Χωρίς συμφωνία έληξαν την Κυριακή το βράδυ οι διερευνητικές συνομιλίες για το σχηματισμό κυβέρνησης, καθώς οι Φιλελεύθεροι (FDP) δήλωσαν ότι αποχωρούν από τις διαπραγματεύσεις με τους Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) και τους Πράσινους. Και η παραπάνω εξέλιξη καθρεφτίζει αντικρουόμενα συμφέροντα και αντιθέσεις ανάμεσα σε τμήματα της γερμανικής αστικής τάξης, ενώ δεν είναι ξεκομμένη από τη συνολικότερη αντιπαράθεση για το μέλλον της ΕΕ, τις σχέσεις της Γερμανίας και της ΕΕ με άλλα καπιταλιστικά κράτη (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Τουρκία κ.ά.) και ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Σύμφωνα με το εκλογικό αποτέλεσμα (24 Σεπτέμβρη) - και με δεδομένο ότι έχει αποκλειστεί από όλες τις πλευρές συμμετοχή της αντιμεταναστευτικής, ευρωσκεπτικιστικής AfD σε κυβέρνηση - είναι δυνατή είτε μια κυβέρνηση «Τζαμάικα» με 393 από τις 709 έδρες, είτε η συνέχιση του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών (SPD) με 399 έδρες. Διαφορετικά, θα μπορούσε να σχηματιστεί μια κυβέρνηση μειοψηφίας (δεν έχει ξανασυμβεί στη Γερμανία κι επιπλέον δεν θα ήταν σταθερή) ή να γίνουν νέες εκλογές.

Χτες, ο πρόεδρος του SPD, Μάρτιν Σουλτς, απέκλεισε εκ νέου τη συμμετοχή σε μεγάλο συνασπισμό, μετά και τη συνεδρίαση των οργάνων του κόμματος: «Εξακολουθούμε να μην αποφεύγουμε νέες εκλογές. Δεν είμαστε διαθέσιμοι για συμμετοχή σε έναν μεγάλο συνασπισμό», δήλωσε.

Μετά τη συνάντηση της καγκελαρίου, Αγκελα Μέρκελ, με τον Γερμανό Πρόεδρο, Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ, όπου του παρέθεσε την κατάσταση, ο τελευταίος κάλεσε όλες τις πλευρές να καταστήσουν δυνατό το σχηματισμό κυβέρνησης. «Η ευθύνη των κομμάτων δεν μπορεί απλά να επιστραφεί στους πολίτες», είπε τασσόμενος ξεκάθαρα κατά νέων εκλογών και πρόσθεσε: «Ολοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να επανεξετάσουν τη στάση τους», καθώς έχουν δεσμευτεί «να υπηρετήσουν τη χώρα τους». Τις επόμενες μέρες, ο Στάινμαγερ θα έχει συναντήσεις με τους επικεφαλής των κομμάτων, όπως επίσης με τον πρόεδρο της βουλής, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, και τον πρόεδρο του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων, η Μέρκελ δεν αποκλείει εκ νέου συνομιλίες με το FDP, όμως αυτό θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των συνομιλιών του προέδρου.

Εξηγώντας τη στάση του κόμματός του, ο επικεφαλής του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, είπε πως μετά από βδομάδες διαπραγματεύσεων, το αποτέλεσμα ήταν ένα «έγγραφο με αμέτρητες αντιφάσεις, ανοιχτά ζητήματα και αντικρουόμενους στόχους». «Εκλεχθήκαμε για ανατροπές, οι οποίες δεν κατέστησαν δυνατές. Καλύτερα να μην κυβερνήσουμε, από το να κυβερνήσουμε λάθος», πρόσθεσε.

Η γενική γραμματέας του FDP, Nίκολα Μπέερ, σημείωσε ότι μια κυβέρνηση με τη CDU/CSU και τους Πράσινους θα αντιστεκόταν στον εκσυγχρονισμό της Γερμανίας και συγκεκριμένα στην ψηφιοποίηση, στον ευέλικτο εργάσιμο χρόνο, στην εκπαίδευση, σε επαρκείς κανόνες μετανάστευσης, ενώ θα υιοθετούνταν μια ενεργειακή πολιτική που θα αποβιομηχανοποιήσει τη Γερμανία. Ενδεικτικά, οι Φιλελεύθεροι αντιτίθενται στην κατάργηση των βιομηχανικών μονάδων που λειτουργούν με καύση άνθρακα και θέλουν να συνεχιστεί το «εμπόριο ρύπων». Οι Πράσινοι, υποστηρίζοντας «πράσινα» επιχειρηματικά συμφέροντα, ζητούσαν προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της ηλεκτροκίνησης κ.ά.

