Συνεχίζοντας το οδοιπορικό στη μαγευτική Κούβα ταξιδεύουμε στο δυτικό άκρο. Στο Πινάρ ντελ Ρίο, μια περιοχή με ξεχωριστή φυσική ομορφιά. Το φυσικό περιβάλλον της επαρχίας είναι και ο βασικός λόγος προσέλκυσης του ενδιαφέροντος.

Στη διαδρομή για την πόλη του Πινάρ, 51 χιλιόμετρα από την Αβάνα, ο επισκέπτης δεν πρέπει να ξεχάσει να κάνει μια βόλτα ή αν το προγραμματίσει να διαμείνει στο τουριστικό συγκρότημα Τεράσας (βεράντες) στην Σιέρα ντελ Ροσάριο. Εκεί θα ζήσει μια εμπειρία μοναδική, αφού πρόκειται για μονάδα αυτοδιαχειριζόμενη που συνδυάζει την προσφορά τουριστικών καταλυμάτων ταυτόχρονα με την πολύ ζωντανή κοινότητα κατοίκων που διαμένουν μόνιμα εκεί. Πρόκειται για ένα συγκρότημα από αγροικίες όπου διαμένουν 225 οικογένειες που ασχολούνται κυρίως με την αγροτική παραγωγή - αφού παλιότερα η περιοχή ήταν βασιλική γαλλική ιδιοκτησία με φυτείες καφέ και κακάο. Το συγκρότημα με τη φροντίδα του κράτους διαθέτει σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, παιδικό σταθμό, γυμναστήρια, ιατρικές εγκαταστάσεις, καταστήματα, άλλες σύγχρονες υποδομές, οικιακό υγραέριο, σύστημα ύδρευσης, που διαμορφώνουν συνθήκες για μια ποιοτική, αυτάρκη διαβίωση, μέσα στο φυσικό περιβάλλον.

Η ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1985 έχει ανακηρύξει όλη την περιοχή της Σιέρα ντελ Ροσάριο αποθήκη της παγκόσμιας βιόσφαιρας. Εκεί από το 1793 αρχίζουν να καλλιεργούνται από τους Γάλλους εκατοντάδες φυτείες καφέ. Είναι μετά τη νίκη της Επανάστασης το 1968 που ξεκινάει το σχέδιο αξιοποίησης και παραπέρα αναβάθμισης της περιοχής με τη μαζική δεντροφύτευση.

Σε όλο το συγκρότημα που καταλαμβάνει 5.000 εκτάρια δημιουργήθηκαν 1.500 από καφεφυτείες και κακαοφυτείες διαφόρων τύπων, φυτεύτηκαν 6 εκατομμύρια δέντρα κάθε είδους, χαράχτηκαν 150 χιλιόμετρα μονοπατιών. Από το 1994 ξεκινάει το συγκρότημα που αξιοποιείται πέρα από τη ζωή της κοινότητας και την αγροτική παραγωγή και για τον τουρισμό και την αναψυχή.

Ταυτόχρονα, ο επισκέπτης του συγκροτήματος μπορεί να διαπιστώσει την πλούσια πολιτιστική ζωή της κοινότητας, που περιλαμβάνει μουσείο, κινηματογράφο, βιβλιοθήκη, καθώς και ντόπιους εικαστικούς καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν εκεί, όπως οι ζωγράφοι Ντουπορτέ, Λέστερ και Αριέλ καθώς και γνωστοί άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το συγκρότημα έχει το Ξενοδοχείο Μόκα, 4 αστέρων, αποικιοκρατικού στιλ, με 29 δωμάτια και όλα τα κομφόρ. Προσφέρονται και πολλά διασκορπισμένα αγροτικά σπίτια που νοικιάζονται και οι επισκέπτες μπορούν ζήσουν δίπλα και μαζί με τους ντόπιους. Ο υπέροχος αυτός βιότοπος, με τους φυσικούς λαβυρίνθους προσφέρεται για ατέλειωτους περιπάτους, ορειβασία, ποδηλασία, κολύμπι στα κρυστάλλινα ποτάμια και τις λίμνες και πολλά άλλα σπορ.

Επίσης, ξεχωριστής ομορφιάς είναι η κοντινή περιοχή, της Σορόα με τις υπέροχές ορχιδέες της, το σιντριβάνι, τη μεγάλη λίμνη Λαγκούνα Γκράντε (με ιχθυοκαλλιέργειες), καθώς επίσης τα σπήλαια του Σάντο Τόμας με 45 χιλιόμετρα μήκος. Ακόμα, το διεθνές καταδυτικό κέντρο της Μαρία ντε λα Γκόρντα στην περιοχή Γκουανασαβίβες και το νησιωτικό συγκρότημα με τα Κάγιος Λεβίσα, Παραΐσο και Γιούτιας. Η περιοχή φημίζεται για την πολύ παραγωγική γη της όπου ευδοκιμούν τα καλύτερα καπνά του νησιού που διεκδικεί και τα πρωτεία στον κόσμο. Η ίδια η πόλη του Πινάρ ντελ Ρίο αποπνέει μια αρχοντιά από την εποχή του 16ου αιώνα, με τα πολλά μουσεία, την πλούσια καλλιτεχνική δραστηριότητα και το θέατρο Μιλανές. Εκεί υπάρχουν το περίφημο εργοστάσιο πούρων Φρανσίσκο Ντονατιέν με τα καλύτερα Αβάνος, το σπίτι για το ρούμι και το σπίτι της Τρόβα, της μουσικής παράδοσης της Κούβας, του σoν και του ντανζόν.

