ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Ρευστή και τεταμένη παραμένει η κατάσταση στη Σερβία, καθώς κυβέρνηση και αντιπολίτευση εξακολουθούν να αντιπαρατίθενται η μία στην άλλη με ποικιλία τρόπων. Χτες, για παράδειγμα, τέθηκαν πρακτικά σε ισχύ οι προχτεσινές κυβερνητικές εξαγγελίες για εφαρμογή αυστηρών νόμιμων μέτρων για την αποτροπή «ανατρεπτικών ενεργειών που διαταράσσουν την ομαλότητα της χώρας», με την αποστολή αστυνομικών δυνάμεων στο σύμπλεγμα ορυχείων Κολυμπάρι, προκειμένου να τερματιστεί η εξαήμερη απεργία περίπου 7.500 εργαζόμενων. Νωρίτερα, στέλεχος της «Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης απέστελνε «τελεσίγραφο» στον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, προκειμένου (ο τελευταίος) να αναγνωρίσει τη νίκη του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα στις εκλογές της 24ης Σεπτέμβρη.. μέχρι τις 16.00 σήμερα το απόγευμα!

Παράλληλα, φαίνεται πως παραπαίει η ρωσική πρόσκληση προς τους δύο διεκδικητές του προεδρικού θώκου της ΟΔ Γιουγκοσλαβιας, (Μιλόσεβιτς- Κοστούνιτσα), για «διαπραγματεύσεις με στόχο την εξεύρεση κάποιας συμβιβαστικής λύσης», καθώς παρά τις αρχικές ενδείξεις για τη θετική αντίδραση του τελευταίου, ουδείς φαίνεται τελικώς αποφασισμένος να μεταβεί άμεσα στη Μόσχα. Επιπλέον, οι ασφυκτικές πιέσεις κατά του γιουγκοσλαβικού καθεστώτος πληθαίνουν όχι μόνο από Δυσμάς... αλλά και από γείτονες χώρες που έχουν συναινέσει στο τρομοκρατικό «Σύμφωνο Σταθερότητας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη», με την υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας να καλεί τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς να παραιτηθεί, για να τραβήξει η Σερβία το «δρόμο της αλλαγής»... και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να αποστέλλει στο Βελιγράδι τον Αλεξ Ρόντο για «συναντήσεις με κόμματα της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας».

Στο χορό των πιέσεων πήρε -για μια ακόμη φορά...- μέρος και η φιλοδυτική ηγεσία του Μαυροβουνίου, με τον υπουργό Εξωτερικών Μπράνκο Λούκοβατς να διατείνεται πως... εάν η (σερβική) αντιπολίτευση αναλάβει την εξουσία, θα έχει λιγότερο εθνικιστικό χαρακτήρα και ως εκ τούτου «δε θα έχουμε πλέον λόγο να ζητούμε πλήρη ανεξαρτησία(!)...

Δεκάδες άνδρες των σερβικών αστυνομικών δυνάμεων αποστάλθηκαν χτες στο συγκρότημα ορυχείων Κολουμπάρα στο Λαζάρεβατς, με σκοπό τη διάλυση των απεργών και τον τερματισμό της εξαήμερης απεργίας. Αν και οι δυνάμεις της Αστυνομίας είχαν σταλεί από νωρίς χτες το μεσημέρι, μέχρι νωρίς χτες το βράδυ δεν είχαν εκδηλωθεί κανενός είδους συγκρούσεις ή επεισόδια, και αυτό παρά την κινδυνολογία της σερβικής αντιπολίτευσης και του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα προσωπικώς που έσπευσε να προβλέψει πως το «καθεστώς Μιλόσεβιτς θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα, ακόμη και τη βία, για να παραμείνει στην εξουσία». Χτες βράδυ ο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα, μετέβη για λίγο στο χώρο του συγκροτήματος των ορυχείων, προκειμένου να ενθαρρύνει τους απεργούς να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους...

Σύμφωνα με το πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες», οι αστυνομικές δυνάμεις έφτασαν στο συγκρότημα ορυχείων για να διαλύσουν την απεργία, «αλλά υποχώρησαν όταν μεγάλα πλήθη κόσμου εισάκουσαν το αίτημα των απεργών και έσπευσαν στην περιοχή για συμπαράσταση».

Σύμφωνα πάντα μ' αυτή την πηγή, χιλιάδες ανθρακωρύχοι και υποστηριχτές της αντιπολίτευσης πλημμύρισαν το συγκρότημα ορυχείων, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας «αποσύρθηκαν στις γραμμές τους ή προσπαθούσαν να αναμειχτούν με απεργούς μέσα στο συγκρότημα των ορυχείων». Οι ίδιες πληροφορίες έφεραν μάλιστα τους υποστηριχτές της αντιπολίτευσης να καταφτάνουν έως το βράδυ με τα πόδια ή και με λεωφορεία, καλώντας τους αστυνομικούς να «ενωθούν με το λαό»...

