Στο δεύτερο αυτό μέρος της διερεύνησης των επιπτώσεων από τις εξελίξεις στη ΔΕΗ και από την «Απελευθέρωση της Ηλεκτρικής Ενέργειας» και αφού στο 1ο μέρος διερευνήσαμε τις επιπτώσεις για το σύνολο των εργαζομένων στη χώρα μας, θα εξετάσουμε τη ζημιά που προκαλείται απ' αυτές τις εξελίξεις στους εργαζόμενους στη ΔΕΗ.
***
Οταν πριν 50 χρόνια ιδρύθηκε η ΔΕΗ, σα δημόσια επιχείρηση, στο ξεκίνημά της, είχε λίγες εκατοντάδες εργαζόμενους, ενώ το σύνολο των εργαζομένων στις επιχειρήσεις ηλεκτρισμού (ιδιωτικές κύρια, αλλά και δημοτικές) ήταν κάτω από 5.000 εργαζόμενοι. Με την εξαγορά των επιχειρήσεων ηλεκτρισμού από τη ΔΕΗ, τον εξηλεκτρισμό όλης της χώρας, αλλά και την ανάπτυξη της ΔΕΗ σε μελετητικές, κατασκευαστικές δραστηριότητες και την ανάπτυξη των λιγνιτωρυχείων, για εξασφάλιση εγχώριου και φτηνού καύσιμου, ο αριθμός των εργαζομένων συνολικά στη ΔΕΗ πολλαπλασιάστηκε ήδη από την 1η δεκαετία. Σήμερα ξεπερνάει ο αριθμός των εργαζομένων τις 30.000.
Οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ είχαν αντικειμενικά (για τις ανάγκες της ίδιας της ΔΕΗ) ορισμένα σημαντικά οφέλη, όπως μονιμότητα στη δουλιά τους, εξειδίκευση και γενικά είχαν ένα αίσθημα ασφάλειας για τη δουλιά τους. Με αγώνες, σε δύσκολες εποχές, παρέμβαιναν για τη βελτίωση των σχέσεων εργασίας τους, για τη βελτίωση των κανονισμών που καθόριζαν τη θέση τους στην επιχείρηση, για την περιφρούρηση και βελτίωση των δικαιωμάτων τους. Ιδιαίτερη ήταν η παρέμβαση και η αγωνιστική δραστηριότητα των εργαζομένων στη ΔΕΗ στη 10ετία του '60 μέχρι τη χούντα το 1967. Οι αγώνες και οι απεργιακές κινητοποιήσεις, πριν αλλά και μετά τη χούντα, είχαν σαν αποτέλεσμα και ένα ικανοποιητικό επίπεδο μισθών των εργαζομένων. Οι αμοιβές των εργαζομένων στη ΔΕΗ, δεν ήταν «ρετιρέ», όπως διακήρυξε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ τη 10ετία του '80, όμως πραγματικά είχαν ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Τίποτε δε κερδήθηκε πάντως από την καλή διάθεση των κυβερνήσεων, αλλά όλα ήταν αποτέλεσμα μιας αγωνιστικής συσπείρωσης, που διέκρινε σε ικανοποιητικό βαθμό τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων στη ΔΕΗ, για τα κλαδικά τους αιτήματα. Ακόμα σε κάποιο βαθμό οι αγώνες και τα αιτήματα των εργαζομένων στη ΔΕΗ, εκείνη την εποχή βοήθησαν την εξέλιξή της σε όφελος του ελληνικού λαού. Ετσι π.χ. η στήριξη που έκαναν οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, για ανάπτυξη της εκμετάλλευσης των λιγνιτών στην ηλεκτροπαραγωγή, ωφέλησε το λαό μας, αφού τελικά βοήθησε στο χαμηλό κόστος της κιλοβατώρας και στη μείωση της εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα. Ακόμη η προώθηση της ανάπτυξης νέων τεχνολογικών εφαρμογών στη ΔΕΗ, που απαιτούσαν οι εργαζόμενοι, ωφέλησε γενικά την ανάπτυξη της τεχνολογικής γνώσης στη χώρα μας.
***
Σημαντικό αποτέλεσμα είχαν οι μεγάλοι αγώνες που πραγματοποιήθηκαν στην 10ετία του '60 για την ασφάλιση των εργαζομένων. Το αποτέλεσμα των αγώνων αυτών ήταν προς όφελος και των εργαζομένων της ΔΕΗ και όλου του ελληνικού λαού. Η ασφάλιση το 1966 έγινε με το σύστημα «ασφάλιση στον εργοδότη». Δηλαδή όλες οι κρατήσεις (εργοδότη και εργαζόμενου) παρέμεναν στη ΔΕΗ, ενσωματώθηκαν στο κεφάλαιό της και στήριξαν την επενδυτική της δραστηριότητα, αντί να αναγκάζεται η ΔΕΗ να δανείζεται από τράπεζες. Αυτό εξασφάλισε ικανοποιητική στάθμη ασφάλισης των εργαζομένων στη ΔΕΗ, ενώ ταυτόχρονα ωφέλησε, με το χαμηλό κόστος της κιλοβατώρας, όλο τον ελληνικό λαό. Για να γίνει κατανοητό αυτό, σημειώνουμε ότι το 1999 με υπολογισμούς που η ίδια η κυβέρνηση έκανε, βγήκε ότι η ΔΕΗ αν δεν είχε συσσωρεύσει τα ασφαλιστικά εισοδήματα, θα είχε χρέος επιπλέον σε τράπεζες 3,2 τρισ. δρχ. περίπου!!! Η πρόσθετη επιβάρυνση της ΔΕΗ προς τους ασφαλισμένους της ΔΕΗ είναι ετήσια 40-50 δισ. δρχ., δηλαδή σαν να τοκίζεται το παραπάνω ποσό με περίπου 1,5% επιτόκιο (σχεδόν δωρεάν). Είναι κι αυτό μια αιτία, για τη χαμηλή τιμή κιλοβατώρας, που όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο, προσφέρει η ΔΕΗ στα σπίτια. Κι όμως κι αυτή η ασφάλιση, σήμερα καταργείται.
