Ακόμη μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια για το λαό και περαιτέρω χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων όσων δουλεύουν στη ΔΕΗ προμηνύουν οι αποφάσεις της κυβέρνησης για τα επόμενα βήματα στην «απελευθέρωση» της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού, στο πλαίσιο και της δεύτερης «αξιολόγησης» του τρίτου μνημονίου. Το θέμα της πώλησης μονάδων παραγωγής της ΔΕΗ σε ιδιώτες θεωρείται δεδομένο, ενώ την ίδια στιγμή το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης «βέλτιστων τρόπων αξιοποίησης» του 17% των μετοχών της ΔΕΗ, ανάμεσα σε άλλες κρατικές επιχειρήσεις, που ανήκει στο χαρτοφυλάκιό του.

Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, έχουν συμφωνηθεί συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την πώληση μονάδων, με τις σχετικές πληροφορίες να αναφέρουν ότι η συμφωνία προβλέπει «πολύ στενά» χρονικά περιθώρια. Ετσι, λοιπόν, η διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει το ερχόμενο φθινόπωρο, οπότε και θα διεξαχθεί το λεγόμενο «market test» για να αναζητηθούν ενδιαφερόμενοι «επενδυτές», ενώ έως το τέλος του χρόνου θα πρέπει να έχουν οριστικοποιηθεί οι μονάδες που θα πωληθούν, ώστε ο διαγωνισμός να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2018. Μάλιστα, όπως ουσιαστικά προανήγγειλε κατά την πρόσφατη περιοδεία του στην Κοζάνη ο αρμόδιος υπουργός, Γ. Σταθάκης, η σχετική διαδικασία ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο και για την πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων, που θεωρούνται τα «φιλέτα» της επιχείρησης.

Τις παραπάνω εξελίξεις «διευκόλυνε» και η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου περί «δεσπόζουσας θέσης», την οποία κατέχει το κρατικό μονοπώλιο στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, λόγω της αποκλειστικής πρόσβασης που διαθέτει η ΔΕΗ στα εγχώρια λιγνιτικά αποθέματα.

Παράλληλα, βέβαια, με τις διαδικασίες πώλησης περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης θα «τρέχουν» και οι δημοπρασίες ηλεκτρικού ρεύματος τύπου «ΝΟΜΕ», δηλαδή η πώληση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει η ΔΕΗ στους ιδιώτες προμηθευτές κάτω του πραγματικού κόστους.

Χαρακτηριστικό δε και της σημασίας που πρέπει να δίνει ο λαός στις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις αλλά και του γιατί δεν πρέπει να στοιχηθεί με κανένα από τα «μείγματα» ιδιωτικοποίησης, είναι και το γεγονός ότι τα «ΝΟΜΕ» είχαν επιλεγεί από τη σημερινή κυβέρνηση ως τρόπος «ανοίγματος» της αγοράς ηλεκτρισμού, ώστε να αποφευχθεί, υποτίθεται, ο προηγούμενος σχεδιασμός για τη «Μικρή ΔΕΗ», που είχαν επεξεργαστεί ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

Με λίγα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε «μ' έναν σμπάρο δυο τρυγόνια»: Και ΝΟΜΕ και παραλλαγή της «Μικρής ΔΕΗ», δηλαδή επίτευξη «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρισμού με ταχύτητες που καμιά άλλη αστική κυβέρνηση δεν είχε πετύχει μέχρι σήμερα.

Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις είναι πέρα από φανερό ότι αποτελούν έναν ακόμα κρίκο στην πολιτική «απελευθέρωσης» του κλάδου της Ενέργειας, στο πλαίσιο και της διαμόρφωσης της «ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» της ΕΕ, με στόχο, ανάμεσα στα άλλα, να βρουν διέξοδο στον κλάδο τα μεγάλα συσσωρευμένα κεφάλαια. Πρόκειται για στρατηγική την οποία υλοποιούν και η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και η χτεσινή ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, ανεξάρτητα απ' τις όποιες διαφοροποιήσεις στον τρόπο και τις μορφές που επιλέγονται και σχετίζονται με το ποιοι μονοπωλιακοί όμιλοι θα βγουν κερδισμένοι στο μεταξύ τους ανταγωνισμό. «Διαφοροποιήσεις», ενώ στους στρατηγικούς στόχους συμφωνούν, οι οποίες εκφράστηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα και με τους «τσακωμούς» περί του «ποιος διαλύει τη ΔΕΗ» και «εξυπηρετεί συμφέροντα ανταγωνιστών» της επιχείρησης.

Στην πραγματικότητα, αυτή η πολιτική αντιπαράθεση, με δεδομένη, όπως προαναφέραμε, τη συμφωνία τους στους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου, είναι απλώς η «ηχώ» της πραγματικής μάχης που διεξάγεται μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων του χώρου της Ενέργειας, όπου εποφθαλμιά ο καθένας για λογαριασμό του τις κρατικές ενεργειακές υποδομές. Είτε πρόκειται για ευρωπαϊκά και εγχώρια μονοπώλια με το βλέμμα στραμμένο στις εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος, είτε για ομίλους που η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί βασικό στοιχείο του κόστους παραγωγής και επιθυμούν η όποια εξέλιξη να μην απειλήσει τα προνομιακά τιμολόγια που τους εξασφαλίζει μέχρι σήμερα το κρατικό μονοπώλιο. Σε αυτήν τη δεύτερη κατηγορία απευθύνεται ουσιαστικά η κυβέρνηση όταν διαλαλεί πως, ανεξαρτήτως των εξελίξεων, η ΔΕΗ θα παραμείνει «πυλώνας» του εγχώριου συστήματος, αλλά και την «αγωνία» αυτών εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, όταν προειδοποιούν για κίνδυνο «κατάρρευσης» της επιχείρησης...

Χαρακτηριστική είναι και η παρέμβαση του προέδρου του ΣΕΒ μέσα στη βδομάδα, που έκανε λόγο για ανάγκη η ΔΕΗ να «αναδιαρθρωθεί τελείως», προκρίνοντας τις «ριζικές αλλαγές» ως αντίδοτο στα τεράστια χρέη της επιχείρησης και στον κίνδυνο «κατάρρευσης» της επιχείρησης που παίζει κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή.

Οι εξελίξεις αυτές έρχονται σε μια περίοδο όπου τα λαϊκά νοικοκυριά, αυτοαπασχολούμενοι και φτωχοί αγρότες στενάζουν πραγματικά κάτω από το βάρος των διαρκών αυξήσεων ηλεκτρικού ρεύματος που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως σύμφωνα με Εκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας (Ιούνης '16, βασίζεται σε στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας), τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά είχαν αυξηθεί κατά 48,5% το 2014 σε σχέση με το 2010, όταν την ίδια περίοδο στη βιομηχανία η αύξηση έφτασε το 25,1%.

