Ο Μ. Μίντσεφ

Επιτρέψτε μου πριν απ' όλα να ευχαριστήσω τους συντρόφους από το ΚΚΕ για την οργάνωση αυτής της απαραίτητης και σημαντικής συνάντησης των κομμουνιστών όλου του κόσμου.

Το θέμα το οποίο σήμερα μας συνένωσε είναι ένα θέμα μεγάλης σημασίας. Η σημασία του ορίζεται από δύο βασικούς παράγοντες:

Πρώτο, με την ιδιαίτερη μέχρι τώρα και πρωτοφανή κατάσταση του ιμπεριαλισμού και, δεύτερο, με τη διάλυση της ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Κατά τη διάρκεια όλου του 20ού αιώνα ο καπιταλισμός άλλαξε δραματικά, πέρασε μέσα από πολλές βαθιές οικονομικές κρίσεις, όμως τα κατάφερε, βγήκε απ' αυτές τις κρίσεις. Ανάγκασε την ανθρωπότητα να περάσει δύο αιματηρούς παγκόσμιους πολέμους. Εδειξε σε τελευταία ανάλυση, ότι είναι ένα άδικο και επικίνδυνο σύστημα για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπινου γένους.

Παράλληλα, στον 20ό αιώνα ο καπιταλισμός έχει και μεγάλες αναμφισβήτητες νίκες. Κατάφερε να ξεφύγει από τις οικονομικές καταστροφές της δεκαετίας του '20 και του '30. Μετά από τη δεκαετία του '50, μπόρεσε να ξεδιπλώσει την επιστημονικοτεχνική πρόοδο και η επιστημονική πρόοδος λειτούργησε σε όφελος του καπιταλισμού.

Ακόμα υπάρχει η εκμετάλλευση των πρώην αποικιών. Ακόμα πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Λένιν ανέλυσε την κατάσταση εκείνης της εποχής και ως τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού. Ομως, φαινόταν ότι ο ιμπεριαλισμός είναι πολύ περισσότερο διαρκής και οι αλλαγές που τον αφορούν, απ' ό,τι πίστευε ο Βλαντίμιρ Ι. Λένιν.

Ο ιμπεριαλισμός, όπως περιγράφηκε από τον Λένιν, τελείωσε στις αρχές του '30. Τότε ο καπιταλισμός μπήκε σε μία νέα φάση της ανάπτυξής του, που διήρκεσε έξι δεκαετίες. Αυτή η νέα κατάσταση είναι το καθεστώς της παγκόσμιας επέκτασης.

Τώρα ο καπιταλισμός έχει ξεπεράσει τα σύνορα των χωρών και τείνει να ξεπεράσει τα σύνορα όλων των οικονομικών περιφερειών.

Αυτή η διαδικασία που όλο και επεκτείνεται βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία των μονοπωλίων. Με αυτό τον τρόπο εμφανίζεται μια αντίφαση μεταξύ της παγκοσμιοποίησης και της περιφερειοποίησης μέσα στο αστικό μπλοκ. Αυτός είναι ένας σημαντικός παράγοντας αποσταθεροποίησης του καπιταλισμού ως κοινωνικοοικονομικού συστήματος σε διεθνές επίπεδο.

Για να καταλάβουμε αυτή την αντίθεση πρέπει να καταλάβουμε, να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες που χρησιμοποιούμε. Η παγκοσμιοποίηση, η ομογενοποίηση της διεθνούς ιστορίας είναι μία αντικειμενική διαδικασία, που επιταχύνεται.

Σήμερα στην εποχή της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης ο καπιταλισμός δημιούργησε δύο μοντέλα της ομογενοποίησης. Μέσα από την παγκοσμιοποίηση και μέσα από την περιφερειακή ολοκλήρωση. Ομως και τα δύο μοντέλα έχουν ένα χαρακτηριστικό, την οικονομική επέκταση του κεφαλαίου.

Η διαφορά μεταξύ των δύο αυτών μορφών βρίσκεται στο ότι η περιθωριοποίηση συνίσταται πρώτα απ' όλα ως οικονομική ολοκλήρωση, ενώ η παγκοσμιοποίηση ως διαδικασία απόλυτης ομογενοποίησης όλων των στοιχείων της οικονομικής ζωής.

