Οπως είπαμε παραπάνω, συναντήσεις με εκπροσώπους των δυνάμεων αυτών είχαμε σε δυο περιπτώσεις (Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης και Κόμμα Σοσιαλιστικής Εξουσίας).

Η πρώτη συνάντηση έγινε σε συνθήκες στενότητας χρόνου και με μεγάλα μεταφραστικά προβλήματα. Ετσι, δεν μπορέσαμε να έχουμε μια ευρύτερη ενημέρωση όσον αφορά την κατάσταση στη χώρα από την άποψη που μας ενδιαφέρει. Ωστόσο, είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε δυο ενδιαφέροντα στοιχεία:

1) Το εκλογικό αποτέλεσμα (250.000 ψήφοι / 0,85%) δεν ήταν ευχάριστη έκπληξη καθώς το κόμμα περίμενε περισσότερα.

2) Η ηγεσία του κόμματος αυτού βλέπει τα μελλοντικά καθήκοντα του κόμματος αυτού στην ένταση της εξωκοινοβουλευτικής πολιτικής πάλης, σε συνθήκες όπου, όπως μας είπε ο εκπρόσωπός του, το Κοινοβούλιο είναι "ένα κοινοβούλιο, όπου κυριαρχούν οι δυνάμεις οι εντελώς της Δεξιάς", και στη συγκέντρωση όλων των δυνάμεων της αντιπολίτευσης σε μια κοινή βάση.

Η δεύτερη συνάντηση έγινε, αντίθετα, με μεγάλη άνεση χρόνου και η συζήτηση έγινε σε συνθήκες άφθονης κατανάλωσης του περίφημου τουρκικού τσαγιού (με την ευκαιρία αυτή, μας φαίνεται ότι οι Τούρκοι πίνουν πολύ περισσότερο τσάι από καφέ).

* * *

"Από καθαρά εκλογική άποψη, στις εκλογές της 18ης Απρίλη πήραν μέρος 4 αριστερά κόμματα - το Κόμμα Αλληλεγγύης και Ελευθερίας (ODP), το Κόμμα Εργασίας (EP), το Κόμμα Σοσιαλιστικής Εξουσίας (SIP) και το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HADEP). Το τελευταίο θεωρείται πιο συνδεδεμένο με τον κουρδικό πληθυσμό. Τα τρία πρώτα κόμματα πήραν συνολικά γύρω στις 320.000 ψήφους, δηλαδή περί το 1%. Τα τέταρτο είναι μια άλλη ιστορία".

Ενα αποτέλεσμα, συνεπώς, όχι εκπληκτικό. Πώς εξηγείται;

"Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Ενα μέρος τους είναι συγκυριακοί, με την έννοια της σχέσης τους με την άμεση πολιτική επικαιρότητα. Οι εκλογές, όπως σας είπα και παραπάνω, έγιναν σε συνθήκες υστερικής έξαψης του σοβινισμού και του αντικουρδικού πυρετού. Δεν είναι, συνεπώς, παράξενο το ότι ενισχύθηκαν οι αντιδραστικές δυνάμεις και, μάλιστα, ενισχύθηκαν σε βάρος των προοδευτικών. Οι συγκεκριμένες πολιτικές συνθήκες δεν πρέπει επίσης να υποτιμηθούν. Οι πιο μεγάλες εκλογικές συγκεντρώσεις του ODP, π. χ., που έγιναν στη Σμύρνη, χτυπήθηκαν από τους Γκρίζους Λύκους, τη γνωστή παραστρατιωτική οργάνωση του MHP. Οι ίδιοι σκότωσαν την παραμονή των εκλογών ένα μέλος μας, εδώ, στην Κωνσταντινούπολη.

Αλλά υπάρχουν και άλλοι λόγοι, πολύ πιο μακροπρόθεσμοι. Στη 10ετία του '70, οι αριστερές δυνάμεις στην Τουρκία πέρασαν από μια φάση μεγάλης ανόδου. Υπήρχαν, π. χ., καθημερινά τους έντυπα που είχαν καθημερινή κυκλοφορία 160.000 φύλλων, αριθμό τεράστιο για την Τουρκία. Φυσικά, οι κυρίαρχες δυνάμεις δεν μπορούσαν να μείνουν αδιάφορες. Με βάση ένα ολόκληρο σχέδιο, στον πυρήνα του οποίου βρίσκονταν οι ΗΠΑ, οι αριστερές δυνάμεις εξολοθρεύτηκαν στην κυριολεξία, με όργανο το MHP και με τελικό χτύπημα το πραξικόπημα της 12ης Σεπτέμβρη 1980. Θα πρέπει να λάβετε υπ' όψη σας ότι τα τρομαχτικά αυτά πλήγματα εναντίον τους, που αποσκοπούσαν στην πλήρη φυσική εξόντωση, δόθηκαν σε συνθήκες μιας χώρας, όπου οι δυνάμεις αυτές μόλις πρόβαλαν στο προσκήνιο, μιας χώρας χωρίς, π. χ., παραδόσεις ισχυρής κομμουνιστικής πολιτικής δράσης. Υστερα, ήρθανε τα γνωστά γεγονότα του 1989 - '91, που είχαν ολέθριες και σαρωτικές επιπτώσεις στην Τουρκία.

Σήμερα, οι αριστερές δυνάμεις έχουν πολύ εξασθενήσει. Σας είπα προηγούμενα ότι παρατηρείται, στα πλαίσια της παλινόρθωσης, μια αναγέννηση των διαφόρων ιδεολογικών ρευμάτων. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους που η κυρίαρχη τάξη δεν μπορεί να εξαλείψει το MHP και τον μουσουλμανικό ιντεγκρισμό, δηλαδή για λόγους ιστορικής συνάφειας μαζί τους, μπορεί θαυμάσια να εμποδίσει, σε σημαντικό βαθμό, μιααριστερή αναγέννηση (η οποία, στα μάτια της, είναι ο πιο επικίνδυνος κρισιακός παράγων και, συνεπώς, εκείνος που πρέπει να αποκλειστεί περισσότερο) και αυτό ακριβώς κάνει. Γι' αυτό, τέτοιο πράγμα δεν παρατηρείται σήμερα στην Τουρκία".

* * *