«Υγεία για τον πολίτη» ονόμασε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το σχέδιο μεταρρύθμισης στο ΕΣΥ, που έδωσε με τυμπανοκρουσίες στη δημοσιότητα στο τέλος Ιουλίου 2000 ο υπουργός Υγείας - Πρόνοιας κ. Αλ. Παπαδόπουλος. Ενας από τους στόχους του προγράμματος είναι και «... η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ...».(σελίδα 5). Εξ άλλου στις 17/9/2000 ο κ. υπουργός ξαναδηλώνει σε κυριακάτικη εφημερίδα ότι στόχος της μεταρρύθμισης στο ΕΣΥ είναι να προστατευτεί ο δημόσιος χαρακτήρας της Υγείας «από την επέλαση του ιδιωτικού τομέα». Ο ίδιος υπουργός είχε μιλήσει και για «πιράνχας» στο χώρο της Υγείας.

Θα περιοριστούμε εδώ να εξετάσουμε, με μόνο στοιχείο το ίδιο το κείμενο αυτού του προγράμματος, αν και με ποιο τρόπο επιχειρείται αυτή η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας και του ΕΣΥ.

Από την αρχή ακόμα διαβάζουμε ότι το ΕΣΥ θα ανασυγκροτηθεί περιφερειακά με τη δημιουργία σε κάθε περιφέρεια της χώρας Περιφερειακού Συστήματος Υγείας (ΠεΣΥ). Τα ΠεΣΥ, εκτός των άλλων δικαιοδοσιών τους, θα «συνιστούν» και διάφορες Ανώνυμες Εταιρίες για τη «διαχείριση των προμηθειών» και Τεχνικές ΑΕ «για την ανάπτυξη και συντήρηση κτιριακών υποδομών, αλλά και για άλλες υποστηρικτικές λειτουργίες των Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας» (σελίδα 7). Επίσης, τα ΠεΣΥ μεριμνούν «για την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των νοσοκομείων και ΚΥ».

Δεύτερος, επίσης, βασικός άξονας της κυβερνητικής μεταρρύθμισης αποτελεί ο Ενιαίος Χρηματοδοτικός Φορέας. Προβλέπεται, λοιπόν, να δημιουργηθεί Οργανισμός Διαχείρισης Πόρων Υγείας (ΟΔΙΠΥ), που «θα συγκεντρώνει και θα διαχειρίζεται τους πόρους υγείας των μεγαλύτερων ασφαλιστικών οργανισμών ( ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, Ασφαλισμένους Δημοσίου (ΟΠΑΔ) κ.ά. )». Το νομικό του καθεστώς ; Σωστά μαντέψατε. «Ο ΟΔΙΠΥ αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ)..»(σελίδα 8). Παρακάτω. «Ο ΟΔΙΠΥ "αγοράζει" υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής φροντίδας υγείας για τους δικαιούχους του από το ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα με κριτήρια ποιότητας και κόστους» (σελίδα 9).

Εδώ, ο ιδιωτικός τομέας και οι υγειονομικές υπηρεσίες που εμπορεύεται βρίσκουν, με τον καλύτερο, για τα συμφέροντά τους, τρόπο, πρόσβαση στα συγκεντρωμένα πλέον δισεκατομμύρια που θα «διαχειρίζεται» ο ΟΔΙΠΥ. Εξασφαλίζεται, δηλαδή, καλύτερα από ό,τι σήμερα, ώστε οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης του ιδιωτικού τομέα να μη μένουν σε καμιά περίπτωση «απούλητες».

Τρίτος βασικός άξονας της «μεταρρύθμισης» είναι τα δημόσια nοσοκομεία που σήμερα υφίστανται και λειτουργούν σαν ΝΠΔΔ. Αυτά «παύουν να αποτελούν νομικά πρόσωπα και είναι αυτοτελείς αποκεντρωμένες μονάδες του Πε ΣΥ», που διοικούνται «από τον διοικητή (Manager )...» (σελίδα 14). Παρακάτω. «Τα νοσοκομεία ( εννοεί τα σημερινά δημόσια ) θα έχουν τη δυνατότητα παροχής περίθαλψης και υπηρεσιών υγείας σε ασφαλισμένους ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών και σε ιδιώτες υψηλών εισοδημάτων, με ειδικές τιμές και ειδικό νοσήλιο» (σελίδα 17).