Το γεγονός της παγκοσμιοποίησης είναι ιδιαίτερο και πολύ σύνθετο. Λόγος γίνεται για ένα νέο στάδιο στον ιμπεριαλισμό. Ο στόχος αυτού του επιπέδου, αυτής της φάσης είναι η κυριαρχία, αλλά η κυριαρχία όχι δουλοκτητικού τύπου. Η παγκοσμιοποίηση είναι η αστική εκδοχή της ένωσης του κόσμου.

Η δική μας η εκδοχή είναι η σοσιαλιστική και γιατί όχι η προλεταριακή διεθνιστική. Εάν οι καπιταλιστές προλάβουν να ενωθούν σε παγκόσμιο επίπεδο σε αυτή τη βάση θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε το πιο πλατύ αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο έναντι στην ιμπεριαλιστική ολιγαρχία και όχι το αντίθετο, όχι το ανάποδο.

Οι διαφορές των χωρών, της κάθε χώρας, χρησιμοποιήθηκαν συχνά από τους μικροαστούς. Συχνά διαφοροποίησαν την πολιτική των κομμουνιστικών κομμάτων μολύνοντάς την αυτή την πολιτική με τέτοια μικροαστικά στοιχεία, όπως έγινε στη Σοβιετική Ενωση και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Τον αιώνα που μας πέρασε, παρατηρήθηκε μια σημαντική υποχώρηση από τη θεωρία και την πρακτική μας, όπως την είχαν ορίσει ο Μαρξ και ο Λένιν. Από εδώ μέχρι τον οπορτουνισμό στο κίνημά μας έμειναν μόνο λίγα βήματα.

Σύντροφοι, πριν να επιστρέψω στην ξεχασμένη κοινή μας γλώσσα πρέπει να γυρίσουμε στις κοινές μας ρίζες. Στο Μανιφέστο ακόμα ο Μαρξ και ο Ενγκελς όρισαν τα κομμουνιστικά κόμματα ως ιδιαίτερους τύπους πολιτικών οργανισμών που στέκονται ανάμεσα στις αστικές οργανώσεις.

Εάν υπάρχουν ιδιαιτερότητες ποιες είναι τελικά; Αυτή τη δυνατότητα την απέδειξε η ιστορία του 20ού αιώνα. Ομως η άρνηση των βασικών αρχών των κομμουνιστικών κομμάτων πάντα οδηγούσε αυτά τα κόμματα όχι στην ιδέα της ανατροπής του καπιταλισμού, αλλά στην ιδέα του ξεπεράσματος του καπιταλισμού.

Αυτή είναι μία ιδέα ανάπτυξης αυτού του συστήματος. Σταδιακά δημιουργήθηκε η εντύπωση, ότι θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τον καπιταλισμό. Σαν να γίνονται οι αλλαγές στην ιστορία από μόνες τους και αυτό θεωρείται ρεαλισμός και υγιής σκέψη. Αυτό μισό αιώνα πριν γέννησε τον οπορτουνισμό στο κίνημά μας. Τα ρεφορμιστικά κόμματα μετατράπηκαν σε στοιχείο του αστικού συστήματος και έγιναν ακίνδυνα για το αστικό σύστημα.

Γι' αυτό εμείς δε θα έπρεπε να ψάχνουμε τέτοιου τύπου κόμματα μέσα στο εργατικό κίνημα. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είναι μέρος του αστικού στρατοπέδου και εκφράζουν τη μικροαστική τάξη, ή τα αστικοποιημένα εργατικά στρώματα.

Πολλά κόμματα τα τελευταία χρόνια αρνήθηκαν τον επαναστατικό δρόμο ξεπεράσματος των κρίσεων του καπιταλισμού. Αργότερα μας ανάγκασαν να αρνηθούμε τη δικτατορία του προλεταριάτου ως νέου, απολύτως νέου τύπου κράτους. Νομοτελειακά αρνηθήκαμε επομένως και την κυριαρχία της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.

Σε αυτές τις μεταμορφώσεις υπάρχει μια σιδερένια λογική. Εάν κάνεις μία από αυτές τις υποχωρήσεις τότε θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες.

