Associated Press

Οι συγκρούσεις συνεχίζονται

Πατώντας στο τεντωμένο σκοινί ασφυκτικών πιέσεων - εντός και εκτός Σκοπίων... - ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι, υποχώρησε χτες από την αρχική πρότασή του για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολέμου, εμμένοντας πλέον μόνο στη «στρατιωτική συντριβή» των Αλβανών αυτονομιστών... Μετά απ' τη «στροφή» Γκεοργκιέφσκι 180 μοιρών, η αρχικά κρίσιμη συνεδρίαση του Κοινοβουλίου φάνηκε να προσλαμβάνει διαστάσεις πολιτικής «ρουτίνας», διανθισμένης με σενάρια «ειρηνευτικών προτάσεων» και «εντατικοποίησης του πολιτικού διαλόγου»...

Ετσι, στη χτεσινή συνεδρίαση της Βουλής των Σκοπίων, το κέντρο βάρους δεν ήταν άλλο από την ομιλία του Προέδρου της χώρας, Μπόρις Τραϊκόφσκι, και ένα «νέο ειρηνευτικό σχέδιο» τεσσάρων σημείων...

Στο περιθώριο όλων αυτών, οι συγκρούσεις κλιμακώνονται με κρίσιμη εξέλιξη τη χτεσινοβραδινή κατάληψη της κωμόπολης Αρατσίνοβο, που απέχει μόλις 20 χιλιόμετρα από τα Σκόπια, από τους Αλβανούς αυτονομιστές!

«Η Μακεδονία πρέπει να αντιμετωπίσει τους τρομοκράτες ανηλεώς. Οποιαδήποτε καθυστέρηση θα μπορούσε να βαθύνει και να επεκτείνει τις συγκρούσεις», δήλωσε χτες το πρωί ο πρωθυπουργός Γκεοργκιέφσκι, ο οποίος, μιλώντας στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό, ανήγγειλε πως αποσύρει την πρόταση περί κήρυξης της χώρας σε κατάσταση πολέμου, αντιπροτείνοντας «ενεργό δράση» κατά των αυτονομιστών... Η πρόταση Γκεοργκιέφσκι για κήρυξη της ΠΓΔΜ σε κατάσταση πολέμου είχε προκαλέσει τις έντονες διαφωνίες ηγετών των άλλων κομμάτων, που συνθέτουν το διευρυμένο «εθνικό» κυβερνητικό σχήμα (και ιδιαίτερα του πολιτικού αρχηγού Μπράνκο Τσερβενκόφσκι). Εάν ο Γκεοργκιέφσκι δεν υποχωρούσε στην αρχική πρότασή του για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολέμου, είχε να αντιμετωπίσει την πολύ πιθανή απομάκρυνσή του από τον πρωθυπουργικό θώκο...

Μετά απ' αυτά, η «σκυτάλη» των πολύπλοκων και ευαίσθητων πολιτικών χειρισμών για την έξοδο της χώρας από τη βαθιά κρίση ξανάπεσε δίχως άλλο στον Πρόεδρο Τραϊκόφσκι. Κατά τη συνεδρίαση της Βουλής, που είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 17.00 τοπική ώρα, ο Πρόεδρος επρόκειτο να παρουσιάσει στην εκτενή ομιλία του ένα νέο σχέδιο τεσσάρων σημείων, το οποίο ουσιαστικά έφερε έντονα το «άρωμα» της «διαμεσολάβησης» του Χαβιέ Σολάνα, ο οποίος από χτες ξαναβρίσκεται και πάλι στα Σκόπια για να δώσει τις γνωστές «συμβουλές» περί εξεύρεσης λύσης διά του «πολιτικού διαλόγου».