Αξίζει να σημειωθεί ότι και στο κυβερνητικό πρόγραμμα «Υγεία για τον πολίτη» διακηρύσσεται ανοιχτά η ακόμα παραπέρα συρρίκνωση, αλλά και το κλείσιμο δημόσιων νοσοκομείων. Διαβάζουμε ότι οι νέοι «σύγχρονοι Οργανισμοί και Κανονισμοί» εκπονούνται «και με βάση τη συγχώνευση, κατάργηση ή μεταφορά κλινικών και διοικητικών δραστηριοτήτων, την κατάργηση ή αλλαγή σκοπού νοσοκομείου.. κτλ».

Είναι τραγικό, ο δημόσιος τομέας να καλύπτει σήμερα μόνο το 60% των νοσοκομειακών κλινών και η κυβέρνηση να επιδιώκει να τον συρρικνώσει ακόμα περισσότερο, ώστε να έρθουν μετά οι επιχειρηματίες του τομέα της Υγείας να καλύψουν αυτοί «τη ζήτηση στην αγορά».

Η μεταρρύθμιση αλά ΠΑΣΟΚ περιλαμβάνει και τη δυνατότητα σε μια ολόκληρη κατηγορία γιατρών «του ΕΣΥ με βαθμό διευθυντή, αναπληρωτή διευθυντή και επιμελητή Α` με περισσότερα από 10 χρόνια από τη λήψη της ειδικότητας»... «να προσφέρουν έργο»-προσέξτε διατύπωση- «σε ιδιωτική βάση στη μονάδα που υπηρετούν». Το ίδιο ισχύει και για τους πανεπιστημιακούς γιατρούς και τους γιατρούς των δημόσιων Κέντρων Υγείας. Μπορούν και αυτοί «να ασκούν ιδιωτικό έργο στο ΚΥ ή στο νοσοκομείο αναφοράς του ΚΥ».

Μέχρι σήμερα μόνο ορισμένοι πανεπιστημιακοί γιατροί και γιατροί του ΕΣΥ, που αξίωναν από τους ασθενείς τους ιδιαίτερη αμοιβή, το «φακελάκι», είχαν την αντίληψη ότι μέσα στα δημόσια νοσοκομεία ασκούσαν όχι κοινωνικό αλλά «ιδιωτικό έργο». Σήμερα την κατακριτέα, από το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας μας αντίληψη αυτή, την αντίληψη των «φακελάκηδων», φαίνεται ότι υιοθέτησε- αντιγράφοντας και σε αυτό τη ΝΔ- η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, επιδιώκοντας να μετατρέπει τα δημόσια νοσοκομεία, καθημερινά για ορισμένες ώρες, σε ιδιωτικά ιατρεία. Αντίθετα, για τους «νεοεισερχόμενους γιατρούς» τα κυβερνητικά μέτρα επιφυλάσσουν διαρκή ομηρία, αφού «θα προσλαμβάνονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ιδιωτικού δικαίου » (σελίδα 21), ενώ και «οι εργαζόμενοι στις ειδικού σκοπού Ανώνυμες Εταιρίες των ΠεΣΥ... θα προσλαμβάνονται με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ιδιωτικού δικαίου...»,(σελίδα 23).

