Κυριακή 1 Οχτώβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Μη ανιχνεύσιμο γονιδιακό ντόπινγκ

Είναι το έτος 2012. Πριν απ' αυτούς τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν ήταν εύκολο να ξέρει κανείς με βεβαιότητα ποιος θα είναι ο νικητής της κούρσας των 100 μέτρων. Αλλά μετά τους ημιτελικούς οι στοιχηματζήδες έκλεισαν τα στοιχήματα για τον Τζον Ντόσον, που κατέβασε το παγκόσμιο ρεκόρ στο ασύλληπτο 8,94, αφήνοντας πίσω του τους συναθλητές του 10 ολόκληρα μέτρα! Πολλοί αθλητικοί σχολιαστές δήλωσαν ότι «μόλις είδαμε κάτι από άλλο κόσμο».

Οχι ακριβώς, αλλά αρκετά κοντά. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ως το έτος 2012 το ντοπάρισμα με γονίδια θα είναι μια καθιερωμένη ιατρική τεχνολογία. Ας υποθέσουμε ότι 12 μήνες πριν τους Ολυμπιακούς, ένας γιατρός πλησίασε τον Ντόσον, κάνοντάς του μια πρόταση που θα δελέαζε κάθε σπρίντερ. Τι θα έλεγες αν μπορούσαν οι μύες σου να εκφράσουν την πιο γρήγορη ισόμορφη της μυοσίνης; Υπό κανονικές συνθήκες αυτή η ισόμορφη δεν εκφράζεται σε κανέναν από τους βασικούς σκελετικούς μύες του ανθρώπου, αλλά το γονίδιο υπάρχει, κληρονομιά από την εποχή που οι πρόγονοι του ανθρώπου έπρεπε να είναι εξαιρετικά γρήγοροι για να ξεφεύγουν από τους διώκτες τους.

Αυτή η μορφή μυοσίνης θα έδινε στους μύες λειτουργικά χαρακτηριστικά ανάλογα με εκείνα της πολύ γρήγορης ισόμορφης IIb που συναντάται στα ποντίκια και τα άλλα μικρά θηλαστικά, που ακόμα χρειάζονται μεγάλη ταχύτητα για να ξεφεύγουν από τους κυνηγούς τους. Αυτή η ισόμορφη οδηγεί σε πολύ πιο γρήγορη σύσπαση του μυός και έτσι μπορεί να παράγει περισσότερη ισχύ από τις ισόμορφες IIx και IIa. Αν και ο Ντόσον δεν κατάλαβε τι ακριβώς του έλεγε ο γιατρός, κατάλαβε πλήρως τις λέξεις «πολύ πιο γρήγορη» και «ισχύ».

Ο γιατρός συνέχισε να εξηγεί. Το γονίδιο απλώς παράγει ένα είδος πρωτεΐνης που με τη σειρά της ενεργοποιεί το ανενεργό γονίδιο της πολύ γρήγορης ισόμορφης της μυοσίνης. Δείχνοντας στον Ντόσον ένα φιαλίδιο που είχε στο χέρι του, είπε: «Αυτό είναι το DNA για το τεχνητό γονίδιο. Μόνο μερικές ενέσεις απ' αυτό στον τετρακέφαλο, τον τρικέφαλο και τον γλουτιαίο και οι μυϊκές σου ίνες θα αρχίσουν να παράγουν την πρωτεΐνη που θα ενεργοποιήσει το γονίδιο της μυοσίνης IIb.» Σε τρεις μήνες, πρόσθεσε, οι μύες του Ντόσον θα έχουν ένα ικανό ποσοστό ινών IIb, που θα του επιτρέψει να σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ. Επιπλέον, θα συνεχίσουν να παράγουν τη θαυματουργή πρωτεΐνη για χρόνια χωρίς άλλη ένεση. Και χωρίς βιοψία από κάποιον από τους τρεις μύες, δε θα υπάρχει τρόπος να διαπιστωθεί το γενετικό ντοπάρισμα. Κανένας πρωταθλητής δε δέχεται να του κόψουν ένα κομμάτι από μυ του ποδιού λίγο πριν το αγώνισμα κι έτσι οι αθλητικές ομοσπονδίες εγκατέλειψαν την προσπάθεια.

Ενα χρόνο μετά, καθώς ετοιμάζεται για τον τελικό, ο Ντόσον θυμάται τη διαβεβαίωση του γιατρού ότι δε θα υπάρξουν παρενέργειες. Ετοιμοι! Πυρ! Οι δρομείς φεύγουν και ο Ντόσον κερδίζει συνεχώς απόσταση από τον δεύτερο. Γύρω στα 65 μέτρα μετά το σημείο εκκίνησης νιώθει ένα τράβηγμα στον τρικέφαλο. Στα 80 μέτρα ο πόνος γίνεται ανυπόφορος καθώς κάνει ακόμη μια δρασκελιά. Ενα δέκατο του δευτερολέπτου μετά, ο τένοντας του τρικέφαλου μην αντέχοντας τις ισχυρές δυνάμεις που ασκεί ο τετρακέφαλος σπάει, παίρνοντας μαζί του ένα μέρος από το κόκαλο και κάνοντας τον Ντόσον να σωριαστεί. Η καριέρα του έχει τελειώσει.

Αυτό δεν είναι ακριβώς το σενάριο που φαντάζεται κανείς όταν ακούει τις λέξεις «γενετικά κατασκευασμένος υπεραθλητής». Βέβαια, κάποιοι αθλητές θα καταφέρουν να εκμεταλλευτούν ειδικά γονίδια ντόπινγκ αποφεύγοντας την καταστροφή. Αλλά είναι φανερό ότι καθώς οι γενετικές τεχνολογίες αρχίζουν να μπαίνουν στην καθημερινή ιατρική, θα αλλάξουν τον πρωταθλητισμό και όχι προς το καλύτερο. Σύντομα θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν τα νέα ρεκόρ και οι αθλητικοί θρίαμβοι θα είναι απλώς μια συνέχιση της πανάρχαιης προσπάθειας του ανθρώπου για να δείξει πού μπορεί να φτάσει το είδος μας, ή μια επικίνδυνη δοκιμή τεχνολογίας για λίγους, που ταυτόχρονα θα αηδιάζει και θα απομακρύνει τους πολλούς από την άθληση.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