H... ανάπτυξη του κλάδου γάλακτος - τροφίμων - ποτών, η υψηλή κερδοφορία των βιομηχάνων, συνοδεύτηκε και στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στο χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων και στην προσπάθεια ανατροπής των εργασιακών σχέσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι συνεχώς συρρικνώνονται οι θέσεις εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι που συνταξιοδοτούνται δεν αναπληρώνονται και την ίδια στιγμή ο όγκος της παραγωγής μεγαλώνει, με αποτέλεσμα την εντατικοποίηση της δουλιάς. Για παράδειγμα, στην "Αθηναϊκή Ζυθοποιία" στο εμφιαλωτήριο πριν τέσσερα χρόνια εργάζονταν 75 άτομα και σήμερα μόλις 35, αν και η παραγωγή αυξάνεται. Επίσης, με το "δόλωμα" κάποιου μπόνους, υποχρεώνουν τους εργαζόμενους εκτός από την ειδικότητά τους, να κάνουν εργασίες και άλλων ειδικοτήτων.

Την τελευταία δεκαετία στην "3Ε" το προσωπικό στην παραγωγή έχει μειωθεί κατά 50% περίπου, ενώ η παραγωγή κιβωτίων έχει ανέβει στο διπλάσιο. Στην TASTY από 170 άτομα στην παραγωγή έχουν μείνει 80, στον ΜΕΤΑΞΑ επίσης από 170 άτομα στην παραγωγή έχουν απομείνει 60. Η "Pepsico" έκλεισε πέρσι το εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη, πετώντας στο δρόμο 65 εργαζόμενους. Η ίδια στο εργοστάσιο στο Σχηματάρι έχει επιβάλει φοβερή εντατικοποίηση, σε σημείο που αρκετοί εργαζόμενοι να φτάνουν να κάνουν το μήνα 120 ώρες υπερωρίες.

Παράλληλα, αναπτύσσονται οι "νέες" μορφές εργασιακών σχέσεων, με εργαζόμενους με δελτία παροχής υπηρεσιών, αλλά και οι εργολαβίες, κυρίως στη διακίνηση των προϊόντων των εταιριών και σε βοηθητικές εργασίες, όπως η καθαριότητα και η συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού. Εργολάβοι που σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιούν ανασφάλιστους αλλοδαπούς με χαμηλά μεροκάματα.

Στη ΦΑΓΕ από τους 1.100 εργαζόμενους, μόλις οι 740 είναι εργαζόμενοι με συμβάσεις αορίστου χρόνου. Οι υπόλοιποι είναι είτε αντιπρόσωποι με δελτίο παροχής υπηρεσιών, είτε απασχολούνται σε εργολάβους. Στη ΔΕΛΤΑ,στην "Αθηναϊκή Ζυθοποιία", στην "Pepsico", στην "3Ε" και σε άλλες επιχειρήσεις περίπου το 50% με 70% της διακίνησης γίνεται μέσω εργολάβων και αντιπροσώπων με δελτία παροχής υπηρεσιών.

Στην "3Ε" ευδοκιμεί και ένα άλλο φαινόμενο, των πωλητών χωρίς ωράριο. Πρόκειται για υπαλλήλους της εταιρίας που γυρνάνε τα μαγαζιά για προώθηση των προϊόντων και οι οποίοι πληρώνονται με το βασικό μισθό για να τρέχουν όλη τη μέρα σαν τις "σβούρες".

Το 8ωρο - 5ήμερο είναι παρελθόν στη ΔΕΛΤΑ, πριν ακόμα την ψήφιση του αντεργατικού νόμου 2639/98. Οι εργαζόμενοι στην παραγωγή γάλακτος υποχρεώνονται να δουλεύουν έξι μέρες τη βδομάδα, 7ωρο καθημερινά και 5ωρο το Σάββατο!Επίσης οι υπάλληλοι της εταιρίας στη διακίνηση γιαουρτιών υποχρεώνονται να δουλεύουν έξι μέρες τη βδομάδα, χωρίς να τους καταβάλλεται η παραμικρή ώρα υπερωρίας.

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