Προβλέφτηκε να καταργηθούν -πριν ακόμα καλά-καλά λειτουργήσουν- το Ανώτατο Ειδικό Επιστημονικό Συμβούλιο Υγείας και το Συμβούλιο Συντονισμού Ενιαίας Δράσης Υπηρεσιών Υγείας ( Aρθρα 11 και 12 του Νόμου 2519/97 ). Δύο κρατικά όργανα που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ θεσμοθέτησε και που στο δεύτερο προβλέπονταν να «συμμετέχουν» και μια σειρά κοινωνικοί και συνδικαλιστικοί φορείς. Θα τα αντικαταστήσει ένα νέο Νομικό Πρόσωπο, Ιδιωτικού πάλι Δικαίου, που θα ιδρυθεί εποπτευόμενο από το ΚΕΣΥ του οποίου ο ρόλος φαίνεται να αναβαθμίζεται.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ( Ε.Ι.Υ. ), όπως βαφτίστηκε, που θα συντονίζει το έργο διάφορων άλλων επιμέρους Κέντρων, στα οποία παραχωρούνται σοβαρές αρμοδιότητες σε θέματα πολιτικής Υγείας.

Τέλος, στη σελίδα 25 του προγράμματος διαβάζουμε ότι «οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες θα πρέπει να καταρτίσουν..» (λες και δεν έχουν!) «.. σαφή και συγκεκριμένα προγράμματα ιατρικής κάλυψης με στόχο..» - προσέξτε, όχι το κέρδος αλλά «.. την αύξηση της διαφάνειας και την προάσπιση των δικαιωμάτων των ιδιωτικά ασφαλισμένων»!

Τα πολιτικά κόμματα; Η εφημερίδα «Βήμα» στις 31/Ιουλίου/2000 εκτιμά ότι «Οι αρχικές αντιδράσεις των κομμάτων ( πλην του ΚΚΕ ) δεν εκτιμώνται ως τροχοπέδη στο κυβερνητικό σχέδιο».

Για παράδειγμα, η ΝΔ βρίσκει αρκετές από τις γενικές αρχές του κυβερνητικού προγράμματος «.. προς τη σωστή κατεύθυνση..» και ότι «σε επίπεδο τίτλων και θεμάτων υιοθετήθηκαν πολλές από τις πάγιες δικές μας θέσεις». Το κόμμα των Φιλελευθέρων του κ. Μάνου δήλωσε επίσης ότι τα κυβερνητικά μέτρα «.. είναι προς τη σωστή κατεύθυνση..».

Μπορεί, λοιπόν, ο κ. υπουργός Υγείας να δηλώνει δημαγωγικά το οτιδήποτε. Ομως τα αυτιά του «ιδιωτικού τομέα» δε φαίνεται, ούτε για τα προσχήματα, να ιδρώνουν. Οι πάντες γνωρίζουν ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα «Υγεία για τον πολίτη» όχι μόνο δε διασφαλίζει το δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ και της Υγείας από «την επέλαση του ιδιωτικού τομέα», αλλά αντίθετα διευκολύνει και διασφαλίζει την παραπέρα επέλαση.

Το ΚΚΕ σε σχετική ανακοίνωσή του, εξέφρασε την κατηγορηματική του αντίθεση στο κυβερνητικό αυτό πρόγραμμα και αποκάλυψε στο λαό τους πραγματικούς κυβερνητικούς στόχους. Δεν παράλειψε να καλέσει τους εργαζομένους να δώσουν αυτοί τη λύση, με τις πολύμορφες κινητοποιήσεις τους να εμποδίσουν αυτά τα μέτρα να περάσουν, να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους για δημόσια και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και φροντίδα υγείας και σημείωνε: «Επείγει σήμερα ο συντονισμός όλων των εργαζομένων για την απόκρουση της κυβερνητικής πολιτικής στην Υγεία, στα πλαίσια της πάλης για την ανατροπή της συνολικής αντιλαϊκής πολιτικής και των στηριγμάτων της». Οι ταξικές δυνάμεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, το ΠΑΜΕ, έχουν μπει για τα καλά στη δράση, που μέρα με τη μέρα θα κερδίζει έδαφος στη συνείδηση των εργαζομένων, στη μαζικότητα και δυναμική των αγώνων.