«Καλύτερα να μη μιλάει κανείς για την τέχνη. Τα έργα μιλάνε μόνα τους σωστότερα και εγκυρότερα. Αλλωστε, κι ο ίδιος ο καλλιτέχνης γνωρίζει ότι καλά καλά δεν ξέρει πώς γίνεται το έργο του. Χρειάζεται, βέβαια, η έμμονος ιδέα της τέχνης του. Χρειάζεται να κυνηγάει το τέλειο, όσο μπορεί. Χρειάζεται ασταμάτητη εργασία. Το πρώτιστο όμως που χρειάζεται, είναι, νομίζω, η αγαθή πρόθεση», έγραφε πριν δυόμισι περίπου χρόνια ο Ανδρέας Βουρλούμης, λίγο προτού φύγει από τη ζωή.

Η αίθουσα «Σκουφά» (Σκουφά 4) τιμά στις 2 του Νοέμβρη (8μ.μ.), τον Ανδρέα Βουρλούμη, σημαντικό ζωγράφο, αλλά και συνεργάτη της. Ο Αν. Βουρλούμης έφυγε από κοντά μας πριν δύο χρόνια, αφήνοντας ένα έργο σημαντικότατο. Καλλιτέχνης στην ουσία αυτοδίδακτος, ζωγράφιζε με απλότητα τους ανθρώπους, τους δρόμους, τα μπαλκόνια, τις γειτονιές που έζησε: το Στάδιο, το Λυκαβηττό, τον Υμηττό, την Αίγινα, με το ωραίο αττικό φως. Ολα αυτά, δίνοντας έμφαση στο χρώμα και έχοντας πάντα ένα πολύ ιδιαίτερο βλέμμα, γεμάτο ευγένεια και ευαισθησία. Στα έργα του, που θα παρουσιάζονται στην αίθουσα «Σκουφά» έως τις 25 του Νοέμβρη, ο θεατής θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει έναν καλλιτέχνη που διατρέχει όλον τον αιώνα και συνομιλεί με τεχνοτροπίες, με ομότεχνούς του, με το ελληνικό τοπίο.

Ο Ανδρέας Βουρλούμης γεννήθηκε στην Πάτρα τον Ιούλιο του 1910. Από μικρός είχε εκδηλώσει μεγάλη επιθυμία για τη ζωγραφική, τόσο που ο πατέρας του, του αγόρασε «ένα τεράστιο κουτί με χρώματα που θα το ζήλευε και ο Παρθένης», όπως έλεγε ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Καταπιανόταν ακόμη με την πηλοπλαστική. Ο «Πληγωμένος Γαλάτης», που κατασκεύασε σε ηλικία 10 ετών, μαζί με την πληθώρα των σκίτσων, άναψαν το «πράσινο φως» για την ενασχόλησή του με τη ζωγραφική, αφού ο πατέρας του αποφάσισε να μαθητεύσει κοντά στον Γάλλο ζωγράφο Αντουάν Πικ. Τα διδάγματα του Πικ μπορούν να θεωρηθούν ως η μοναδική επαγγελματική κατάρτιση του ζωγράφου, δεδομένου ότι ουδέποτε μαθήτευσε συστηματικά.

Η αγάπη του για τη ζωγραφική οδήγησε τον Αν. Βουρλούμη να εγκαταλείψει τις σπουδές του στη χημεία. Το 1933 και '34, βρέθηκε στο Παρίσι, όπου μελετούσε τα σχέδια του Ντύρερ και τα λάδια του Ρέμπραντ, ανακαλύπτοντας παράλληλα και το έργο του Σεζάν. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, συνδέθηκε με φωτισμένα πρόσωπα της εποχής του: τον Γιάννη Παππά, τον Γιάννη Τσαρούχη, αλλά και τον Φώτη Κόντογλου, κοντά στον οποίο μελέτησε τις βυζαντινές ρίζες της νεοελληνικής τέχνης ζωγραφίζοντας αρκετές φορητές εικόνες σε αυστηρό βυζαντινό ύφος.

«Το εξαιρετικά παραγωγικό του έργο», σημειώνει η Φανή Μαρία Τσιγκάκου στο λεύκωμα που κυκλοφόρησε πέρυσι, με αφορμή την έκθεση έργων του Αν. Βουρλούμη στο «Μουσείο Μπενάκη», «καλύπτει μια ποικιλία τεχνικών (μολύβια, ακουαρέλες, παστέλ, αυγοτέμπερες, λάδια) και θεμάτων. Το εκφραστικό του ιδίωμα παρέμεινε με συνέπεια πάνω σε μια παραστατική βάση. Αλλά η ζωγραφική του, αν και παραστατική στη διατύπωση, δεν είναι αφηγηματική. Φορτισμένος με συγκρατημένη ευαισθησία ο ρεαλισμός του δεν εξωραΐζει τα πλέον πεζά θέματα: Ο Βουρλούμης αποδίδει δίχως καλλωπισμούς. Αλλά μέσα στους πίνακές του όλα τα ταπεινά αντικείμενα, που ίσως στερούνται οποιασδήποτε σύμφυτή τους ομορφιά, αποκτούν καινούρια ζωή και προσωπικότητα».

Ο κόσμος του Βουρλούμη είναι ο κόσμος των ταπεινών αντικειμένων και των οικείων μορφών: σπίτια με απλωμένα ρούχα, ένας δρόμος αθηναϊκός, μια αυλόπορτα ή ένας κήπος στην Αίγινα, όπου περνούσε τα καλοκαίρια του, ξεθωριασμένοι τοίχοι σπιτιών, μια παρέα πλανόδιων μουσικών, πορτρέτα φίλων ή μελών της οικογένειάς του.

«Ο Βουρλούμης» καταλήγει η Φ.Μ. Τσιγκάκου «έσκυψε με τον ίδιο σεβασμό πάνω στις ανθρώπινες μορφές, στο χώρο, στα αντικείμενα. Στο έργο του τα ελάσσονα της καθημερινότητας κατέχουν ηγεμονική θέση, παιανίζοντας τη χαρά της ζωγραφικής. Και κάτι ακόμα: στην εργογραφία του Βουρλούμη μάταια θα αναζητήσουμε έργα μεγάλων διαστάσεων. Ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε "μικρά έργα αλλά με μέγεθος". Ολότελα απελευθερωμένη από στοιχεία εντυπωσιασμού και φορτισμένη με μία συγκινητική οικειότητα, η ζωγραφική του αναδίδει μία ποίηση: την ποίηση της καθημερινότητας».