Το τρένο έρχεται σχεδόν αδειανό. Τρία άτομα περιμένουμε ν' ανοίξει η πόρτα κι εγώ δεν κατάλαβα γιατί τσαλαπατήθηκα. Κάθομαι στη συνηθισμένη μου θέση, ανάποδα, να μη με πιάνει το ρεύμα. Μπήκανε κι άλλοι και με το κλείσιμο σχεδόν της πόρτας χώνεται μέσα τρεχάτος κι ένας σκύλος. Ενας αλητάκος με μαύρη μούρη, που πριν λίγο σουλατσάριζε στο σταθμό.

-? Το ακύρωσες το εισιτήριο; του λέει κάποιος.

Αυτός κουνάει την ουρά και διώχνει απ' τα πρόσωπα την πρωινή ακεφιά.

Εχω σταμπάρει μερικά άτομα που ταξιδεύουν την ίδια ώρα και στις ίδιες θέσεις. Ενα ζευγάρι, με χαρτοφύλακες κι οι δυο. Μάλλον για δικηγόροι φαίνονται και πρέπει να 'ναι αντρόγυνο γιατί μαζί έρχονται, μαζί φεύγουν, όμως μεταξύ τους σπάνια θα σταυρώσουν κουβέντα. Την κυρία, πιο πέρα, με το μυθιστόρημα στο χέρι ανοιχτό και τα γυαλιά περασμένα στο λαιμό με κορδόνι. Τον μεσόκοπο στη γωνία σε στυλ δημόσιου υπάλληλου, με γκρι κουστούμι, γραβάτα και γυαλιά κι αυτός. Κάθεται πάντα κοντά σε παράθυρο και το θέλει ανοιχτό, βρέξει, χιονίσει.

Δηλαδή, τι κάθεται, όρθιος είναι και μυρίζει σαν κυνηγόσκυλο τον αέρα. Μην τυχόν κάποιος, μέχρι και την άλλη άκρια του βαγονιού, άναψε τσιγάρο ή ετοιμάζεται ν' ανάψει.

?- Μα, πού ζείτε, κύριε! Δε βλέπετε τις πινακίδες; απαγορεύεται το κάπνισμα! Εγώ πεθαίνω εδώ μέσα, πεθαίνω!.. Το καταλαβαίνετε, που να πάρει και να σηκώσει!

Απέναντι μου βρίσκω σχεδόν πάντα καθισμένη μια κοπέλα, με βιβλία φροντιστηριακά και τετράδια ανοιγμένα στα γόνατά της. Λύνει ασκήσεις γεωμετρίας ή εξισώσεις και δαγκώνει, όταν προβληματίζεται, το στυλό της.

Απάνω που ανοίγω την εφημερίδα, ακούγεται κι ο πρώτος ζητιάνος:

-? Συγγνώμην για την ενόχληση, κυρίες και κύριοι, είμαι παρακαλώ αυτός που έδειξε η τηλεόραση κι έγραψαν οι εφημερίδες, έχω γυναίκα και πέντε ανήλικα παιδιά. Παρακαλώ, πάσχω από καρδιολογική ασθένεια και πρέπει, παρακαλώ, να εγχειριστώ στο Λονδίνο, δεν έχω όμως τα οικονομικά μου έξοδα. Εδώ είναι, παρακαλώ, τα χαρτιά μου μπορείτε να τα εξετάσετε, παρακαλώ...

Η φωνή θρηνητική, τα χαρτιά λιγδωμένα, κάνει μπαμ ότι είναι επαγγελματίας, θυμήθηκα που κάποτε το 'φερε η περίσταση και μπήκα σ' ένα διαμέρισμα. Μεγάλη πολυτέλεια, έπιπλα επίχρυσα, χαλιά βαρύτιμα, αλλά και πίνακες από κορνιζάδικα. Με δέχτηκε η κυρία του σπιτιού κι απάνω στην κουβέντα τη ρώτησα τι δουλειά κάνει ο άντρας της. «Είναι επαίτης», μου είπε με αξιοπρέπεια.

Στη Νέα Ιωνία άνοιξαν οι πόρτες και βγήκαν κάνα δυο. Μαζί κι ο σκύλος, πάντα βιαστικός. Οσο κι αν κούρασα το μυαλό μου, δεν μπόρεσα να εμβαθύνω, γιατί δηλαδή γίνανε απαραίτητα και στα σκυλιά τα ταξίδια με τον ηλεκτρικό. Ταυτόχρονα, μπήκαν κι άλλοι επιβάτες, κι ανάμεσά τους ένας νέος με μπλου τζιν. Εριξε μια ματιά στο βαγόνι και διάλεξε να κάτσει απέναντί μου, πλάι στην κοπέλα. Με ανοιχτή την εφημερίδα, τον παρακολουθώ που έχει στραβολαιμιάσει να κοιτάζει στο τετράδιό της. Εκείνη έχει κολλήσει σ' ένα σημείο και τώρα δαγκώνει το στυλό. Ξάφνου αυτός την αγγίζει στο μπράτσο:

-? Πι επί άλφα εις το τετράγωνο...

Εκείνη ρίχνει απάνω του δυο μάτια φωτεινά:

?- Ευχαριστώ...

Το τρένο προχωρά, πιάνει έναν έναν τους σταθμούς, κόσμος μπαίνει και βγαίνει. Τώρα απ' το βάθος του βαγονιού ακούγεται τραγούδι και γρατζούνισμα κιθάρας. Κάποιος λέει τη «Σάντα Λουτσία» στα ιταλικά και σιγά σιγά πλησιάζει. Τραγουδά με πάθος κι οι φλέβες στο λαιμό του έχουνε φουσκώσει. Φωνή καλλιεργημένη, αλλά σπασμένη. Του δώσαμε όλοι, και δεν ξέρω πώς μου 'ρθε και του λέω:

-? Μπράβο!...

