Copyright 2016 The Associated

Από ασκήσεις Φιλιππίνων και Ιαπωνίας στη Νότια Κινεζική Θάλασσα το 2015

Νέα ώθηση στους ήδη έντονους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς θα δώσουν τα όσα ανακοίνωσε χτες το Διαρκές Διαιτητικό Δικαστήριο (Permanent Court of Arbitration - PCA) με έδρα τη Χάγη, όπου οι Φιλιππίνες είχαν προσφύγει μονομερώς το 2013, σχετικά με τις διεκδικήσεις που προβάλλει η Κίνα στη Νότια Κινεζική Θάλασσα (ΝΚΘ), περιοχή στην οποία έχουν εδαφικές διαφορές Πεκίνο - Μανίλα αλλά και πολλοί άλλοι.

Σύμφωνα με το κείμενο που αναπαρήγαγαν όλα τα διεθνή ΜΜΕ, το συγκεκριμένο Δικαστήριο έκρινε ότι «δεν υπάρχει καμιά νομική βάση ώστε η Κίνα να διεκδικεί ιστορικά δικαιώματα επί των πόρων στις θαλάσσιες περιοχές εντός της "γραμμής με τις 9 παύλες" (Nine Dash Line, η ζώνη που η Κίνα θεωρεί έδαφος με δική της κυριαρχία)». Ακόμα, ότι «η Κίνα παραβίασε τα κυριαρχικά δικαιώματα των Φιλιππίνων στην Αποκλειστική Οικονομική τους Ζώνη», αλλά και ότι «τα στοιχεία» (σ.σ. νησίδες) που διεκδικεί η Κίνα δεν μπορούν να φιλοξενήσουν ανθρώπινο πληθυσμό και συνεπώς «δεν είναι ικανά να δημιουργήσουν μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη».

Ανεξάρτητα από το ότι η εξέλιξη σηματοδοτεί τις ευρύτερες διαστάσεις που αποκτούν οι «κόντρες» σε Ασία - Ειρηνικό (και όχι μόνο), είναι ζητούμενη η εγκυρότητα της συγκεκριμένης «απόφασης», με δεδομένο ότι έγινε μονομερής προσφυγή από τις Φιλιππίνες. Πάντως, είναι σίγουρο πως η ανακοίνωση θα αξιοποιηθεί διεθνώς για την αύξηση της πίεσης ενάντια στην Κίνα γενικά (και όχι μόνο όσον αφορά τη ΝΚΘ), στο πλαίσιο συνολικότερων αντιλαϊκών σχεδιασμών που επιταχύνονται, με πρωταγωνιστή φυσικά τις ΗΠΑ. Επίσης, αν θεωρηθεί δεδικασμένο στο «ναυτικό δίκαιο», μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την κατάσταση στο Αιγαίο.

Αμεση και έντονη ήταν η αντίδραση της Κίνας. Ο Πρόεδρος της χώρας, Σι Τζινπίνγκ, δήλωσε ότι η χώρα δε θα δεχτεί καμία πρόταση ή ενέργεια που θα βασίζεται στη χτεσινή «απόφαση», προσθέτοντας ότι η εδαφική κυριαρχία και τα θαλάσσια συμφέροντα της Κίνας στην περιοχή δε θα επηρεαστούν. Το υπουργείο Εξωτερικών, σε μακροσκελή ανακοίνωσή του, χαρακτήρισε «αβάσιμη» και «άκυρη» την απόφαση, ενώ το υπουργείο Αμύνας δηλώνει ότι «θα διαφυλάξει αταλάντευτα την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και θα αντιμετωπίζει όλων των ειδών τις απειλές και προκλήσεις».

Το υπουργείο Εξωτερικών στις Φιλιππίνες εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι «οι ειδικοί μας μελετούν την απόφαση με επιμέλεια», συνιστώντας σε όλους όσους τους αφορά «συγκράτηση και νηφαλιότητα».

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζον Κίρμπι, έκανε λόγο για «απόφαση» που είναι «σημαντική συμβολή στον κοινό στόχο της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών στη Νότια Κινεζική Θάλασσα».

Η χτεσινή εξέλιξη δεν αποκλείεται να διαμορφώσει νέα δεδομένα για τις εδαφικές διαφορές που υπάρχουν στην περιοχή και μεταξύ άλλων χωρών. Το Βιετνάμ, μέσω του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Λι Χάι Μπινχ, χαιρέτισε την απόφαση, συμπληρώνοντας ότι «υποστηρίζει σθεναρά την επίλυση των διενέξεων στη Νότια Σινική Θάλασσα με ειρηνικά μέσα, περιλαμβανομένων διπλωματικών και νομικών διαδικασιών και της αποφυγής χρήσης ή απειλών για χρήση βίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Η Ταϊβάν, μέσω του εκπροσώπου του «ΥΠΕΞ», Ντέιβιντ Ταουέι Λι, είπε ότι δεν αποδέχεται την απόφαση, αντιδρώντας στο ότι η απόφαση εμφανίζει την Ταϊβάν ως τμήμα της Κίνας και εκτιμώντας ότι αυτή δεν εξυπηρετεί τις δικές της εδαφικές διεκδικήσεις.

Στο μεταξύ και στην Ιαπωνία, ο υπουργός Αμυνας, Τζεν Νακατανι, δήλωσε ότι το Τόκιο θα παρακολουθεί στενά την κινεζική «δραστηριότητα» στην (αρκετά βορειότερη) Ανατολική Κινεζική Θάλασσα, καλώντας - μετά τις χτεσινές ανακοινώσεις από τη Χάγη - «όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές να αντιδράσουν με τρόπο που δεν αυξάνει την ένταση».

Να διευκρινιστεί ότι το PCA δεν αποτελεί κάποιο είδος διεθνούς δικαστηρίου και δεν έχει καμία σχέση με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης που συνδέεται με τον ΟΗΕ. Ουσιαστικά, είναι ένα είδος διακρατικού επιτελείου που οργανώνει διαδικασίες διαιτησίας για εδαφικές διαφορές.