Σάββατο 5 Σεπτέμβρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΤΗΛΕ ...ΠΑΘΗ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
Μάθαμε να τραγουδάμε...

«Σαν τον κόμπο ενός λυγμού σταματημένου / μέσα σε ένα κρυστάλλινο λαρύγγι. Κι έβλεπες τον κόμπο να σπιθίζει, να τρέμει, χωρίς να γίνεται κραυγή. Και ξαφνικά όλο το τοπίο με τα καράβια, τους ναύτες και τ' αμάξια / βούλιαξε μέσα στο φως και στην ανωνυμία» (Γ. Ρίτσος, «Ελένη»).

Εκατό χρόνια από τη γέννηση του ποιητή της Ρωμιοσύνης, Γιάννη Ρίτσου, είναι αυτός που στον «Επιτάφιο» περιγράφει τη μάνα στη μέση του δρόμου να σπαράζει για το σκοτωμένο παιδί της. Οταν γύρω της ακούγονταν τα πέλματα του στρατού και της αστυνομίας, να «σπάζουν» τα κύματα των εργατών, διαδηλωτών, απεργών καπνεργατών... Αυτός που γνώρισε καλά τον ποιητικό λόγο, γνώρισε στα πατήματα των ιδεών του το ΚΚΕ. Εκεί στη Μακρόνησο, τον Αγιο Ευστράτιο, στη Γυάρο, στη Λέρο, στη Σάμο, στις εξορίες έγραψε το 1968 τα «Δεκαοχτώ Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας»: Μικρά ποιήματα ολιγόστιχα, σαν τις πέτρες που ζωγράφιζε στην ακτή. Μια «ζωγραφική - γλυπτική», όπως έλεγε ο ίδιος:

«Εκανα μια, θα λέγαμε, ζωγραφική γλυπτική. Ξαφνικά μου έρχονταν μορφές ελληνικές οι οποίες σχετίζονταν με την αρχαία Ελλάδα, με τις αρχαιοελληνικές μορφές. Κάποτε ακολουθούσα τη γραφή της Κνωσού, κάποτε την κλασική... Μόνο ανθρώπινες μορφές κι ανθρώπινα σώματα, ποτέ τοπία. Σώματα ως επί το πλείστον γυμνά, ανθρώπινες μορφές και το πολύ - πολύ άλογα».

Σ' όλα του τα έργα αποτύπωνε τη βαθιά αγάπη του στον άνθρωπο, πάντα μέσα από τα βάσανά του. Στράφηκε από τη νεότητά του, η ποιητική μούσα του, στα μεγάλα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα του λαού μας. Γι' αυτό αγαπήθηκε απ' όλη την εργατική τάξη: «Παρατηρούσε ολόγυρα με την απάθεια του αθανάτου, που πια δεν φοβάται το θάνατο κι ούτε τον νοιάζει η αθανασία του...» (Γ. Ρίτσος, Αγαμέμνων). Προσχωρεί στο ΕΑΜ και θέτει τις υπηρεσίες του στην Αντίσταση. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Γερμανούς, τον Οκτώβρη του 1944, στο αντιστασιακό περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα» του ιστορικού της Αντίστασης, Δημήτρη Φωτιάδη, δημοσιεύει την «Ψάθα του μπαρμπα - Λια» (Ιούλης 1945). Αρκετά εύγλωττο για το πώς πορεύτηκε η γραφή του, με τον απλό άνθρωπο, σύμβολο μιας αθωότητας, δικαιοσύνης, προκοπής...

«Γέλαγε ο μπαρμπα-Λιας, κάτου απ' τα γκαρδιακά μουστάκια του κ' η ψάθα του κατάφωτη γύρω απ' το πέτρινο πρόσωπό του ήταν σαν πλεχτός ήλιος, ήταν σαν εκείνες τις ζωγραφιές στον τοίχο του ερημοκκλησιού. Οι ντομάτες βγάζανε τα μουσούδια τους πίσω απ' τα φύλλα και κοίταζαν κατακόκκινες απ' την ντροπή τους το γαϊδούρι του μπαρμπα-Λια και τη γαϊδάρα της κυρα-Κώσταινας που κάναν τη δου­λειά τους.

Η ζωή τραβάει το δρόμο της. Οι αθρώποι και τα ζα γεννοβολάνε. Οι ντομάτες κοκκινίζουνε. Τα πουλιά μεγαλώνουνε. Και γω γερνάω. Μα τι τα θες, όσο γερνάω όλο και πιο νέος μου φαίνεται πως γίνουμαι. Να, μαθές. Τούτο που ξέρω σήμερα δεν το 'ξερα προψές. Και λέω πως τούτο που θα μάθω ταχιά δεν το ξέρω σήμερις. Ετσι, πώς να το πεις, κάτι καινούργιο ξεμυτίζει απ' την καρδιά κι από το τσερβέλο σαν τη μυτίτσα που τσιμπάει το τσόφλι του χελιδονίσιου αυγού και βγαίνει το πουλί και τραγουδάει. Για τουτονά σας λέω πως γίνουμαι πιο νέος.

Α, τι καλά που τα 'λεγε ο μπαρμπα-Λιας. Τώρα το ξέραμε πια πως αντίς να πάρουν τα χελιδόνια την ψάθα του, είχε πάρει ετούτος τις φωλιές τους μέσα στην καρδιά του. Για τούτο κάθε που άνοιγε το στόμα του έβγαινε κ' ένα χελιδόνι. Μάθαμε και μεις να τραγουδάμε».


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Γράμματα για το μέτωπο του Γιάννη Ρίτσου (2021-08-17 00:00:00.0)
Παντοτινός ποιητής της επαναστατικής εξύψωσης του ανθρώπου (2011-04-30 00:00:00.0)
Ο Κίτσος του μπαρμπα - Κωσταντή (2006-05-14 00:00:00.0)
Κυκλάμινο στου βράχου τη σχισμάδα (2005-11-26 00:00:00.0)
Στρογγυλοκάθισαν... (1996-08-10 00:00:00.0)
Συγκίνηση και θερμά χειροκροτήματα προκάλεσαν στο συγκεντρωμένο πλήθος (1996-05-02 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