Η αξιολόγηση προβάλλεται από την κυβέρνηση ως το φάρμακο διά πάσαν νόσον. Ομως, εκείνο που κρίνει τελικά η αξιολόγηση είναι κατά πόσον το ίδρυμα λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένη επιχείρηση, «προοδεύει» σύμφωνα με τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις. Τα κριτήρια της «αξιολόγησης» δεν έχουν δημοσιευτεί επισήμως, ωστόσο η «αξιολόγηση» αυτού του τύπου εφαρμόζεται σε πολλές χώρες του εξωτερικού και σύμφωνα με την εμπειρία από αυτές τις χώρες (που τις επικαλούνται μάλιστα, ως πρότυπα οι εκπρόσωποι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ) κριτήρια για ένα ίδρυμα ή Τμήμα ανώτατης εκπαίδευσης είναι: ο αριθμός των φοιτητών που το επιλέγουν, η γνώμη των φοιτητών για τα μαθήματα, η αναλογία φοιτητών - διδασκόντων, ο αριθμός αποφοίτων, ο μέσος χρόνος αποφοίτησης, ο αριθμός μεταπτυχιακών τίτλων που απονέμονται, η επάρκεια υλικοτεχνικής υποδομής, ο απαιτούμενος χρόνος διεκπεραίωσης υποθέσεων εντός του ιδρύματος (διοικητικές υπηρεσίες), ο αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων (άρθρων και συγγραμμάτων) των καθηγητών, ο αριθμός των ερευνητικών προγραμμάτων που εκπονούνται και οι ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις που προσελκύονται.

Ας δούμε τι σημαίνουν όμως, πιο αναλυτικά τα παραπάνω. Αναφέρονται ως κριτήριο αξιολόγησης ενός ιδρύματος οι ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις, που προσελκύονται. Δηλαδή, το ίδρυμα θα έχει στόχο να βρίσκει ιδιώτες να το χρηματοδοτούν προκειμένου να επιβιώσει και για να το πετύχει αυτό (αφού κανένας ιδιώτης - επιχειρηματίας δε χαρίζει χρήματα αν δεν έχει να κερδίσει κάτι) προφανώς θα πουλάει έρευνα και λοιπές υπηρεσίες. Ο αριθμός ερευνητικών προγραμμάτων, επιστημονικών δημοσιεύσεων και μεταπτυχιακών τίτλων, είναι επίσης ποσοτικά κριτήρια που κινούνται στην αγοραία λογική για την έρευνα, τη λογική που θέλει μεγάλη παραγωγή σε μελέτες και πατέντες, άμεσα εφαρμόσιμες από τις επιχειρήσεις ώστε να τους φέρνουν κι άμεσα κέρδη. Ομως, για παράδειγμα, στην ιατρική μπορεί να γίνονται δεκάδες μελέτες μέσα σε ένα χρόνο για τις επιπτώσεις κάποιων καλλυντικών στο δέρμα, αλλά μια σοβαρή έρευνα για ένα φάρμακο που σώζει ζωές, μπορεί να κρατήσει χρόνια μέχρι να έχει αποτέλεσμα.

Η ζήτηση ενός Τμήματος από τους φοιτητές έχει να κάνει σ' ένα βαθμό, με όρους διαφήμισης. Το ίδρυμα που θα καταστρώσει την καλύτερη διαφημιστική καμπάνια, το Τμήμα που το προτείνουν περισσότερο τα φροντιστήρια, αυτό που έχει πετύχει να πλασαριστεί ως καλή επένδυση για την επαγγελματική προοπτική... θα προσελκύσει περισσότερους φοιτητές. Αντίστροφα, αν όλα τα Τμήματα ήταν ισότιμα, υψηλού επιπέδου και εξασφάλιζαν εξίσου επαγγελματική αποκατάσταση στους αποφοίτους τους, τότε η «ζήτηση» δε θα είχε κανένα νόημα ως κριτήριο.

Η αναλογία φοιτητών - διδασκόντων, η επάρκεια υλικοτεχνικής υποδομής, η ταχεία λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών, ανήκουν στα... αυτονόητα που πρέπει να εξασφαλίζει το κράτος για τα ιδρύματα, προσλαμβάνοντας επαρκές προσωπικό και εξασφαλίζοντας τους κατάλληλους χώρους. Αντίστοιχα, ο αριθμός αποφοίτων και ο μέσος χρόνος αποφοίτησης, έχουν να κάνουν με το κατά πόσο το κράτος έχει εξασφαλίσει τους όρους για να ολοκληρώσουν όλοι οι νέοι τις σπουδές τους κανονικά, χωρίς να χρειάζεται να δουλεύουν παράλληλα. Τίθεται ως κριτήριο όμως, γιατί το κεφάλαιο έχει ανάγκη από μεγάλη μάζα αποφοίτων που γρήγορα θα ανανεώνεται.

Τα κριτήρια της αξιολόγησης είναι έτσι διαμορφωμένα ώστε να ταιριάζουν απόλυτα σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα που λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Διαφήμιση, προσέλκυση χρηματοδοτήσεων, παραγωγή μελετών και αποφοίτων που θα είναι άμεσα αξιοποιήσιμοι από τις επιχειρήσεις. Η αξιολόγηση δηλαδή είναι ένας ακόμα μηχανισμός υποβοηθητικός της λειτουργίας των πανεπιστημίων με όρους αγοράς.