«Ο υπουργός Αμυνας Βουτσκόφσκι παρουσίασε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ ένα στρατιωτικό και πολιτικό σχέδιο, που θα αποτελέσει τη στρατηγική εξόδου από την κρίση και θα δώσει στον άμαχο πληθυσμό την ευκαιρία να ξεφύγει από την ομηρία των τρομοκρατών και να ενσωματωθεί στο κράτος». Μ' αυτές τις φράσεις ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Μπόρις Τραϊκόφσκι, ξεκίνησε χτες την ομιλία του στη Βουλή των Σκοπίων, αναφερόμενος έτσι στο «νέο σχέδιο» με σκοπό τον τερματισμό της κρίσης που μαστίζει τη χώρα. Εως νωρίς χτες το βράδυ, ο Πρόεδρος Τραϊκόφσκι δεν είχε επεκταθεί σε ζωτικές λεπτομέρειες αυτού του σχεδίου και προτιμώντας να αναφερθεί στα αίτια της κρίσης έκανε λόγο για «παραστρατιωτικές ομάδες από το Κόσσοβο, που παραβίασαν την εδαφική κυριαρχία της χώρας και έπληξαν τις ανάμεσα στις εθνότητες σχέσεις».

Χαρακτήρισε «κέντρο του προβλήματος» τη συμφωνία για τα σύνορα μεταξύ ΟΔ Γιουγκοσλαβίας - ΠΓΔΜ, που υπεγράφη στα τέλη του Ιανουαρίου, για να υποστηρίξει ότι αυτό για το οποίο αγωνίζονται οι Αλβανοί αυτονομιστές δεν είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά η ιδέα «του μεγάλου Κοσσόβου ή της Μεγάλης Αλβανίας». Κατά τον Πρόεδρο Τραϊκόφσκι, το δίλημμα που τίθεται στα Σκόπια είναι «εάν θέλουμε να συνεχίσουμε το δρόμο ενός κράτους πολιτών προς την ευρωατλαντική ενσωμάτωση ή το δρόμο του μίσους, στον οποίο μας οδηγούν οι τρομοκράτες».

Επί της ουσίας, τώρα, και σύμφωνα με πρότερες πληροφορίες διπλωματικών πηγών, το σχέδιο Τραϊκόφσκι θα προτείνει στους Αλβανούς αυτονομιστές του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» να παραδώσουν τα όπλα τους και να μεταβούν «ήσυχα»... αλλού (μάλλον στο Κοσσυφοπέδιο), δίχως να τους χορηγηθεί αμνηστία - λόγω συνταγματικών κωλυμάτων - αλλά και δίχως να απαγγελθούν κατηγορίες ή να γίνουν σε βάρος τους συλλήψεις... Το σχέδιο λέγεται πως προβλέπει την αποστολή «διεθνών» παρατηρητών στις ζώνες των συγκρούσεων και την «εντατικοποίηση του πολιτικού διαλόγου», που θα προσανατολίζεται, μεταξύ άλλων, στην αναλογική εκπροσώπηση των Αλβανών σε κρατικούς θεσμούς, έναρξη συνομιλιών σχετικά με την - επίσημη; - χρήση της αλβανικής γλώσσας και την εκπόνηση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων.

Επιπλέον, σύμφωνα με το σερβικό πρακτορείο ειδήσεων Φο-νετ, το σχέδιο του Προέδρου της ΠΓΔΜ θα ζητεί από όλα τα πολιτικά κόμματα της Βουλής να καταλήξουν επειγόντως σε συμφωνία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, με θέμα τη βελτίωση του στάτους της αλβανικής μειονότητας στη χώρα, υπό τον όρο, βεβαίως, πως ο «Απελευθερωτικός Στρατός» των Αλβανών αυτονομιστών θα έχει αποδεχτεί το πακέτο προτάσεων Τραϊκόφσκι...

Σκληρές και χτες οι συγκρούσεις στρατού και αυτονομιστών στις περιφέρειες του Τέτοβο και του Κουμάνοβο, με νεότερη εξέλιξη την εκδήλωση επιθέσεων σε παρακείμενες των Σκοπίων περιοχές και την χτεσινοβραδινή κατάληψη της κωμόπολης Αρατσίνοβο, που απέχει μόλις 20 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα!

Σύμφωνα με όσα μετέδωσαν χτες βράδυ κρατικά ΜΜΕ της ΠΓΔΜ, η κωμόπολη Αρατσίνοβο κατελήφθη από τους Αλβανούς αυτονομιστές, οι οποίοι έσπευσαν να την ανακηρύξουν σε «ελεύθερο αλβανικό έδαφος»! Ωρες νωρίτερα, άμαχος πληθυσμός της πόλης - κυρίως γυναικόπαιδα - είχε αρχίσει να εγκαταλείπει την πόλη με κατεύθυνση τα Σκόπια και το Κόσσοβο, κυρίως επειδή είχαν κάνει την εμφάνισή τους στους δρόμους του Αρατσίνοβο οι πρώτοι ένοπλοι του «Αλβανικού Απελευθερωτικού Στρατού» με μαύρες στολές...