Κάνοντας μια ενδεικτική αναφορά σε αυτές τις μαγευτικές τοποθεσίες, ξεχωριστό αξιοθέατο είναι η κοιλάδα Βάγιε ντε Βινιάλες που έχει ανακηρυχτεί, επίσης, προστατευόμενο τοπίο της ανθρωπότητας από την ΟΥΝΕΣΚΟ. Εκεί βρίσκεται και ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς τοίχους στον κόσμο. Πρόκειται για τον λεγόμενο Τοίχο της Προϊστορίας. Είναι μια αναπαράσταση του πολιτισμού των ιθαγενών και των μεγάλων γεωλογικών και βιολογικών διαδικασιών που πραγματοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο χώρο. Φιλοτεχνήθηκε τον Σεπτέμβρη του 1959 από το ζωγράφο Λεοβιχίλντο Γκονσάλες, μαθητή του μεγάλου Μεξικανού ζωγράφου Ντιέγκο Ριβιέρα. Ο τεράστιος ζωγραφικός πίνακας είναι 120 μέτρων μήκους και 80 μέτρων ύψους.

Η κεντρική επαρχία Βίγια Κλάρα, που βρίσκεται στην καρδιά της Κούβας, είναι συχνός τουριστικός προορισμός προς το νησιωτικό σύμπλεγμα των Κάγιος (που γνωρίσαμε την προηγούμενη Κυριακή) στα βόρεια. Ομως, αυτό που αναμφισβήτητα τη χαρακτηρίζει είναι ότι η πρωτεύουσά της η Σάντα Κλάρα (270 χιλιόμετρα από την Αβάνα), είναι η πόλη του Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, του Τσε.

Το μνημείο του Τσε, το σήμα κατατεθέν της πόλης, είναι μια σύνθεση γλυπτών με τη φιγούρα του ηρωικού αντάρτη να αναδεικνύεται δίπλα στις αναπαραστάσεις των συντρόφων του σε σκηνές της αντάρτικης ζωής στη Σιέρα Μαέστρα. Στα σπλάχνα της λιτής αυτής κατασκευής διατηρούνται τα οστά του Τσε και των συντρόφων του ανταρτών από τη Βολιβία, που φυλάσσονται εδώ από τις 17 Οκτώβρη του 1997. Το έργο άρχισε τον Ιούνη του 1987, και αποπερατώθηκε περίπου μετά από ένα χρόνο. Σ' αυτό εργάστηκαν Κουβανοί τεχνικοί, ενώ βοήθησαν καθοριστικά χιλιάδες άνθρωποι που πρόσφεραν πάνω από 450.000 ώρες εθελοντικής εργασίας. Τι πιο αντιπροσωπευτικό για τον άνθρωπο που ήταν παράδειγμα εθελοντικής προσφοράς!

Η πλατεία είναι 17.556 τ.μ. και η εξέδρα 2.000 τ.μ.Τοάγαλμα του Τσε, που δεσπόζειβρίσκεται πάνω σε βάθρο 16 μέτρων, έχει ύψος 6,80μ. και ζυγίζει 20 τόνους. Ο Τσε εμφανίζεται σε κίνηση, με τη στολή του, το όπλο στο ένα χέρι και το άλλο τραυματισμένο όπως ακριβώς όταν μπήκε στην πόλη, να κοιτάει κατά το νότο, προς τη Λατινική Αμερική. Αυτά τα τμήματα του συνολικού μνημείου εγκαινιάστηκαν στην τριακοστή επέτειο (28 Δεκέμβρη 1988), από τη μάχη της Σάντα Κλάρα το 1958.

Στο Οστεοφυλάκιο, μια μικρή λιτή αίθουσα, υπάρχει μια απολύτως ρεαλιστική αναπαράσταση του τροπικού δάσους της Λατινικής Αμερικής, εκεί όπου έδρασε ο Τσε και οι σύντροφοί του. Στο Μουσείο ο επισκέπτης συγκινημένος νιώθει ένα δέος για τη μεγάλη προσωπικότητα του Τσε, γνωρίζεται με όλη τη διαδρομή του από τα παιδικά του χρόνια μέχρι την ποταπή δολοφονία του στη Βολιβία, αφού τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε στη μάχη. Στο χώρο κυριαρχεί απόλυτη σιγή, δεν επιτρέπονται οι φωτογραφίες, ενώ δεν πωλούνται προϊόντα με τη μορφή του Τσε, κάτι που μπορεί να βρει κανείς παντού στην Κούβα. Είναι και αυτό μια ένδειξη του απόλυτου σεβασμού σε αυτό που πρεσβεύει η προσωπικότητα του μεγάλου επαναστάτη.

Στην ίδια επαρχία ξεχωρίζει, επίσης, η πόλη Ρεμέδιος, στα βόρεια που είναι γνωστή για το αποικιοκρατικό της παρελθόν και υπήρξε η όγδοη κατά σειρά πόλη που ίδρυσαν οι Ισπανοί. Φημίζεται για τις λαϊκές της γιορτές, τα πανηγύρια στο δρόμο, τη μοναδική ξύλινη εκκλησία στην κεντρική πλατεία, τα πολλά μουσεία και το χαρούμενο κόσμο της όπως είναι βέβαια και σε όλη την Κούβα.

Εδώ ολοκληρώσαμε ενδεικτικά την αναφορά στην κεντρική επαρχία της Βίγια Κλάρα. Θα ακολουθήσουν και άλλες μαγευτικές διαδρομές στο Σιενφουέγκος και την Τρινιδάδ.

Δημήτρης ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