ΝΕΑΥΟΡΚΗ (του ανταποκριτή μας Χρ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Σύμφωνα με ένα πρόσφατα αποχαρακτηρισμένο μυστικό ντοκουμέντο του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Λατινοαμερικανοί αξιωματικοί, που μετείχαν στη λεγόμενη Επιχείρηση Κόνδωρ, δηλαδή στην κοινή δράση δεξιών κυβερνήσεων της περιοχής αυτής για την εξόντωση αριστερών αντιπάλων τους, χρησιμοποιούσαν μια εγκατάσταση τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ στη Διώρυγα του Παναμά, για να ανταλλάσσουν μυστικές πληροφορίες.

Ενα τηλεγράφημα, που έστειλε στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ο πρεσβευτής τους στην Παραγουάη, Ρόμπερτ Ε. Ουάιτ, ανέφερε πως ο επιτελάρχης του δικτάτορα Αλφρέντο Στρόεσνερ είχε πει, ότι μια αμερικανική εγκατάσταση στη διώρυγα του Παναμά «χρησιμοποιούνταν για το συντονισμό μυστικών πληροφοριών» ανάμεσα σε χώρες της Νότιας Αμερικής. «Προφανώς», έλεγε το τηλεγράφημα, «αυτό είναι το δίκτυο του Κόνδορα, που όλοι εμείς έχουμε ακούσει γι' αυτό μέσα στα τελευταία λίγα χρόνια».

Ο Ουάιτ έγραφε ότι δεν είχε ανεξάρτητα την ακρίβεια της είδησης από τον Παραγουανό. Ομως, είχε υποδείξει όπως ο υπουργός Εξωτερικών, Σάιρους Ρ. Βανς «εξετάσει αυτή τη ρύθμιση για να βεβαιωθεί ότι η συνέχισή της είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ». Ωστόσο, όπως ο ίδιος δήλωσε πρόσφατα, από ό,τι γνωρίζει, μια τέτοια ενέργεια δεν έγινε ποτέ.

Οπως έγραψαν στις 6/3 οι «Τάιμς Νέας Υόρκης» (ΝΥΤ), το τηλεγράφημα εκείνο φαίνεται να άνοιξε νέες διόδους εξέτασης του ρόλου των ΗΠΑ στον Κόνδορα, «μιας σκοτεινής ενέργειας για την εξόντωση της λατινοαμερικανικής αριστεράς που, μεταξύ άλλων, εξαπέστειλε αποσπάσματα θανάτου, για να σκοτώσουν τους επικριτές τόσο στην πατρίδα τους, όσο και στο εξωτερικό».

Αλλα ντοκουμέντα, που ήδη έγιναν δημόσια γνωστά, έχουν δείξει, ότι το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνας (FBI) των ΗΠΑ βοήθησε από το αρχικό ακόμα στάδιο τις ενέργειες του Κόνδορα, κάνοντας ανακρίσεις αριστερών της Νότιας Αμερικής, που πιάστηκαν και, σε μια τουλάχιστον περίπτωση, βασανίστηκαν.

Το πιο πάνω τηλεγράφημα ανακαλύφθηκε από έναν καθηγητή του Πανεπιστημίου του Λονγκ Αϊλαντ, περιοχής της Νέας Υόρκης, Πατρίς ΜακΣέρι, ανάμεσα σε χιλιάδες ντοκουμέντα, που είχαν αποχαρακτηριστεί, για τις σχέσεις των ΗΠΑ με τις δικτατορίες της Νότιας Αμερικής.

Ο Πίτερ Κόρνμπλαχ, ένας ανώτερος αναλυτής στο Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας, δήλωσε στους «ΝΥΤ», ότι το τηλεγράφημα υπονοούσε πρόγνωση, συνεργασία και πλήρη πρόσβαση στα σχέδια και στις ενέργειες του Κόνδορα. «Ο βαθμός, που οι ΗΠΑ γνώριζαν και υποστήριζαν αυτές τις ενέργειες», πρόσθεσε, «παρέμεναν μυστικές μέχρι σήμερα. Τα επικαλύμματα του κρεμμυδιού ξεφλουδίζουν εδώ».