Χριστιανοδημοκράτες και Πράσινοι πολιτικοί δηλώνουν πως στις συνομιλίες ήταν πολύ κοντά σε συμφωνία και κάνουν λόγο για «θέατρο» των Φιλελευθέρων, οι οποίοι «είχαν προετοιμάσει εδώ και καιρό την αποχώρησή τους».

«Πιστεύαμε ότι βρισκόμασταν σε ένα μονοπάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμφωνία», δήλωσε η Αγκ. Μέρκελ και συνέχισε: «Είχαμε πετύχει πολλά σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, που θα ενίσχυαν τη σταθερότητα της χώρας, όπως στην οικονομική ανάπτυξη, σε δύσκολα ζητήματα από πλευράς των Πρασίνων για την προστασία του κλίματος, αλλά κυρίως σε κοινωνικά ζητήματα, στην ισότητα των συνθηκών διαβίωσης στις αγροτικές περιοχές». Οπως είπε, επετεύχθη συμφωνία για την αγροτική πολιτική, αλλά και «στο ζήτημα της μετανάστευσης, όπου δεν υπήρχαν μεγάλες διαφορές με το FDP, εκτιμάμε ότι θα μπορούσαμε να βρούμε μια λύση με τους Πράσινους». Αντίστοιχα, ο επικεφαλής της CSU, Χορστ Ζέεχοφερ, σημείωσε πως «ήμασταν κοντά σε συμφωνία» και ότι «είναι λυπηρό που δεν ολοκληρώσαμε αυτό το έργο, το οποίο ήταν εφικτό».

«Το πιο ακατανόητο για μένα είναι γιατί αποχώρησε το FDP», δήλωσε ο Βίνφριντ Κρέτσμαν, στέλεχος των Πρασίνων.

Τις ανησυχίες των γερμανικών επιχειρηματικών ομίλων για μια «μακρά περίοδο αβεβαιότητας» εξέφρασε το Γερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο: «Για τη γερμανική οικονομία, η αποτυχία των διερευνητικών συνομιλιών είναι μια απογοήτευση». Ωστόσο, εκφράζεται η «ελπίδα» πως «στο τέλος όλοι οι υπεύθυνοι φορείς μπορούν να κάνουν λογικούς συμβιβασμούς». Η Γερμανική Εμποροβιοτεχνική Ενωση προειδοποιεί πως «σε καμία περίπτωση δεν θα είναι πιο εύκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά από νέες εκλογές», ενώ «επείγοντα θέματα, όπως η δημογραφική αλλαγή, η ψηφιοποίηση, οι μεταφορές ή η έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων, παραμένουν και περιμένουν λύσεις».

Στο μεταξύ, το στέλεχος της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (ΑfD), Αντρέ Πόγκενμπουργκ, αποκαλύπτοντας ότι το κόμμα του το ενώνει πολλά με τα υπόλοιπα κόμματα του κεφαλαίου, δήλωσε πως θα έδειχναν ανοχή σε μια μειοψηφική κυβέρνηση CDU/CSU - FDP αν παραιτούνταν η Μέρκελ!

Η επικεφαλής του σοσιαλδημοκρατικού μορφώματος «Αριστερά», Σάρα Βάγκενκνεχτ, ζήτησε νέες εκλογές και παραδέχτηκε πως θα μπορούσε να συγκυβερνήσει με τους Πράσινους και το SPD «αν το SPD τολμήσει μια αριστερή επανεκκίνηση, όπως το Βρετανικό Εργατικό Κόμμα».

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε την ανησυχία του για τις εξελίξεις στη Γερμανία και τόνισε πως αυτές δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας του. Επιθυμεί μια «ισχυρή και σταθερή» Γερμανία, που θα προωθήσει την Ευρώπη.

«Παρακολουθούμε πώς εξελίσσεται η διαδικασία για σχηματισμό κυβέρνησης και ευχόμαστε σύντομα ένα επιτυχές αποτέλεσμα», είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Η κυβερνητική κρίση «σε μια χώρα που είναι η ατμομηχανή της ΕΕ δείχνει σαφώς μια πυρετώδη τάση σε όλη την Ευρώπη», είπε ο Λεονίτ Σλούτσκι, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ρωσικής Δούμας (Κάτω Βουλή).