«Το κουτί της Πανδώρας άνοιξε», κατά την αμερικανική εφημερίδα «Μπόστον Γκλομπ». Ενας χαρακτηρισμός που αφορά τις συνέπειες και τις αντιδράσεις που έχουν ξεσπάσει όσον αφορά το μεταναστευτικό νομοσχέδιο της Πολιτείας της Αριζόνα, αλλά και την ίδια τη μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα ακραιφνώς «ρατσιστικό νομοσχέδιο», όπως χαρακτηρίστηκε, και το οποίο με σχετικά βίαιο τρόπο ανοίγει ένα ακανθώδες ζήτημα, που εκκρεμεί εδώ και χρόνια και προκαλεί τρομακτικούς κλυδωνισμούς στην εύθραυστη ισορροπία της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και της χειμαζόμενης οικονομίας.

Το νομοσχέδιο υπογράφτηκε στις 23 Απρίλη από την κυβερνήτη της Πολιτείας Αριζόνα των ΗΠΑ, Τζαν Μπριούερ, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων και διαδηλώσεων σε όλες τις πόλεις της Αριζόνα, αλλά και σε άλλες πόλεις, ακόμη και μέχρι το Σικάγο, όπου οι αρχές προχώρησαν σε αθρόες συλλήψεις μελών μεταναστευτικών οργανώσεων, που προσπάθησαν να εμποδίσουν την απέλαση περίπου 70 μεταναστών από το κέντρο κράτησης Broadview. Παράλληλα, μεγάλες κινητοποιήσεις προετοιμάζονται για την 1η Μάη, σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις, όπως το Λος Αντζελες, το Σικάγο, η Νέα Υόρκη, η Ουάσιγκτον, το Ντάλας και άλλες. Διαδηλώσεις των μεταναστών, που απαιτούν τη νομιμοποίηση όσων ζουν και εργάζονται «χωρίς χαρτιά», αλλά και την εξασφάλιση του δικαιώματος στην εργασία και όλων των εργασιακών δικαιωμάτων, αίτημα που δυστυχώς έχει «ξεχαστεί» από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες. Αντίστοιχες διαδηλώσεις είχαν ξεκινήσει το 2006 και πλέον έχουν καθιερωθεί στην Εργατική Πρωτομαγιά, αναδεικνύοντας το ρόλο των μεταναστών ως κομμάτι σημαντικό της εργατικής τάξης των ΗΠΑ.

Φέτος, οι διαδηλώσεις αναμένονται πολύ πιο μαζικές και πολύ πιο οργισμένες, καθώς το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση στην Αριζόνα, που θα τεθεί σε ισχύ σε 90 μέρες από την υπογραφή του, δίνει το φόντο. Η οργή περισσεύει, και όχι τυχαία.

Ο νόμος που εγκρίθηκε από την πλειοψηφία της Γερουσίας της Πολιτείας της Αριζόνα εξισώνει την παράνομη είσοδο και διαμονή στις ΗΠΑ με ποινικό αδίκημα. Επίσης, προβλέπει το εξωφρενικό: «Οποιοσδήποτε θεωρηθεί ύποπτος από την Αστυνομία για παράνομη μετανάστευση στις Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να παρέχει ένα πιστοποιητικό, όπως, για παράδειγμα, "πράσινη κάρτα" ή κάποιο άλλο αποδεικτικό της υπηκοότητάς του, όπως διαβατήριο ή άδεια οδήγησης εκδοθείσα στην Πολιτεία της Αριζόνα».

Τι σημαίνει απλά; Η Αστυνομία της Πολιτείας, που συνορεύει με το Μεξικό, θα πρέπει στο εξής να αποφασίζει κατά πόσον οι άνθρωποι βρίσκονται στη χώρα παράνομα, εάν υπάρχει μια «λογική υποψία»(Reasonable Doubt) ότι αυτό πράγματι συμβαίνει.

«Το νομοσχέδιο εναντίον των μεταναστών που ψηφίστηκε αυτή την εβδομάδα από την τοπική Βουλή καθιστά έγκλημα να βρίσκεται κανείς παρανόμως στη χώρα και επιφορτίζει τους ντόπιους αστυνομικούς να ζητούνται επίσημα έγγραφα ταυτότητας από όποιον έχουν βάσιμους λόγους να υποπτεύονται ότι δεν τα έχει», διευκρινίζει σε άρθρο του το περιοδικό «Ρεπάμπλικ», τονίζοντας ότι η υποχρέωση να έχει κανείς επάνω του τα «κατάλληλα» επίσημα έγγραφα βαρύνει σχεδόν αποκλειστικά τον πληθυσμό των ισπανόφωνων στην Αριζόνα - συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Πολιτεία. Και αυτό γιατί περίπου 460.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες νόμιμοι μετανάστες είναι ισπανόφωνοι, καθώς η Πολιτεία αποτελεί και πύλη εισόδου των μεταναστών από το Μεξικό και την ευρύτερη Κεντρική Αμερική. Συνεπώς το χρώμα του δέρματος και τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου αρκούν για να τον κατατάξουν στους υπόπτους. Ενώ επίσης δεν αποτρέπει τις αστυνομικές αρχές από το να εφαρμόσουν την κατασταλτική αυτή πολιτική σε ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού.