Σύμφωνα με δηλώσεις του απεργού Ράνκο Ραντασίνοβιτς, περίπου 100 αστυνομικοί κατέλαβαν τα διοικητικά γραφεία εργοστασίου στο συγκρότημα, αλλά «δεν έγιναν ούτε συγκρούσεις ούτε συλλήψεις». Η δήλωση αυτή έχει κάποια σημασία, καθώς νωρίτερα εισαγγελέας του Βελιγραδίου εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για 13 στελέχη της αντιπολίτευσης και συνδικαλιστές απεργούς στο συγκρότημα ορυχείων με την κατηγορία του σαμποτάζ. Εως νωρίς χτες βράδυ ουδείς συνελήφθη...

Στο Βελιγράδι, πάντως, ο απόηχος των εκκλήσεων της σερβικής αντιπολίτευσης για γενικές απεργίες και πράξεις πολιτικής ανυπακοής εξακολουθεί να φαίνεται συγκριτικά μικρότερος από όσα ανάλογα γίνονται σεάλλες σερβικές πόλεις. Χτες, για πρώτη φορά μετά από μέρες, μεταδόθηκε πως άρχισαν στο Βελιγράδι απεργία οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή των απορριμμάτων και οι εργαζόμενοι στα ταχυδρομεία, ενώ τα ξημερώματα έγινε γνωστό πως η σερβική αστυνομία συνέλαβε αρκετούς απεργούς οδηγούς φορτηγών στη γενέτειρα του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, Ποζάρεβατς. Επιπλέον, διαδήλωσαν το πρωί στο Βελιγράδι 2.000 γιατροί και νοσοκόμες, για να εκφράσουν την υποστήριξή τους στην αντιπολίτευση, ενώ σήμερα η «Σερβική Δημοκρατική Αντιπολίτευση» έχει προγραμματίσει «μια μαζική» συγκέντρωση διαμαρτυρίας με βασικό αίτημα την άμεση αναγνώριση της νίκης του Κοστούντισα στις εκλογές...

Τέλος, αίσθηση προκάλεσε χτες ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Συνδικάτων Σερβίας, με την οποία καλείται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση «να κάνει δημοσίως γνωστή την αλήθεια για τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών». Η έκκληση αυτή έγινε με τη μορφή τελεσίγραφου, αφού διατύπωνε πως η ικανοποίηση αυτού του αιτήματος έπρεπε να γίνει έως τις 21.00 χτες το βράδυ (ώρα Ελλάδας)! Σε διαφορετική περίπτωση, έλεγε η ανακοίνωση του προέδρου του Συμβουλίου της Συνομοσπονδίας, Τόμισλαβ Μπάνοβιτς, «το συμβούλιο θα καλέσει όλα τα μέλη της Συνομοσπονδίας σε γενική απεργία»!

Εννοείται πως η ΣΔΑ εξακολουθεί να μην κάνει τον παραμικρό λόγο όσον αφορά το δεύτερο γύρο εκλογών της ερχόμενης Κυριακής. Εξακολουθεί να δηλώνει αποφασισμένη να τον μποϊκοτάρει, ενώ χτες στέλεχός της απέστειλε «τελεσίγραφο» στον Μιλόσεβιτς «να αναγνωρίσει έως τις 16.00 σήμερα το απόγευμα.... τη νίκη του Κοστούνιτσα στις εκλογές της 24ης Σεπτέμβρη».

Ακόμη πιο σκληρή στάση επέδειξε το αντιπολιτευόμενο φοιτητικό κίνημα «ΟΤΠΟΡ», στελέχη του οποίου απαίτησαν χτες από τον Κοστούνιτσα να αυτοαναγορευτεί σε νικητή των εκλογών, να αναλάβει τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων και να αρχίσει να διορίζει δικούς του πρεσβευτές σε δυτικές χώρες που έχουν αναγνωρίσει τη νίκη του....

Το Γιουγκοσλαβικό Συνταγματικό Δικαστήριο συνεδρίασε χτες για τέσσερις ώρες, προκειμένου να εξετάσει αρχικά το αίτημα της σερβικής αντιπολίτευσης για επαλήθευση των εκλογικών αποτελεσμάτων των ομοσπονδιακών εκλογών της 24ης Σεπτέμβρη. Σύμφωνα, μάλιστα, με το ανεξάρτητο πρακτορείο ΜΠΕΤΑ, μέλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου, ο Μίλοβαν Ζίβκοβιτς δήλωσε πως το σώμα τάσσεται, κατ' αρχήν, υπέρ της επαλήθευσης των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών της 24ης Σεπτεμβρίου, αλλά θα γνωστοποιήσει την απόφασή του μέσα σε 48 ώρες και αυτό «αφού εξετάσει τα γεγονότα και τις αποδείξεις».

Ο Μίλοβαν Ζίβκοβιτς, μέλος της Εκλογικής Επιτροπής που συμμετείχε στις εργασίες του Συνταγματικού Δικαστηρίου δήλωσε μάλλον σιβυλλικά πως κατάφερε να επιτευχθεί «συμφωνία ώστε να επαληθευτεί ξανά το σύνολο του εκλογικού υλικού, για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των εκλογών».