?- Μπράβο, του είπε και το αντρόγυνο με τους χαρτοφύλακες.

Τη χαρά που είδα στα ματιά του δεν την έχω δει σε φτασμένους καλλιτέχνες, όταν ανοιγοκλείνει η αυλαία, και πέφτουν βροχή τα χειροκροτήματα.

?- Γκράτσια, σινιόρι...

Μας λέει άλλη μια φορά το ρεφρέν, χαιρετά με υπόκλιση και φεύγει.

Μια στάση πριν την Ομόνοια, η κοπέλα σηκώνεται. Περνά μπροστά απ' το παλληκάρι, του πετά ένα «γεια σου» και βγαίνει. Αυτός έμεινε για μερικές στιγμές. Ομως ξαφνικά ορμά στην πόρτα κι ίσα που προλαβαίνει να βάλει το πόδι του πριν κλείσει. Τότε την παραβιάζει και βρίσκεται έξω. Απ' το παράθυρο τους βλέπω να προχωράνε μαζί και να μιλάνε.

Παίρνω πάντα το τρένο που κατηφορίζει από Ειρήνη, όπου τη θέση μου τη βρίσκω τις πιο πολλές φορές αδειανή. Ο συρμός που έρχεται από Κηφισιά είναι πάντα γεμάτος κι ένας συνταξιούχος, που κατεβαίνει τακτικά στο κέντρο να πάει στο γιατρό του, δεν έχει κότσια για ορθοστασία. Και σήμερα, στο βαγόνι, είναι όλοι στις θέσεις τους: Η κυρία με το βιβλίο, το αντρόγυνο με τους χαρτοφύλακες, ο άνθρωπος που οσφραίνεται την ατμόσφαιρα, το κορίτσι με τις εξισώσεις.

Πρώτος μουσικός επισκέπτης σ' αυτό το κινητό πάλκο είναι σήμερα ο τυφλός με το ακορντεόν που μπήκε μαζί μου. Αυτός ένα τραγούδι ξέρει κι αυτό με κάμποσα φάλτσα: «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι». Αλλά, όχι, μπήκανε κι άλλοι από την πέρα πόρτα. Ενα Τσιγγανάκι καμιά δεκαριά χρονών πλησιάζει σιγά σιγά, βγάζοντας ήχους διαπεραστικούς μ' ένα κλαρίνο πιο μεγάλο απ' το μπόι του. Και δεν είναι μοναχό του: Ακολουθεί το αδερφάκι του, ένα κοριτσούδι ακόμα πιο μικρό. Αυτό χορεύει τσιφτετέλι, χτυπά το ντέφι και κουνά πέρα δώθε με μανία ανύπαρκτα στήθια και γοφούς. Ο τυφλός από τη μια, τα Τσιγγανάκια απ' την άλλη, παραβγαίνουν ποιος θ' ακουστεί περισσότερο. Ενα κοκτέιλ από ήχους κι όποιος αντέξει.

Νέα Ιωνία. Η αντικρινή μου κοπελιά γυρνά τα μάτια στο παράθυρο και ψάχνει να δει αυτόν που περιμένει. Το παλικάρι με τα μπλου τζιν σήκωσε κιόλας το χέρι του από μακριά και μόλις κάθισε δίπλα της την αγκάλιασε και τη φίλησε στο στόμα. Μετά αρχίσανε ένα κουβεντολόι ατελείωτο, πότε στο σοβαρό και πότε όλο γέλια και χάχανα, ενώ το τετράδιο περιμένει ανοιχτό.

Κι εγώ, σκυμμένος στην εφημερίδα μου, ψάχνω να ενημερωθώ για τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις. Ομως, όχι για πολύ. Μια φωνή με διακόπτει σε στιλ τηλεοπτικής διαφήμισης:

-? Κυρίες και κύριοι! Ενα ανεκτίμητο προϊόν έχουμε στη χώρα μας, μοναδικό στην υδρόγειο: το μαστίχι Χίου! Κι εμείς τι κάνουμε; Μασουλάμε τσίχλες και τσιχλόφουσκες, όλο ύποπτα υλικά! Τώρα όμως τέρμα όλ' αυτά. Η εταιρεία μας ίδρυσε εργοστάσιο που παράγει κουφετάκια - τσίχλες με βάση αυτό το περίφημο μαστίχι. Οχι πια λάστιχα! Οχι ζαχαρίνες! Μαστιχότσιχλες Χίου, κυρίες και κύριοι! Που λευκαίνουν τα δόντια! Που δυναμώνουν τα ούλα!

Απ' την ταλαιπωρημένη του εμφάνιση μπορεί κανείς να καταλάβει πώς είναι και το εργοστάσιο: Καμαράκι μ' ένα πετρογκάζ, δίπλα κάποιο τσουβαλάκι με μαστίχι, αυτός να πήζει τα κουφέτα κι η γυναίκα του να τα βάζει σε κουτάκια και να κολλά ετικέτες.

Το τρένο γέμισε. Ενα γεροντάκι έρχεται σιγά σιγά ανάμεσα στα καθίσματα. Η κοπέλα σηκώνεται:

-? Καθίστε, παρακαλώ...

Μα δεν έμεινε όρθια. Τώρα βρίσκεται στα γόνατα του παλικαριού κι έχει περάσει το μπράτσο της στο λαιμό του...

Συνεχίζεται