Μια σκανδαλώδης, αποικιακού χαρακτήρα σύμβαση για την ανακατασκευή του λέβητα της 2ης μονάδας του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, που παραχώρησε η διεύθυνση της ΔΕΗ με απευθείας ανάθεση, κρατά ανάστατους τους εργαζόμενους της Επιχείρησης, το συνδικαλιστικό κίνημα της περιοχής και την ευρύτερη κοινωνία της Πτολεμαΐδας. Από τη στιγμή που ο «Ρ» αποκάλυψε τις αρνητικές οικονομικές και άλλες επιπτώσεις της σύμβασης, στις 16 του Γενάρη, οι εργαζόμενοι της επιχείρησης, συνδικαλιστές και οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν τη λήψη άμεσων μέτρων, όχι μόνο για την τιμωρία των υπεύθυνων, αλλά και για τον καθορισμό της διαδικασίας των οικονομικοτεχνικών μελετών που απαιτούνται για να προσδιοριστεί σωστά το είδος του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα και ο καλύτερος τρόπος που θα διασφαλιστεί αυτή η αναβάθμιση.

Πρόκειται για τη σύμβαση που υπέγραψε η ΔΕΗ στις 11/2/1998, με τη γαλλική εταιρία GEC ALSTHOM STEIN INDUSTRIE (CASI), με ανάδοχο κατασκευαστική εταιρία τη ΜΕΤΚΑ ΑΕ έναντι του ποσού των 6,8 δισεκατομμυρίων δραχμών. Η ανάθεση του έργου στον γαλλικό αυτό όμιλο έγινε χωρίς διαγωνισμό και χωρίς την ύπαρξη συγκεκριμένης μελέτης, από την πλευρά της διοίκησης ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και της διοίκησης της ΔΕΗ για τον ακριβή προσδιορισμό των αναγκών και των τεχνικών προδιαγραφών του έργου.

Την απευθείας ανάθεση εισηγήθηκε αρχικά επιτροπή που συστάθηκε από τη διεύθυνση του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, με τη συμμετοχή των κ.κ. Φραγκούλη, διευθυντή ΚΠΘ Ν-Σ, κ. Παγουλάτου, μηχανικού ΑΗΣ Λαυρίου και κ. Καπονά, μηχανικού ΑΗΣ Πτολεμαΐδας. Τότε το Συνδικάτο Εργαζομένων «Η ΕΝΩΣΗ» εξέφρασε την αντίθεσή του στην προτεινόμενη σύμβαση και ζήτησε να αξιολογηθούν όλα τα παράλληλα έργα της μονάδας και να δοθεί σε μειοδοτικό διαγωνισμό η ανακατασκευή του λέβητα, υποστηρίζοντας ότι χωρίς τις απαραίτητες παρεμβάσεις στο στρόβιλο, τη γεννήτρια και άλλα μέρη, η ανακατασκευή θα ήταν χωρίς νόημα.

Η ΔΕΗ απέρριψε την πρόταση του σωματείου, με αποτέλεσμα να προχωρήσει στην απευθείας ανάθεση και μόλις αρχίσουν οι εργασίες, στις 18/7/99, να αναθέσει με τον ίδιο τρόπο, στην ίδια εταιρία, και τις άλλες εργασίες, που είχε υποδείξει το σωματείο και είχε απορρίψει, με επιπλέον οικονομικό κόστος 4 δισ. Η σκανδαλώδης αυτή σύμβαση καθόριζε ότι το 10% του ολικού τιμήματος θα καταβαλλόταν μέσα σε δέκα ημέρες από την υπογραφή της, το 65% μόλις παραληφθούν τα έγγραφα ότι ο εξοπλισμός φορτώθηκε στη Γαλλία, το 20% αμέσως μετά την έναρξη των εργασιών και μόνο το 5% μετά την ολοκλήρωση των εργασιών!

Η σύμβαση αυτή, καταγγέλλουν συνδικαλιστικά στελέχη, είναι «διάτρητη, ληστρική, θυμίζει Μεσαίωνα και είναι καταφανώς υπέρ της ανάδοχης εταιρίας και επιζήμια για τη ΔΕΗ». Μάλιστα, ο Χρ. Στεφανίδης, εργατοτεχνίτης της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα και μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Κοζάνης, μας δήλωσε ότι πρέπει να γίνει άμεση παρέμβαση εισαγγελέα για την εν λόγω σύμβαση, η οποία εκτός του ότι είναι επιζήμια για τη ΔΕΗ είναι και ελλιπής ως προς τις προδιαγραφές των παραγγελιών που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη της ΔΕΗ. Επισήμανε επίσης ότι αν η νέα διοίκηση της ΔΕΗ δεν πάρει τα απαραίτητα μέτρα για την παραπομπή της σύμβασης στη δικαιοσύνη και την προστασία των συμφερόντων του ελληνικού λαού, θα είναι και η ίδια υπόλογη στη δικαιοσύνη και τον ελληνικό λαό.

Ο Χρ. Στεφανίδης υποστηρίζει ακόμα ότι η διοίκηση της ΔΕΗ πρέπει να απομακρύνει από τις θέσεις τους όσους από τα διευθυντικά στελέχη έχουν σχέση με τη σύμβαση, όσο διάστημα διαρκεί η εισαγγελική έρευνα. «Αν δε γίνει αυτό, σημαίνει ότι υπάρχει θέμα δόλου και από την πλευρά της νέας διοίκησης», σημείωσε.