Καθιστά επίσης ποινικό αδίκημα την παροχή ασύλου ή στέγης σε παράνομους μετανάστες από οποιαδήποτε πρόσωπο, ομάδα ή ακόμη και κοινότητα, τη μεταφορά κάποιου που είναι παράνομος μετανάστης, καθώς και την πρόσληψη ημερήσιων εργατών στο δρόμο. Επίσης προβλέπει ότι οι νόμιμοι μετανάστες, που έχουν εισέλθει πρόσφατα στις ΗΠΑ, θα πρέπει να κυκλοφορούν πάντα με τα έγγραφά τους και να τα επιδεικνύουν ανά πάσα στιγμή όταν ερωτηθούν, καθώς και να επιβεβαιώνουν πάντα τη διεύθυνση κατοικίας τους, ενώ σε αντίθετη περίπτωση θα συλλαμβάνονται.

Ο νόμος της Αριζόνα είναι ο πιο «αυστηρός» μεταξύ ενός αυξανόμενου αριθμού μεταναστευτικών μέτρων που εγκρίνονται από Πολιτείες των ΗΠΑ, που απλώς είναι ελαφρώς λιγότερο αυστηρά. Ουσιαστικά, όμως, αποτελούν τη νομιμοποίηση των μαζικών διώξεων των μεταναστών, με τα κέντρα κράτησης να είναι ήδη πλήρη, ενώ οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους από τους πράκτορες της μεταναστευτικής υπηρεσίας (ICE) συνεχείς, όπως πρόσφατα αποκάλυψε η εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ».

Το θέμα «μετανάστευση» προκαλεί έντονες διαμάχες στις ΗΠΑ, όπου πάνω από 12 εκατομμύρια μετανάστες ζουν και εργάζονται χωρίς χαρτιά και η επίλυσή του προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στις χώρες της Λατινικής Αμερικής με πρώτο από όλα το Μεξικό, που εξέδωσε ήδη ταξιδιωτική οδηγία, ενώ ο Πρόεδρος της χώρας, Φελίπε Καλντερόν, ήδη έχει χαρακτηρίσει το εν λόγω νομοσχέδιο ως «ένα παιχνίδι της μισαλλοδοξίας και του μίσους».

Ο Πρόεδρος Ομπάμα, που είναι αντιμέτωπος με μία διπλωματική κρίση εν εξελίξει και με κεντρική προεκλογική δέσμευση για την επίλυσή του με αντάλλαγμα τότε τις ψήφους των ισπανόφωνων, μάλλον εμφανίστηκε «επιεικής», χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο της Αριζόνα «αποπροσανατολιστικό», αν και πρόσθεσε ότι «το νομοσχέδιο προσβάλλει τις αρχές του ομοσπονδιακού μας κράτους» και «μπορεί να δώσει "ιδέες" σε άλλες Πολιτείες να υιοθετήσουν αντίστοιχα μέτρα». Την επομένη επανήλθε χαρακτηρίζοντας χρεοκοπημένο συνολικά το σύστημα μετανάστευσης και ζήτησε υποστήριξη... για να ασκήσει διώξεις στις εταιρείες που σκόπιμα προσλαμβάνουν εργάτες χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα. Κάλεσε, δε, το Κογκρέσο να επεξεργαστεί μια «νομοθεσία κοινής λογικής», που θα λάβει υπόψη της την ενίσχυση των συνόρων και τις «ανθρωπιστικές ανησυχίες» εκατομμυρίων μεταναστών χωρίς χαρτιά.

Για την ακρίβεια, ο Λευκός Οίκος και η κυβέρνηση Ομπάμα, όπως διαφαίνεται, δράττουν τη χρυσή ευκαιρία που τους δίνει το ρατσιστικό και ακραίο νομοσχέδιο της Αριζόνα - που θεωρείται βέβαιο ότι θα προσβληθεί στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ενώ πιθανή θεωρείται η επανεξέτασή του από το υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών - για να προωθήσει τη δική του πολιτική ατζέντα, που θέλει την αξιοποίηση των μεταναστών ως φτηνής εργατικής δύναμης για το κεφάλαιο.

Ηδη, από τις 17 Μάρτη, ένα προσχέδιο του νέου νομοσχεδίου, που προωθούν από κοινού, παρουσίασαν ο Δημοκρατικός γερουσιαστής της Νέας Υόρκης Τσαρλς Σούμερ και η Ρεπουμπλικανή γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνα Λίντσεϊ Γκράχαμ, με άρθρο τους στην «Ουάσιγκτον Ποστ», προφανώς για την προετοιμασία της κοινής γνώμης. Κεντρικό σημείο του νομοσχεδίου, η πρόταση δημιουργίας μιας ηλεκτρονικής ταυτότητας ή διαβατηρίου που «θα φέρουν όλοι οι Αμερικανοί υπήκοοι και οι νόμιμοι μετανάστες» που θα περιέχει όλα τα στοιχεία και τα βιομετρικά όπου θα εξασφαλίζεται ότι «οι μετανάστες χωρίς χαρτιά δε θα μπορούν να έχουν θέσεις εργασίας», δηλαδή παρακολούθηση όλου του αμερικανικού πληθυσμού, ένας «μεγάλος αδελφός».

Επίσης το νομοσχέδιο προβλέπει σειρά κατασταλτικών και ποινικών μέτρων για τους παράνομους μετανάστες που επιδιώκουν τη νομιμοποίησή τους, την επιβολή προστίμων, αλλά και την ακόμη μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση των συνόρων ειδικότερα με το Μεξικό.