***
Με το νέο νόμο για την «Απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας» και τα διάφορα ΠΔ που ακολουθούν, οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ δέχονται το μεγαλύτερο χτύπημα των δικαιωμάτων τους από το 1950. Ετσι: α) Προβλέπεται μείωση του προσωπικού σε 18.000-20.000 μόνο. Αυτό θα γίνει σταδιακά, για να μειωθούν οι αντιδράσεις, όμως αυτό το στόχο βάζαν οι «εκσυγχρονιστές» της ΔΕΗ. Μεγάλο μέρος εργασιών, που σήμερα εκτελούνται στη ΔΕΗ, θα δοθούν σε ιδιώτες. β) Αναμένεται μείωση της εξειδίκευσης, αφού όλες οι μελετητικές και κατασκευαστικές εργασίες, που πραγματοποιούνται στη ΔΕΗ, καθώς και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών, θα περάσει σε μεγάλες επιχειρήσεις και σε μεγάλα πολυεθνικά μονοπώλια. Αυτό θα μειώσει την τεχνολογική αναβάθμιση του προσωπικού της ΔΕΗ. γ) Το ασφαλιστικό σύστημα της ΔΕΗ διαλύεται. Ο ιδρυόμενος Οργανισμός Ασφάλισης Προσωπικού δε θα έχει επαρκή έσοδα, αφού τα 3,2 τρισ. δρχ. του αποθέματος διαγράφονται και απλά θα επιδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Γνωρίζοντας την κλοπή που έκανε το κράτος στο ΙΚΑ κι όλα τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία, μπορούμε να καταλάβουμε τι θα συμβεί μετά από 2-3 χρόνια. δ) Η αναδιάρθρωση και το σπάσιμο της ΔΕΗ σε πολλές επιχειρήσεις, που ξεκίνησε, θα οδηγήσει μοιραία, αν δεν υπάρξει σοβαρό αγωνιστικό ρεύμα από τους εργαζόμενους, σε πλήρη αλλαγή των εργασιακών σχέσεων. Αυτή άλλωστε είναι και η γενική κατεύθυνση της κυβέρνησης και της ΕΕ, να μειωθούν τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων.
Ασφαλώς μέχρι σήμερα ζούμε σε καπιταλιστικό σύστημα και οι εργαζόμενοι δεν έχουν τη συμμετοχή που θά 'πρεπε στα κέρδη. Επίσης ριζική αλλαγή θα γίνει όταν ανατραπεί αυτό το κοινωνικό σύστημα κι επικρατήσει ο σοσιαλισμός. Ομως και μέσα στον καπιταλισμό οι αγώνες των εργαζομένων δίνουν αποτελέσματα. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα τι έκανε το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα της ΔΕΗ, η ΓΕΝΟΠ, για να αντιμετωπίσει αυτό το σάρωμα των εργασιακών κατακτήσεων στη ΔΕΗ; Δυστυχώς και οι 3 παρατάξεις, που καθοδηγούνται από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και το ΣΥΝ, συμφώνησαν και συνυπέγραψαν το κείμενο καταδίκης των εργατικών δικαιωμάτων στη ΔΕΗ. Εμφάνισαν διάφορες δικαιολογίες, για το ότι «εμείωσαν όσο ήταν δυνατόν το κακό μέσα στη σημερινή πραγματικότητα» (Γι' αυτό θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο). Αυτό που έκαναν, όσο βαρύς κι αν είναι ο χαρακτηρισμός, μόνο σαν ταξική προδοσία μπορεί να χαρακτηριστεί.
***
Οι δυνάμεις της ΕΣΚ και του ΠΑΜΕ στη ΔΕΗ αντέδρασαν, καταψήφισαν την προδοτική για τους εργαζόμενους συμφωνία, που υπέγραψε η ΓΕΝΟΠ. Θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες για συσπείρωση δυνάμεων με όλους εκείνους που, άσχετα από τη μέχρι σήμερα πολιτική τους τοποθέτηση, καταλαβαίνουν τη μεγάλη ζημιά που παθαίνουν οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ και θέλουν να περιφρουρήσουν τα κλαδικά τους δικαιώματα. Να κάνουν κίνηση για τη σωτηρία του ασφαλιστικού της ΔΕΗ, για τη σωτηρία της ίδιας της ΔΕΗ. Να βρουν συμμαχίες με άλλους εργαζόμενους αγρότες, μικροεπιχειρηματίες, αφού η σωτηρία της ΔΕΗ αφορά όλους.
Με κάθε μέσο να αντιδράσουν στον κατήφορο. Μόνο οι αγώνες μπορούν να αποτρέψουν το σημερινό κατήφορο.
Του
Νίκου ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΥ
Feeds
Αλλοθι για μεγαλύτερα κέρδη 