Η σημερινή κατάσταση και η εξέλιξη των πραγμάτων αναφορικά με τη σύμβαση επιβεβαιώνουν στο ακέραιο τις καταγγελίες και θέτουν επιτακτικά επί τάπητος το θέμα της διερεύνησης των συνθηκών της σύμβασης, αλλά και της απόδοσης ευθυνών.

Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τη σύμβαση το έργο έπρεπε να έχει παραδοθεί στη ΔΕΗ και να είναι σε πλήρη λειτουργία τον Απρίλη 2000, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο και η κατασκευαστική εταιρία δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να εγγυηθεί την εύρυθμη λειτουργία της μονάδας. Το πράγμα όμως δε σταματά εδώ. Ενώ ο ανακατασκευασμένος λέβητας έγινε σαν λέβητας καύσης λιγνίτη από τις 2 Ιούλη 2000, που άρχισε η δοκιμαστική λειτουργία του λέβητα, μέχρι πριν από λίγες μέρες, που η κατασκευάστρια εταιρία σταμάτησε τη λειτουργία του για 20 μέρες, για να γίνουν τεχνικές αλλαγές, ο λέβητας καίει μαζί με το λιγνίτη και πετρέλαιο, με σημαντικά αυξημένο κόστος για τη ΔΕΗ.

Ολη αυτή την περίοδο η επιχείρηση υποχρεώθηκε να καίει πάνω από 30.000 λίτρα πετρέλαιο την ημέρα. Εχουν δηλαδή καεί, σε ένα λέβητα λιγνίτη, 7.200.000 λίτρα πετρέλαιο με κόστος 1 δισ. δρχ! Πέρα απ' αυτό η μονάδα δεν μπορεί να λειτουργεί με μέγιστη απόδοση 125 kwh, άρα έχουμε διαφυγή κερδών. Το πράγμα γίνεται ακόμα πιο σοβαρό γιατί δεν είναι βέβαιο πόσο χρόνο θα χρειαστεί να παραμείνει εκτός λειτουργίας η μονάδα μέχρι που η κατασκευάστρια εταιρία να λύσει τα τεχνικά προβλήματα. Είναι μάλλον αβέβαιο, όπως μας είπαν εργαζόμενοι και συνδικαλιστές, αν η λειτουργία του λέβητα χωρίς τη χρήση πετρελαίου είναι δυνατή, παρ' όλες τις παρεμβάσεις που θα γίνουν. Σοβαρές αμφιβολίες γι' αυτό εκφράζονται ακόμα και από στελέχη της ΔΕΗ.

Αν κοντά στο 1 δισ. που ξοδεύτηκε για πετρέλαιο προστεθούν και άλλα 3 δισ. περίπου απώλεια κερδών από την ελλιπή λειτουργία της μονάδας, συν τα 4 δισ. που απαιτήθηκαν για τις συμπληρωματικές εργασίες εκτός λέβητα, τότε καταλήγουμε ότι η περίφημη «αναβάθμιση» της μονάδας, που ξεκίνησε αρχικά με 6,5 δισ., κόστισε τελικά 15 δισ., όπως είχε αποκαλύψει ο «Ρ» στις 16/1/2001. Και ακόμα κανείς δεν ξέρει πότε η αναβαθμισμένη μονάδα θα μπορέσει να λειτουργήσει εμπορικά στο μάξιμουμ της απόδοσής της.

Στο ερώτημα που προβάλλουν οι εργαζόμενοι γιατί δεν έγινε διαγωνισμός για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της επιχείρησης, αλλά προτιμήθηκε η απευθείας ανάθεση και μάλιστα με τόσο δυσμενείς όρους, η διοίκηση της ΔΕΗ απαντά ότι για να γίνει διαγωνισμός, έπρεπε να υπάρξει μελέτη που να καθόριζε επακριβώς τις τεχνικές προδιαγραφές του προτεινόμενου έργου. Και η ΔΕΗ δεν ήταν σε θέση να το κάνει, λόγω, κυρίως, της έλλειψης στοιχείων της αρχικής μελέτης του λέβητα. Η παραδοχή βέβαια της ανικανότητας εκπόνησης συγκεκριμένης μελέτης δεν απαλλάσσει τη διοίκηση από τις τεράστιες ευθύνες υπογραφής μιας ασύμφορης και διάτρητης σύμβασης.

Παραμένει όμως μέχρι σήμερα αναπάντητο το εύλογο ερώτημα γιατί η ΔΕΗ δε χρησιμοποίησε τη Διεύθυνση Μελετών Κατασκευών (ΔΜΚ) για την εκπόνηση σχετικής μελέτης και όχι μόνο για την ανακατασκευή του συγκεκριμένου λέβητα, αλλά για τη γενική ορθολογική τεχνολογική αναβάθμιση της ηλεκτροπαραγωγής στο λεκανοπέδιο Πτολεμαΐδας, πριν να αποταθεί και ζητήσει πρόταση και προσφορά από τον όμιλο ALSTHOM-ΜΕΤΚΑ.