Η αστική στατιστική δεν μπαίνει φυσικά σε «λεπτομέρειες» για τις αιτίες αυτής της κατάστασης. Αν μάλιστα κάποιος πέσει στην παγίδα και μείνει μόνο στα στατιστικά αποτελέσματα, τότε ο δρόμος προς μια ελιτίστικη ερμηνεία τους είναι πολύ πιο σύντομος από όσο μπορεί να φανταστεί. Για τους κομμουνιστές και γενικά τους προοδευτικούς ανθρώπους, τέτοιου είδους στατιστικά στοιχεία τεκμηριώνουν τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχει στο πνευματικό επίπεδο του λαού ο καπιταλισμός έχοντας καθαρό βέβαια πως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα και αυτό για δύο λόγους: 1) Η κατηγοριοποίηση του πληθυσμιακού δείγματος βασίζεται στα επίσημα όρια φτώχειας του αστικού κράτους, τα οποία, ως γνωστόν, αποκρύβουν μεγάλο μέρος της ουσιαστικής εξαθλίωσης των λαϊκών στρωμάτων. Για παράδειγμα, ως «φτωχός πληθυσμός» νοείται η τετραμελής οικογένεια με ετήσιο εισόδημα μέχρι 11.864 ευρώ και ένα άτομο με ετήσιο εισόδημα 5.649,78 ευρώ. «Μισό» ευρώ παραπάνω από αυτά τα ποσά κατατάσσουν οικογένειες και άτομα... στο «μη φτωχό πληθυσμό»! 2) Δεν προκύπτουν στοιχεία για το περιεχόμενο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων ή «υπηρεσιών» (στη «γλώσσα» της Στατιστικής Υπηρεσίας). Για παράδειγμα, αν ακόμη και αυτό το ελάχιστο ποσοστό που πήγε πάνω από 12 φορές το χρόνο κινηματογράφο είδε στην πλειοψηφία του υπερπαραγωγές - οπτικοακουστικά σκουπίδια του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού, τότε το πρόβλημα λαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.

Με αυτά τα «κρατούμενα» κατά νου ας δούμε τι «έβγαλε» η έρευνα που διεξήχθη το 2006 σε δείγμα 5.700 νοικοκυριών και συνολικά 12.151 μέλη τους, από 16 ετών και πάνω. Ως πολιτιστικές δραστηριότητες η έρευνα κατηγοριοποίησε τον κινηματογράφο, το θέατρο - συναυλία - όπερα - παραστάσεις μπαλέτου και χορού, τους αρχαιολογικούς χώρους/ μουσεία και τις αθλητικές εκδηλώσεις.

Ετσι: Το 38,5% πήγε τουλάχιστον μία φορά στον κινηματογράφο, αλλά μόλις το 2,8% από αυτούς πήγε πάνω από 12 φορές. Από την «ανάποδη» αυτό σημαίνει ότι το 61,5% δεν πήγαν ούτε μία φορά κινηματογράφο. Θέατρο κλπ παρακολούθησε τουλάχιστον μία φορά το 31,4%, ενώ μόλις το 0,6% περισσότερες από 12 φορές. Το ποσοστό αυτών που δεν πήγαν θέατρο, συναυλία, όπερα, παραστάσεις μπαλέτου και χορού ανέρχεται στο 68,6%. Αποτέλεσμα... «τρελού του χωριού» προέκυψε στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους: Μόλις το 14,8% τα επισκέφθηκε τουλάχιστον μία φορά, ενώ το 0,3% πάνω από 12 φορές. Δηλαδή, το 85,2% των ερωτηθέντων δεν πάτησε το πόδι του σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους το 2006! Αυτό είναι το αποτέλεσμα της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις κυβερνήσεις και το πόσο «πονάνε» για τη λαϊκή πρόσβαση σε αυτήν. Εδώ να σημειώσουμε, ότι ο προσανατολισμός του κράτους στην ιδιωτικοοικονομική διαχείριση μουσείων και αρχαιολογικών χώρων θα εντείνει το πρόβλημα για το λαό, καθιστώντας ολοκληρωτικά την πολιτιστική κληρονομιά ως ένα ακόμη πεδίο δράσης της «ελίτ». Αθλητικές εκδηλώσεις παρακολούθησε το 21,5% τουλάχιστον μία φορά, εκ των οποίων το 2,5% πάνω από 12 φορές, δηλαδή το 78,5% δεν είδε καθόλου αθλητισμό.

Για όσους νομίζουν ότι αυτά τα ποσοστά προκύπτουν και λόγω του ότι δεν υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα κινηματογραφικές αίθουσες, θέατρα και, πολύ περισσότερο, λυρικές σκηνές, υπάρχουν δύο απαντήσεις: 1) Αποδεικνύεται και έτσι η αδιαφορία του κράτους για δημιουργία πολιτιστικής υποδομής στην περιφέρεια. 2) Δεν είδαμε ακόμα τα ποσοστά της Αττικής! Στο Νομό Αττικής λοιπόν, το 52,1 απάντησε ότι δεν πήγε ούτε μία φορά κινηματογράφο, ποσοστό που ανεβαίνει στο 63,8% για θέατρο κλπ, στο 79,7% για αθλητικές εκδηλώσεις και στο 81,1% για τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους! Φυσικά, αυτά τα ποσοστά ανεβαίνουν για την υπόλοιπη χώρα: Καμία φορά - κινηματογράφος 67,2%, θέατρο κλπ. 71,6%, αρχαιολογικοί χώροι/μουσεία 87,7%, αθλητικές εκδηλώσεις 77,8%.