Νωρίτερα, ο ομοσπονδιακός υπουργός Πληροφοριών Γκόραν Μάτιτς κατηγόρησε την αντιπολίτευση για «εκλογική απάτη», αλλά και πως επιχειρεί τώρα την πρόκληση βίας με την υποβάθμιση της αξιοπιστίας και αμφισβήτηση του επίσημου εκλογικού αποτελέσματος.

Με διάφορες «σεναριακές προϋποθέσεις», ο υπουργός Εξωτερικών του Μαυροβουνίου, Μπράνκο Λούκοβατς δήλωσε χτες πως η Ποντγκόριτσα θα μπορούσε να εγκαταλείψει σταδιακά το αίτημα της «πλήρους ανεξαρτησίας» του Μαυροβουνίου από την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, εφόσον η σερβική αντιπολίτευση αναλάβει την εξουσία, δείχνοντας «λιγότερο εθνικιστικό χαρακτήρα» απ' αυτόν που επέδειξε ο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.

Σε συνέντευξη του υπουργού Εξωτερικών του Μαυροβουνίου που δημοσιεύτηκε χτες στην ολλανδική εφημερίδα Αλγκεμέεν Ντάγκμπαντ ο Μπράνκο Λούκοβατς πρόσθεσε πως το «καθεστώς του Μιλόσεβιτς θα κάνει τα πάντα, για να υπερασπιστεί την εξουσία του, αλλά πιστεύω ότι η έκβαση θα είναι θετική». Ο ίδιος κατέληξε λέγοντας πως η διεξαγωγή δεύτερου γύρου εκλογών «θα είναι κακό για τη δημοκρατία, διότι ο Κοστούνιτσα έχει νικήσει από τον πρώτο γύρο», ενώ σε περίπτωση δεύτερου γύρου εμμένουμε στη θέση μας, σύμφωνα με την οποία δεν αναγνωρίζουμε τις εκλογές»

Μέσα σε κλίμα σύγχυσης, αλλά και έντασης πολύπλευρων πιέσεων, παραπαίει η ρωσική πρόσκληση σε Μιλόσεβιτς και Κοστούνιτσα για μετάβαση και συνομιλίες στη Μόσχα. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Ιγκόρ Ιβάνοφ δήλωσε χτες πως ακόμη περιμένει απάντηση από τους διεκδικητές της γιουγκοσλαβικής προεδρίας για τη μεσολάβηση της Μόσχας... Ο Ιβάνοφ κατέληξε, λέγοντας πως η πρόταση της Μόσχας για «διάλογο αναζήτησης συμβιβαστικών λύσεων εξακολουθεί να ισχύει» και πως «βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές διαβουλεύσεις».

Αργότερα, μάλιστα, σύμβουλος του Ρώσου Προέδρου δήλωσε πως η «ημερομηνία της επίσκεψής του εξαρτάται από το πρόγραμμα του προέδρου Πούτιν, που πρόκειται να επιστρέψει από την Ινδία το βράδυ της 5ης Οκτωβρίου».

Εντούτοις εκπρόσωποι και των δύο πλευρών, χτες, γνωστοποιούσαν ανεπίσημα και επίσημα απροθυμία ή και «άγνοια» για οποιαδήποτε -τουλάχιστον άμεση- μετάβασή τους στη Μόσχα.

Ολα αυτά βέβαια, μεταξύ άλλων και γιατί οι όποιες «μεσολαβητικές» ρωσικές προσπάθειες τορπιλίζονται παράλληλα από τις ΗΠΑ, καθώς χτες εκπρόσωπος του Στέιτ Ντηπάρτμεντ πρότεινε στη ρωσική κυβέρνηση πως θα πρέπει «να συλλάβει τον Μιλόσεβιτς αν μεταβεί στη Μόσχα»...

Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθούν οι χτεσινές δηλώσεις του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, Γίρι Ντίνστμπιρ, που υποστήριξε το ενδεχόμενο «ασυλίας» του Μιλόσεβιτς με αντάλλαγμα την αποχώρησή του από την εξουσία και την εκτόνωση της κρίσης στα Βαλκάνια. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν την οξύτατη αντίδραση της Γενικής Εισαγγελέα του Ειδικού Δικαστηρίου του ΟΗΕ για την πρώην Γιουγκοσλαβία, Κάρλα Ντελ Πόντε, που ανακοίνωσε πως «κανένα άτομο, κανένα κράτος ή ομάδα κρατών δεν μπορούν να παρακάμψουν ένα κατηγορητήριο, που έχει διατυπωθεί από αυτό το δικαστήριο»...

Μέρος στο χορό των ποικίλων πιέσεων σε βάρος του καθεστώτος Μιλόσεβιτς πήρε χτες και η Βουλγαρία. Η υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Ναντέζντα Μιχαήλοβα, κάλεσε τον γιουγκοσλάβο ηγέτη να εγκαταλείψει την εξουσία, να αναγνωρίσει τη νίκη του Κοστούνιτσα για να ανοίξει για τη Σερβία ο «δρόμος αλλαγών»...