Αυτή η λογική έγινε αντικείμενο κριτικής από συντρόφους των δυτικών κομμουνιστικών κομμάτων. Κάποιοι θεωρητικοί και πολλές φορές και οι ηγέτες αυτών των κομμάτων ακόμα αρνούνταν και το σοσιαλιστικό χαρακτήρα των επαναστάσεων στις χώρες μας και τη δυνατότητα σοσιαλιστικής οικοδόμησης της χώρας μας.

Εμείς, όμως, οι οποίοι βιώσαμε την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, δε θα έπρεπε να πούμε ότι μέχρι τότε ο διεθνισμός άλλαξε με κάποιο άλλο, πιο ήρεμο διεθνισμό, που οφείλεται στην εθνική ιδιομορφία κάθε χώρας.

Εδώ θα ήθελα να ξεκαθαρίσω το ζήτημα αυτό για τη συζήτηση των ιδιαιτεροτήτων κάθε χώρας. Η εθνική ιδιαιτερότητα υπάρχει και κανείς δεν το αρνείται. Αυτή πρέπει όλοι να την υπολογίζουμε, όμως το να την υπολογίζουμε δε σημαίνει να την απολυτοποιούμε. Πράγμα που συχνά εμφανίζεται στην πρακτική.

Η απολυτοποίηση των εθνικών ιδιαιτεροτήτων ειδικά σήμερα, που το κεφάλαιο προχωρεί στην παγκοσμιοποίηση, στην αποφασιστική μάχη με το κομμουνιστικό κίνημα, ένας τέτοιος αναχρονισμός είναι πολύ επικίνδυνος.

Οχι εμείς, αλλά ο κόσμος ολόκληρος χρειάζεται να σταματήσει τα διεθνή μονοπώλια. Η αστική τάξη ήδη για δέκα χρόνια ολοκληρώνει την αντεπανάσταση εκμεταλλευόμενη και κοροϊδεύοντας το λαό σ' ό,τι αφορά το λεγόμενο σοβιετικό μπλοκ. Και εμείς τι κάνουμε; Εμείς πρέπει να δυναμώσουμε τις προσπάθειές μας για την ενότητα.

Πρέπει ν' αξιοποιήσουμε όλη την εμπειρία προς την κατεύθυνση της ενοποίησης του κομμουνιστικού κινήματος. Πρέπει όμως εξαιτίας αυτού να αφήσουμε στο πλάι τους στρατηγικούς μας στόχους; Πρέπει να βγάλουμε αυτά τα συμπεράσματα ώστε να αρέσουμε στους ιμπεριαλιστές; Φυσικά όχι.

Εμείς πρέπει να παλέψουμε όχι μόνο για το ξεπέρασμα του καπιταλισμού, αλλά για την καταστροφή του καπιταλισμού. Ελπίζω ότι όλοι μας θα συμφωνήσουμε ότι σήμερα για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους είναι απαραίτητη η επιστροφή στις ιδέες του μαρξισμού.

Δε μιλάμε για μία αναπαλαίωση του σοσιαλισμού, αλλά για μία αναγέννηση του σοσιαλισμού. Για να το καταφέρουμε αυτό πρέπει να αναπτύξουμε μια πολύπλευρη πάλη ενάντια στον καπιταλισμό, το σύγχρονο καπιταλισμό, σήμερα που μοιάζει αήττητος.

Ο εχθρός μας θριαμβεύει ήδη για δύο πενταετίες. Στη χώρα μας, για δύο πενταετίες, λένε ότι έκαναν οικονομικά και κοινωνικά θαύματα. Πρέπει να βγούμε από το οικονομικό και το κοινωνικό σοκ που δεχτήκαμε μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τη Σοβιετική Ενωση.

Αγαπητοί σύντροφοι, θέλω να πω ακόμα μερικά λόγια. Αύριο είναι 24 του Ιούλη. Πριν 50 χρόνια στη Μόσχα έγινε αυτή τη μέρα η παρέλαση της νίκης. Αυτή ήταν μία παρέλαση όχι μόνο της νίκης των σοβιετικών όπλων, αλλά και του σοβιετικού λαού. Ηταν ακόμα ο θρίαμβος των μεγάλων μας ιδεών.