Το αμερικανικό έγγραφο κυκλοφόρησε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και την Αθήνα, την περασμένη Τετάρτη, δηλαδή δυο μέρες μετά τον πρώτο γύρο των γιουγκοσλαβικών εκλογών. Στο έγγραφο, συνοψίζονταν με σαφήνεια η πολύ «απλή» θέση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών: Ο Μιλόσεβιτς έχασε και πρέπει να φύγει.

Για τους Αμερικανούς, η ολοκλήρωση της συνταγματικής διαδικασίας στη Γιουγκοσλαβία δεν ήταν το ζητούμενο. Μάλιστα, φρόντισαν να υπονομεύσουν κάθε δυνατότητα πραγματοποίησης του δεύτερου γύρου, καθοδηγώντας τη γιουγκοσλαβική αντιπολίτευση στην απόφαση να μην πάρει μέρος σ' αυτόν.

Μετά τη ρυμούλκηση της γιουγκοσλαβικής αντιπολίτευσης, η Ουάσιγκτον φρόντισε να ξεκαθαρίσει και στους Ευρωπαίους εταίρους της ότι στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας δε θα δεχτεί την παραμικρή απόκλιση. Μάλιστα, με τον τρόπο αυτό, η αμερικανική διπλωματία φρόντισε να υπονομεύσει κάθε προσπάθεια ομαλής εξέλιξης της εκλογικής διαδικασίας στη Γιουγκοσλαβία. Ετσι, λοιπόν, βρέθηκαν στον «αέρα» οι όποιες παροτρύνσεις της ελληνικής κυβέρνησης, που κάποια στιγμή ψέλλισε προς τη γιουγκοσλαβική αντιπολίτευση, να προσέλθει στο δεύτερο γύρο.

Οι ελληνικοί ψίθυροι πήγαν περίπατο, μετά τις πρώτες τηλεφωνικές επαφές του Γ. Παπανδρέου με την Μ. Ολμπράιτ. Η Αθήνα, όπως και η γαλλική προεδρία, που «διαφώνησε» με την τακτική της Ουάσιγκτον, σιγά- σιγά έπαψε να μιλά για δεύτερο γύρο των εκλογών και ανέλαβε «πρωτοβουλία», προκειμένου να επανακαταμετρηθεί το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου. Οπως λένε παράγοντες του ελληνικού ΥΠΕΞ, η πρόταση για επανακαταμέτρηση των ψήφων υποβλήθηκε με τέτοιο τρόπο που δεν ήταν δυνατό να γίνει αποδεκτή από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση.

Ως πιστοποίηση της συμμόρφωσης της Αθήνας με την αμερικανική «γραμμή», θεωρείται η «ξαφνική» αποστολή του Αλεξ Ρόντος στο Βελιγράδι, χτες. Ο ειδικός σύμβουλος του υπουργού για το γιουγκοσλαβικό, συναντήθηκε με παράγοντες της αντιπολίτευσης της Γιουγκοσλαβίας, προφανώς για να τους... εμψυχώσει να παραμείνουν σταθεροί στις αμερικανικές υποδείξεις και να μην προσέλθουν στο δεύτερο γύρο.

Μέσα σε όλα αυτά, θα πρέπει να προσθέσει κανείς και την κοινοτική εκτίμηση, η οποία διατυπώνεται σε κείμενο που περιήλθε στην Αθήνα. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις το διάστημα από τα μέσα Οκτώβρη, μέχρι τα μέσα στου επόμενου μήνα, θεωρείται κρίσιμο, γιατί μεσολαβούν οι αμερικανικές εκλογές και εγκαινιάζεται μία περίοδος μεταβατική, όπου το στρατιωτικό κατεστημένο και το ΝΑΤΟ αποκτούν αυξημένα περιθώρια δράσης.

Ο τρόπος, με τον οποίο η Αθήνα ευθυγραμμίζεται με την πολιτική της Ουάσιγκτον, αποτυπώνεται και στα λεγόμενα του υπουργού Τύπου, ο οποίος μίλησε για την πρωτοβουλία «επανακαταμέτρησης» των ψήφων του πρώτου γύρου. «Πιστεύουμε ότι είναι μια ορθολογική πρόταση, είπε ο Δ.Ρέππας, η οποία πρέπει να γίνει αποδεκτή από τις πολιτικές δυνάμεις της Γιουγκοσλαβίας. Μπορεί να δώσει διέξοδο στην κρίση. Πιστεύουμε ότι, τόσο ο κ. Μιλόσεβιτς, όσο και ο κ. Κοστούνιτσα αντιλαμβάνονται πως το ενδιαφέρον της Διεθνούς Κοινότητας και της χώρας μας, μπορεί να έχουν θετικό αποτέλεσμα για τη Γιουγκοσλαβία, όταν και οι ίδιοι πάρουν πρωτοβουλίες που οδηγούν σε εκτόνωση αυτής της έντασης, που χαρακτηρίζει την πολιτική ζωή της Γιουγκοσλαβίας, αυτή την περίοδο».

Οταν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ρωτήθηκε, αν η Αθήνα επιμένει στη σύσταση προς τις πολιτικές δυνάμεις να συμμετάσχουν στο δεύτερο γύρο, είπε: « Η πρόταση που κάνουμε είναι να γίνει επανακαταμέτρηση των ψήφων των πρόσφατων εκλογών. Από κει και πέρα, οι ίδιες οι πολιτικές δυνάμεις της Γιουγκοσλαβίας είναι αυτές που πρέπει να κάνουν τις επιλογές, οι οποίες είναι σύμφωνες με τις αρχές της δημοκρατίας και να δώσουν λύση σε ένα πρόβλημα που υπάρχει. Δε θέλουμε να παρέμβουμε στα εσωτερικά της Γιουγκοσλαβίας».

Για το Γιουγκοσλαβικό και τις τελευταίες εξελίξεις, συζήτησαν χτες σε συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός με τον υπουργό Εξωτερικών.