Επίσημα, εξηγούσαν οι «ΝΥΤ», «Ο κόνδορας εμφανίστηκε σαν μια άμυνα κατά της κομμουνιστικής έμπνευσης τρομοκρατίας, αλλά τα θύματά της περιλάμβαναν κυβερνητικούς αξιωματούχους, που εκδιώχθηκαν από στρατιωτικά πραξικοπήματα υποστηριζόμενα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, συνδικαλιστές, υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρώπους, που υποψιάζονταν, ότι ήταν σοσιαλιστές. Το 1978, ανακριτές συνέδεσαν τον Κόνδορα με το φόνο του πρώην Χιλιανού υπουργού Εξωτερικών Ορλάντο Λετελιέ και της Αμερικανίδας συνοδού του, Ρόνι Μάφιτ, το 1976, όταν το αυτοκίνητό τους με το οποίο κυκλοφορούσαν, ανατινάχτηκε στην Ουάσιγκτον».

Στο τηλεγράφημά του, που αναφέρθηκε αρχικά, ο πρεσβευτής Ουάιτ αναφερόταν σε μια συνάντηση που είχε με έναν Παραγουανό στρατηγό, τον Αλεχάντρο Φρέτες Νταβαλός, λίγο μετά την επίσκεψη ενός Χιλιανού αξιωματούχου στην Παραγουάη, για να συζητήσει την περίπτωση του Λετελιέ. Ο Ουάιτ υπέθεσε ότι λέγοντας σ' αυτόν πως αμερικανικά κανάλια είχαν χρησιμοποιηθεί για τη μετάδοση μυστικών πληροφοριών για τον Κόνδορα, οι στρατηγοί ήλπιζαν, πως θα απόφευγαν ερωτήσεις από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για το ρόλο τους στις δολοφονίες.

Το τηλεγράφημα έλεγε οι χώρες του Κόνδορα «να διατηρούν επαφή μεταξύ τους διαμέσου της αμερικανικής εγκατάστασης επικοινωνιών στη ζώνη της Διώρυγας του Παναμά, η οποία καλύπτει όλη τη Λατινική Αμερική». Και διευκρίνιζε: «Αυτή η εξυπηρέτηση, που παρέχει η αμερικανική εγκατάσταση επικοινωνιών, χρησιμοποιείται κύρια από ξένους αξιωματικούς να τηλεφωνούν στις οικογένειές τους στη Λατινική Αμερική, αλλά χρησιμοποιείται, επίσης, για να συντονίζεται η μυστική πληροφόρηση ανάμεσα στις χώρες του Νότιου Κώνου. Διατηρούν την εμπιστευτικότητα της επικοινωνίας τους διαμέσου της αμερικανικής διευκόλυνση στον Παναμά, χρησιμοποιώντας διμερείς κώδικες».

Κατά τους «ΝΥΤ», ο Ουάιτ, που σήμερα διευθύνει το Κέντρο Διεθνούς Πολιτικής, έναν οργανισμό έρευνας, είχε στείλει το μήνυμά του απευθείας στον υπουργό Βανς λόγω της ιδιαιτερότητάς του και της δικής του υπόδειξης. Ωστόσο, σε μια πρόσφατη συνέντευξή του βεβαίωσε, ότι δεν είχε πάρει καμιά απάντηση. «Κανένας, είπε, δεν αντέδρασε με οποιονδήποτε τρόπο ή μορφή. Αυτό με κάνει να εννοήσω, ότι οι άνθρωποι στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ενεργά φρόντιζαν να μην έχουν αυτή τη γνώση αυτή τη μαρτυρία, στην πράξη».

Και κατέληξε: «Υπάρχουν χιλιάδες τηλεγραφήματα, που έρχονται κάθε μέρα. Είναι πολύ εύκολο απλά να πετάξεις ένα από αυτά σ' αυτή την τρύπα της μνήμης».