Το πόσο βαθύ ταξικό ζήτημα είναι η «περίφημη» «πρόσβαση στον πολιτισμό» προκύπτει ακόμη και από αυτή την έρευνα: Το 67,5% του φτωχού πληθυσμού (σ.σ. βλ. πιο πάνω για την κατηγοριοποίηση) δεν είχε καμία συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του «μη φτωχού πληθυσμού» είναι 44,9%. Το συνολικό ποσοστό όσων δεν πήγαν ούτε μία φορά σε μια πολιτιστική εκδήλωση ανέρχεται στο 49,5%. Δηλαδή, στην «καλύτερη περίπτωση», ο μισός πληθυσμός της χώρας είναι πολιτιστικά «αναλφάβητος».

Υπάρχει όμως και ο πραγματικός αναλφαβητισμός, ο οποίος στην έρευνα κατηγοριοποιείται μαζί και με όσους δεν ολοκλήρωσαν την, κατά τα άλλα, «υποχρεωτική εκπαίδευση». Το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής σε πολιτιστική εκδήλωση καταγράφηκε σε αυτούς (27,5%), ενώ το υψηλότερο (91,5%) έχουν οι κάτοχοι διδακτορικού. Το ποσοστό όμως των παιδιών του Λυκείου που παρακολούθησε τουλάχιστον μία φορά μια πολιτιστική εκδήλωση δεν ξεπερνά το 68,3%.

Αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία που συσχετίζουν την «ασχολία» (σ.σ. τη θέση στην παραγωγή) με τον πολιτισμό: Το 81,1% των συνταξιούχων δε συμμετείχαν σε καμία πολιτιστική εκδήλωση, ενώ μόλις το 0,9% των εργαζομένων παρακολούθησε πάνω από 12 φορές θέατρο κλπ! Συνολικά, το 35,2% των εργαζομένων δε συμμετείχε σε καμία πολιτιστική δραστηριότητα, ενώ το 73,6% των ανέργων δεν παρακολούθησε καμία αθλητική εκδήλωση. Παρά το γεγονός ότι ο κινηματογράφος εμφανίζει τη μεγαλύτερη «προσβασιμότητα», το 92,7% του πληθυσμού από 65 ετών και πάνω δεν πήγε ούτε μία φορά στον κινηματογράφο, ενώ γενικά οι συνταξιούχοι που δεν πήγαν καθόλου κινηματογράφο ανέρχονται στο 90,3%. Το 47,9% των νέων από 16-24 ετών δεν παρακολούθησε ούτε μία φορά θέατρο, όπερα κλπ. Ακόμη και στις αθλητικές εκδηλώσεις, η συμμετοχή των νεανικών ηλικιών δεν είναι πλειοψηφική (41,7%).

Οσο κι αν οι μαθητές και οι σπουδαστές εμφανίζουν υψηλά ποσοστά συμμετοχής σε μία, τουλάχιστον, πολιτιστική δραστηριότητα (93,8%), ωστόσο να ληφθεί υπόψη η παρακολούθηση παραστάσεων από σχολειά, για τις οποίες μάλιστα πληρώνουν οι γονείς. Ακόμη όμως κι έτσι, μόλις το 4,6% των μαθητών και σπουδαστών επισκέφθηκε 4-6 φορές ετησίως αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία!

Ολα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την... «προσφορά» του καπιταλισμού στο πολιτισμικό επίπεδο του λαού. Οσο και αν οι αριθμοί είναι «κουραστικοί» τεκμηριώνουν (πάντα τηρουμένων των αρχικών παρατηρήσεων για τον προσανατολισμό της εκάστοτε στατιστικής μεθοδολογίας) όχι μόνο την «αποτυχία» των πολιτιστικών «παρεμβάσεων» των κυβερνήσεων, αλλά ότι ουσιαστικά, τα σχετικά προγράμματα που κατά διαστήματα παρουσιάζουν οι κυβερνήσεις (και που μοιάζουν εντελώς μεταξύ τους) στοχεύουν ακριβώς στη διατήρηση, αν όχι στη χειροτέρευση των πολιτιστικών συνθηκών για την εργατική τάξη. Αυτή η διαπίστωση προκύπτει και σε συνδυασμό με το γενικότερο αντιδραστικό προσανατολισμό της κρατικής πολιτιστικής πολιτικής, που στη βάση της βρίσκεται η ολοκληρωτική μετατροπή της πολιτιστικής δημιουργίας σε εμπορεύσιμο «είδος». Και ως τέτοιο οδηγεί κατευθείαν στο μοναδικό «νόμο» που κινεί το σύστημα: Το «νόμο» του κέρδους!