του ΗΣΑΠ. Η σύμβαση με τον ΟΣΕ, αν και έχει υπογραφεί, δεν προχωρά, επειδή δε χρηματοδοτείται, ενώ οι παραγγελίες του Πολεμικού Ναυτικού έχουν απομείνει στις υποσχέσεις. Κατά καιρούς κυβερνητικά στελέχη επισκέπτονται το ναυπηγείο, τάζουν επανειλημμένα τις ίδιες δουλιές, για να τις ξεχάσουν μόλις απομακρυνθούν από το ναυπηγείο. Προφανώς αυτές κρατούνται σαν "προίκα" για τον επίδοξο μνηστήρα.

Από την πλευρά της, η "Brown end Root",έκανε ό,τι μπορούσε για να μη φέρει καμιά σοβαρή δουλιά στο ναυπηγείο. Οι μόνες δουλιές αφορούν επισκευαστικές εργασίες, τις οποίες, λόγω της συρρίκνωσης του προσωπικού, λυμαίνονται οι εργολάβοι, που έχουν κάνει δυναμική εισβολή στο ναυπηγείο. Εξαίρεση αποτελεί η πρόσφατη συμφωνία για την κατασκευή δυο πλοίων του Στρίντζη και που θα ξεκινήσει από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Φέτος τα ίδια τα στελέχη της πολυεθνικής υπολογίζουν να υπάρξει ζημιά 19 εκατ. δολαρίων, περίπου δηλαδή 6 δισ. δραχμών.

Η προσπάθεια συστηματικής απαξίωσης του ναυπηγείου έχει παρελθόν. Ξεκινά από το '85 ακόμα, όταν η κυβέρνηση το παρέλαβε πνιγμένο στα χρέη από τον Νιάρχο, καταβάλλοντάς του από πάνω "μπαξίσι" 130 εκατ. δολαρίων. Τα χρέη αυτά εμποδίζουν κάθε προσπάθεια ανάκαμψής του. Το ναυπηγείο χαρακτηρίζεται ζημιογόνο και προς τεκμηρίωση του χαρακτηρισμού αυτού, κυβέρνηση και ΕΤΒΑ διώχνουν τη μια μετά την άλλη όλες τις σημαντικές δουλιές. Η συμβολή του Κ. Σημίτη σαν υπουργού Βιομηχανίας τότε ήταν σημαντική προς αυτή την κατεύθυνση. Με νόμο που κατέθεσε και ψηφίστηκε, επιτρέπεται η ιδιωτικοποίηση 100% του ναυπηγείου και ρυθμίζονται τα χρέη. Οι διαγωνισμοί ξεπουλήματος ξεκινούν και το ένα φιάσκο διαδέχεται το άλλο. Στο 3ο διαγωνισμό υπάρχει μόνο μια προσφορά, αυτή του Περατικού (είχε ταυτόχρονα και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας), που αποδεικνύεται "αέρας κοπανιστός".

Τελικά επιλέγεται η "λύση" του 51%-49%. Η απαξίωση συνεχίζεται και τέσσερα χρόνια μετά η κυβέρνηση επανέρχεται και βάζει μπρος για το ξεπούλημα. Με τον τρόπο αυτό θέλει να κλείσει τον κύκλο που άνοιξε το '85 και να εκπληρώσει τον αρχικό στόχο που ήταν να απαλλάξει το ναυπηγείο από τα χρέη και "καθαρό" και με "προίκα" να το παραδώσει πάλι στους ιδιώτες.