Associated Press

Ο Αμερικανός πρεσβευτής ενώ ακούει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

Οργή, αγανάκτηση, αλλά και έκπληξη έχει προκαλέσει στις Ηνωμένες Πολιτείες η απώλεια της έδρας τους στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για πρώτη φορά από τότε που δημιουργήθηκε η Επιτροπή, το 1947. Η Ουάσιγκτον ρίχνει τις ευθύνες στις χώρες «που επανειλημμένως έχουν γίνει αντικείμενο αρνητικού σχολιασμού από τις ΗΠΑ για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», κατηγορώντας τες ότι «έδρασαν υπογείως» και απειλεί να επανεξετάσει την απόφασή της για κάλυψη των χρεών της απέναντι στα Ηνωμένα Εθνη! Την ίδια στιγμή, αναλυτές επισημαίνουν ότι η πρωτοφανής διπλωματική ήττα για τις ΗΠΑ δεν είναι παρά αντανάκλαση της διεθνούς δυσαρέσκειας που έχουν προκαλέσει «οι χειρισμοί ορισμένων θεμάτων από τη νέα αμερικανική ηγεσία».

«Μεγάλη απογοήτευση» χαρακτήρισε την απώλεια της έδρας από τις ΗΠΑ στην 53μελή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ. Ο Φλάισερ απέφυγε, επισήμως, να σχολιάσει τις αιτίες που οδήγησαν την ψηφοφορία σ' αυτά τα αποτελέσματα και αρκέστηκε να τονίσει ότι «η αμερικανική ηγεσία δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει από την προσπάθειά της για προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως άλλωστε πράττει μέχρι σήμερα», επιβεβαιώνοντας τα διπλωματικά σχόλια ότι πίσω από την αρνητική ψηφοφορία βρίσκονται χώρες που έχουν δεχτεί τις επικρίσεις των ΗΠΑ. Για «αδιανόητα αποτελέσματα» έκανε λόγο η πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Μαντλίν Ολμπράιτ, που προειδοποίησε ότι «η απόφαση αυτή θα αποδειχθεί ιδιαίτερα επιβλαβής για τον ΟΗΕ, αφού δεν είναι δυνατόν να συμμετέχουν το Σουδάν ή η Σιέρα Λεόνε, η Συρία και η Λιβύη και όχι οι ΗΠΑ».

Πιθανώς η Μαντλίν Ολμπράιτ είχε πολύ συγκεκριμένα πράγματα στο νου της, όταν προχωρούσε στη διατύπωση αυτής της προειδοποίησης. Αμερικανοί διπλωμάτες εκτιμούσαν ότι κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας που θα γίνει στο Κογκρέσο, μέσα στην επόμενη εβδομάδα, για την παροχή της τελικής έγκρισης αποδέσμευσης 600 εκατομμυρίων δολαρίων προς τον ΟΗΕ, η Ουάσιγκτον θα «πάρει το αίμα της πίσω» ακυρώνοντας τη σχετική δέσμευση που ανέλαβε με συμφωνία της η Αμερικανική Γερουσία.

Η απώλεια, όμως, της έδρας στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πυροδότησε γκρίνια και εντός των αμερικανικών συνόρων. Πολλοί Δημοκρατικοί βουλευτές επέρριπταν ευθύνες στη νέα ρεπουμπλικανική αμερικανική ηγεσία για «ελλιπή προετοιμασία της κρίσιμης ψηφοφορίας» και για παρατεταμένη έκφραση «αδιαφορίας» προς τον ΟΗΕ, συμπεριφορά που φαίνεται να προκάλεσε διεθνή δυσαρέσκεια.

Στο συμπέρασμα αυτό συγκλίνουν, εκτός των άλλων, και πολλοί μη Αμερικανοί αναλυτές, οι οποίοι υπογράμμιζαν ότι ενδεικτικό, ίσως, της «αδιάφορης αμερικανικής συμπεριφοράς» είναι το γεγονός ότι, παρά το γεγονός πως ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει εδώ και μήνες αναλάβει τα καθήκοντά του και έχει, ήδη, ονοματιστεί ο νέος Αμερικανός πρέσβης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (ο Τζον Νεγκρεπόντε), ο τελευταίος δεν έχει, ακόμη, λάβει την τελική έγκριση για τη μετάβασή του στη Νέα Υόρκη. Εξίσου αρνητικά λειτούργησε, σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, η επιμονή των ΗΠΑ να αρνούνται να υπογράψουν τις διεθνείς συνθήκες (για τη δημιουργία διεθνούς ποινικού δικαστηρίου, την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου κλπ), η αδιάλλακτη στάση του Προέδρου Μπους στο θέμα της αντιπυραυλικής άμυνας, αλλά και η μεροληπτική ή και αδιάφορη στάση τους σε ζητήματα όπως οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τα δικαιώματα των παιδιών αντίστοιχα.

«Η συμβολή των ΗΠΑ στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην Επιτροπή είναι ιστορική» έσπευσε να δηλώσει η ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Μέρι Ρόμπινσον, η οποία εξέφρασε την ελπίδα ότι σύντομα οι ΗΠΑ θα επανακτήσουν την έδρα τους. «Πολύ σημαντική» χαρακτηρίζεται η συνεισφορά των ΗΠΑ και σε ανακοίνωση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Αντίθετα, την ικανοποίησή του για τον αποκλεισμό των ΗΠΑ εξέφρασε το Πεκίνο, μέσω του επισήμου κινεζικού πρακτορείου ειδήσεων. Στο σχόλιο υπογραμμίζεται ότι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αποτελεί «απόδειξη ότι απορρίπτονται πλέον οι προσπάθειες των ΗΠΑ να χρησιμοποιούν το λεγόμενο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως εργαλείο για να ακολουθούν πολιτική ισχύος και ηγεμονίας». Σε ανάλογες δηλώσεις προχώρησε και η κουβανική ηγεσία, η οποία, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων, εκτιμά ότι η απόρριψη των ΗΠΑ «είναι αποτέλεσμα της απαράδεκτης συμπεριφοράς τους απέναντι σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και απέναντι στο διεθνές δίκαιο».

Τις τρεις έδρες που προορίζονται για δυτικές χώρες κατέλαβαν μόνο ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία 52 ψήφοι, Αυστρία 41 ψήφοι και Σουηδία 32 ψήφοι, ΗΠΑ 29) δίνοντας αφορμή για σχόλια Αμερικανών διπλωματών περί «αύξησης της διάθεσης ανεξαρτησίας της ΕΕ». Η γαλλική πλευρά αρκέστηκε να εκφράσει την ικανοποίησή της και να εκτιμήσει ότι η πανηγυρική εκλογή της οφείλεται στην επιμονή της στο διάλογο. Η ψηφοφορία για την Επιτροπή, που υπάγεται στο Κοινωνικό και Οικονομικό Συμβούλιο του ΟΗΕ, ολοκλήρωσε την ετήσια σύνοδο της Επιτροπής στη Γενεύη, που διήρκησε 6 εβδομάδες. Η θητεία των μελών της Επιτροπής είναι τριετής, αλλά το 1/3 των μελών της ανανεώνεται ανά χρόνο, καθώς η κάθε ψηφοφορία αφορά μόνο ορισμένες έδρες.