Στην αναγκαιότητα της «τραπεζικής ένωσης» στην ΕΕ εστίασε την ομιλία του ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργανώθηκε χτες από την Ελληνική Προεδρία, την Ακαδημία Ευρωπαϊκού Δικαίου και την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών. Σύμφωνα με τον υπουργό, το 2008 ο τραπεζικός τομέας στην ΕΕ ήταν 5 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τις ΗΠΑ, τόσο ως προς το συνολικό ενεργητικό όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, περίπου το 80% της χρηματοδότησης της «πραγματικής οικονομίας» στην ΕΕ προέρχεται από τον τραπεζικό τομέα, ενώ στις ΗΠΑ είναι πιο ισχυρός ο ρόλος των κεφαλαιαγορών, δηλαδή η άντληση κεφαλαίων μέσω των χρηματιστηρίων.

Τα παραπάνω συνιστούν πλευρές των «κινδύνων» γύρω από την εκδήλωση κλυδωνισμών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ. Ο Γ. Στουρνάρας ισχυρίστηκε ότι ο ενιαίος εποπτικός και ελεγκτικός μηχανισμός των τραπεζών, θα «συμβάλει στην αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας». Παράλληλα, ισχυρίστηκε πως η τραπεζική ένωση θα «συμβάλει στο να σπάσει ο φαύλος κύκλος των διασώσεων με χρήματα των φορολογουμένων», δηλαδή μέσω των κρατικών πακέτων διάσωσης.

Γύρω από τα ζητήματα του επιμερισμού της χασούρας μεταξύ των αστικών τάξεων, αλλά και μεταξύ τμημάτων στο εσωτερικό τους, καθώς και σχετικά με το κοινό ταμείο διάσωσης που συγκροτείται με κεφάλαια που τμηματικά θα εισφέρουν οι τράπεζες, έχουν εκδηλωθεί κόντρες και αντιθέσεις, οι οποίες κατέληξαν σε συμβιβασμό με τα πρόσφατα ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου στις 15 Απρίλη.

Η τραπεζική ένωση περιλαμβάνει τους παρακάτω πυλώνες:

-- Ενιαίος μηχανισμός εξυγίανσης (SRM): Πρόκειται για τη διάσωση των τραπεζών με «ίδια μέσα», όπως με την άντληση φρέσκων κεφαλαίων από τις αγορές, «κούρεμα» των μετοχών, αλλά και ανασφάλιστων καταθέσεων για ποσά πάνω από 100.000 ευρώ, ενώ βέβαια υπάρχει και η δυνατότητα συγχώνευσης μέρους ή και ολόκληρης της τράπεζας σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

-- «Κοινό ταμείο διασώσεων»: Προβλέπεται να είναι έτοιμο σε διάστημα 8 ετών. Τα συνολικά κεφάλαια προδιαγράφονται να φτάσουν στα 55 δισ. ευρώ και θα εισφερθούν τμηματικά από τις ευρωπαϊκές τράπεζες.

-- Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM): Αυξημένες αρμοδιότητες «προληπτικής εποπτείας» ανατίθενται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών που θα συμμετάσχουν.

-- Σύστημα εγγύησης καταθέσεων: Αφορά στα ποσά κάτω από 100.000 ευρώ ανά τράπεζα και καταθέτη, το οποίο διασφαλίζεται σε εθνικό επίπεδο, ξεχωριστά σε κάθε κράτος-μέλος, με συνεισφορές των τραπεζών και ανάλογα με τον όγκο των καταθέσεων.