Νωρίτερα χτες το πρωί, και σύμφωνα με δηλώσεις «διοικητή» των Αλβανών αυτονομιστών, τρεις Αλβανοί άμαχοι σκοτώθηκαν και άλλοι πέντε τραυματίστηκαν σοβαρά από πυρά που εκτόξευσε ο στρατός στο βόρειο μεθοριακό χωριό Οτλια. Σφοδρές συγκρούσεις εξελίσσονταν και χτες γύρω από τα χωριά Σλούπτσανε και Ματέιτσε.

Επιπλέον, βροχή οβίδων έριξαν οι αυτονομιστές στο χωριό Κρέσεβο (απέχει μόλις πέντε χλμ. βορειοανατολικά των Σκοπίων), δίχως ευτυχώς να προκληθούν θύματα, παρά μόνον υλικές ζημιές σε κτίρια.

Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο της ΠΓΔΜ «ΜΑΚΦΑΞ», προχτές αργά το βράδυ πολλές εκατοντάδες άτομα παραβίασαν τη νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας στην πόλη Μοναστήρι, με πρόθεση να επαναλάβουν τις λεηλασίες και επιθέσεις κατά κτιρίων αλβανικής ιδιοκτησίας. Το πλήθος διαλύθηκε μετά από επέμβαση και ρίψη δακρυγόνων από δυνάμεις αστυνομικών. Ωστόσο, μέχρις ότου διαλυθεί το πλήθος είχαν σημειωθεί υλικές ζημιές σε μερικά κτίρια...

Ούτε καν ο γγ του ΝΑΤΟ και ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας δεν πίστεψαν την προχτεσινή πρόταση των Αλβανών αυτονομιστών του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» περί ...διήμερης εκεχειρίας.

Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν χτες στις Βρυξέλλες και αμφισβητώντας την προσφορά των αυτονομιστών για εκεχειρία εξέφρασαν την υποστήριξή τους στη στάση του στρατού της ΠΓΔΜ έναντι των τελευταίων.

«Η έκκληση για εκεχειρία θα μπορούσε να θεωρηθεί κλάδος ελαίας από ορισμένους, όμως γίνεται μετά τη δολοφονική επίθεση, πριν από λίγες ημέρες. Οταν, λοιπόν, κάνεις κάτι τέτοιο και μετά ζητάς εκεχειρία, τότε η απάντηση είναι: Αφήστε κάτω τα όπλα σας για πάντα», δήλωσε, μετά τη συνάντησή του με το Ρώσο υπουργό, ο γγ του ΝΑΤΟ.

Ο Ιβανόφ, από την πλευρά του, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξή του στην εξεύρεση πολιτικής λύσης στα Σκόπια, δήλωσε πως η βία «πρέπει να χρησιμοποιείται επιλεκτικά, δηλαδή εναντίον δυνάμεων που χρησιμοποιούν τρομοκρατικά μέσα, αλλά και δυνάμεων που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την εκεχειρία για να κερδίσουν χρόνο ώστε να ανασυνταχθούν». Ο Ρώσος αξιωματούχος εξέφρασε την ανησυχία της Μόσχας για την εξέλιξη της κατάστασης στην ΠΓΔΜ και με αφορμή την πρόσφατη αιματηρή ενέδρα σε βάρος του στρατού στο Τέτοβο επισήμανε: «Τα τελευταία γεγονότα είναι μια καινούρια προσπάθεια που έχει στόχο να εκφοβίσει το λαό, να σπείρει διχόνοια ανάμεσα στις εθνότητες και να αναγκάσει τους ηγέτες της χώρας να πάρουν παράλογες αποφάσεις... Σχετικά με την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση πολέμου, πρόκειται για μια πολύπλοκη απόφαση, που μπορεί να πάρει μόνο η ηγεσία της ΠΓΔΜ, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις».