Το ωραίο και ωφέλιμο παράδειγμα του Πανεπιστημίου Κρήτης με εκδόσεις - έρευνες γύρω από τον κρητικό πολιτισμό, δείχνει να ακολουθεί και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, έχοντας ως όραμα «να γίνει ένα διεθνώς καινοτόμο». Το πρώτο «βήμα» προς αυτή την κατεύθυνση έγινε με την πολύ σημαντική έκδοση (σε συνεργασία με τον οίκο «Εξάντας»), με τίτλο «Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο: Λέσβος 19ος-20ός αιώνας», που συνοδεύεται με ένθετο μουσικό αρχείο και πέντε CD, με μουσικές καταγραφές (σε επιμέλεια Βασίλη Βέτσου, Δημήτρη Παπαγεωργίου, Θωμά Αποστολόπουλου).

Η έκδοση είναι «καρπός» τετράχρονης έρευνας μιας πολυπρόσωπης ομάδας ειδικών (σε συνεργασία με τοπικούς πολιτιστικούς φορείς, παλιούς και νεότερους ντόπιους παραδοσιακούς μουσικούς), στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος του Πανεπιστημίου «Κιβωτός του Αιγαίου». Το πρόγραμμα, όπως και η συγκεκριμένη έρευνα, αποσκοπεί στη συγκρότηση από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μιας βάσης δεδομένων γύρω από την έρευνα, καταγραφή, μελέτη και τεκμηρίωση του πολιτισμού του Βορείου Αιγαίου, με έμφαση στο λαϊκό πολιτισμό και στην παραδοσιακή μουσική, με επίκεντρα τη Μυτιλήνη, τη Λήμνο, τη Χίο και τα Ψαρά. Στην «τράπεζα» αυτών των δεδομένων, μέσω ηλεκτρονικού δικτύου, μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση μουσεία, πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, ενώ και μέσω του Ιντερνετ κάθε ενδιαφερόμενος.

Η έκδοση, πλούσια εικονογραφημένη, χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες, η οποίες παρουσιάζουν: Πολιτισμικές και μουσικές πρακτικές. Πολιτισμικά δίκτυα και κοινωνική διαφοροποίηση. Προσωπογραφίες λαϊκών μουσικών. Κοινωνική και οικονομική «τοπογραφία». Επαγγελματικά μουσικά «δίκτυα» και μουσικές κομπανίες. Αναλυτική μουσική σημειολογία. Τραγούδια (με τους στίχους) κοσμικού, αλλά και θρησκευτικού περιεχομένου, καθώς και βυζαντινής μουσικής. Μουσικό αρχείο, το οποίο περιλαμβάνει φωτογραφικά ντοκουμέντα (πρόσωπα, συγκροτήματα, δημόσιους -εσωτερικούς και υπαίθριους- χώρους όπου έπαιζαν οι παραδοσιακοί μουσικοί, λαϊκών γιορτών κλπ).

Η έκδοση παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση (21/9) του -αφιερωμένου στον Πολιτισμό του Αιγαίου- Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον Αρεως, από τον πρύτανη του Πανεπιστημίου, την ερευνητική ομάδα και τον υπουργό Αιγαίου, Ν. Σηφουνάκη. Ο επιμελητής της έκδοσης -καθηγητής της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Σωτήρης Χτούρης, υπογράμμισε το στόχο της ερευνητικής ομάδας, λέγοντας: «Ο πολιτισμός σήμερα αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα και συχνά χυδαία. Εμείς θέλουμε να είμαστε αντιμέτωποι με αυτή την εμπορευματική και καταστροφική χρήση του. Οπως πρέπει να προστατέψουμε το περιβάλλον, πρέπει να προστατέψουμε και τα κειμήλια των προγόνων μας - τα οποία κινδυνεύουν να καταστραφούν και να χαθούν - και να τα αποδώσουμε στους απογόνους μας. Οφείλουμε να συντηρήσουμε τα «γονίδια» του λαϊκού μας πολιτισμού, ώστε να τα διατηρήσουν τα σημερινά και αυριανά παιδιά μας».