Η μεγάλη αύξηση στις τιμές προήλθε εν μέρει από τη μεγάλη αύξηση του επιβαλλόμενου φόρου, ο οποίος για τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 147%, ενώ για τη βιομηχανία κατά 73,1%. Επίσης, σημαντικά αυξημένη στα νοικοκυριά έναντι της βιομηχανίας εμφανίστηκε και η ποσοστιαία συμμετοχή του φόρου στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα στη βιομηχανία αυξήθηκε από 14% το 2010 σε 19% το 2014, ενώ στα νοικοκυριά η αντίστοιχη συμμετοχή εκτινάχθηκε από 19% σε 32%. Θα πρέπει, επιπλέον, να σημειώσουμε ότι η ονομαστική αυτή αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος για τη βιομηχανία λειτούργησε όλα τα προηγούμενα χρόνια και ως δικαιολογία για νέα μέτρα ενίσχυσης του κεφαλαίου και παροχή διευκολύνσεων προς τους βιομηχάνους, όπως η υπηρεσία διακοπτόμενου φορτίου, μαζί με τις μειώσεις μισθών και των εργοδοτικών εισφορών, φοροαπαλλαγές, ελαφρύνσεις, που στην ουσία μειώνουν, αν δεν μηδενίζουν ακόμη και τη μικρή σχετικά επιβάρυνση που έχει επέλθει τα τελευταία χρόνια στο ενεργειακό κόστος για τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Ακριβώς αυτές οι τεράστιες αυξήσεις που έχουν υποστεί τα λαϊκά στρώματα όλα αυτά τα χρόνια στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος - που αν υπολογιστούν με όρους πραγματικού εισοδήματος των εργαζομένων είναι κατά πολύ υψηλότερες από αυτές που εμφανίζουν τα επίσημα στοιχεία - έχουν συντελέσει και στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ. Συνολικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι ανεξόφλητες οφειλές προς τη ΔΕΗ φτάνουν τα 2,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,65 δισ. προέρχονται από τη χαμηλή και μέση τάση, ακόμη 340 εκατ. χρωστά η υψηλή τάση και άλλα 100 εκατ. ευρώ είναι τα χρέη του Δημοσίου προς την επιχείρηση. Πρέπει να σημειώσουμε ότι από το σύνολο των οφειλών χαμηλής και μέσης τάσης μόνο τα 700 εκατ. ευρώ έχουν υπαχθεί σε κάποιο πρόγραμμα διακανονισμού, λιγότερα από τα μισά δηλαδή χρέη αποπληρώνονται αυτή τη στιγμή, με δεδομένο πάντα ότι ένα ποσοστό και αυτών είναι πιθανό να σταματήσει να καταβάλλεται από τους υπόχρεους κάποια στιγμή μέσα στο επόμενο διάστημα εξαιτίας της γενικής οικονομικής ένδειας των λαϊκών στρωμάτων.

Το ύψος των χρεών προς τη ΔΕΗ σε συνδυασμό με τις επερχόμενες αρνητικές εξελίξεις είναι δεδομένο ότι θα λειτουργήσουν ως μοχλός και για το προχώρημα των επόμενων αναδιαρθρώσεων στην επιχείρηση, στο πλαίσιο πάντα της «απελευθέρωσης» - ιδιωτικοποίησης, όσο και για νέες μεγάλες πιέσεις στις λαϊκές οικογένειες που αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές.

Με κάθε επισημότητα, άλλωστε, ο πρόεδρος της επιχείρησης, Μ. Παναγιωτάκης, το εξήγγειλε κατά την παρουσία του στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στις 8 Μάρτη, όπου υπογράμμισε πως «οι πολιτικές των διευκολύνσεων και το κοινωνικό πρόσωπο» της ΔΕΗ έχουν φτάσει «περίπου στα όριά τους». Ανακοίνωσε, λοιπόν, ότι η επιχείρηση θα ξεκινήσει συνεργασία με διεθνή εταιρεία που έχει «μεγάλη εμπειρία» στην είσπραξη οφειλών, ενώ επιπλέον σχεδιάζει και την τιτλοποίηση των οφειλών και τη μεταβίβασή τους σε διεθνή funds και τράπεζες.

Κι αυτή η κατάσταση, πλάι στο ξήλωμα των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων στη ΔΕΗ και την ένταση της εκμετάλλευσης, θα χειροτερεύει όσο προχωρά η διαδικασία της «απελευθέρωσης» - σε όποια εκδοχή της - με συνέπεια το αγαθό της Ενέργειας να μετατρέπεται σε πανάκριβο εμπόρευμα για τα εργαζόμενα λαϊκά στρώματα και να αυξάνεται η ενεργειακή φτώχεια για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Είναι μια αρνητικότατη εξέλιξη από τη σκοπιά των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων, που ο εργαζόμενος λαός έχει κάθε λόγο να αποτρέψει μέσα απ' τους αγώνες του.