Copyright 2017 The Associated

Η επιστολή παραίτησης του Μπ. Τζόνσον (πρώτος από αριστερά) είναι χαρακτηριστική των ενδοαστικών αντιθέσεων

Βαθαίνει η ενδοαστική αντιπαράθεση στη Βρετανία για τους όρους της εξόδου από την ΕΕ και τη μελλοντική συνεργασία με την Ενωση, μετά και την παραίτηση του αρμόδιου υπουργού για το Brexit, Ντέιβιντ Ντέιβις, του υφυπουργού του, Στιβ Μπέικερ, και του υπουργού Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον. Η κυβερνητική «κρίση», που ενδέχεται να οξυνθεί, φανερώνει τις βαθιές αντιθέσεις και τα αντικρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα για το πόσο «στενές» οικονομικές και εμπορικές σχέσεις θα έχει η Βρετανία με την ΕΕ. Τα τρία μέλη του υπουργικού συμβουλίου - υπέρμαχοι ενός «σκληρού» Brexit με μεγαλύτερη αυτονομία της Βρετανίας σε σχέση με την ΕΕ - αντέδρασαν στην κυβερνητική πρόταση που υιοθετήθηκε από την πλειοψηφία του υπουργικού συμβουλίου την Παρασκευή.

Νέος υπουργός για το Brexit ορίστηκε ο Ντόμινικ Ράαμπ και Εξωτερικών ο Τζέρεμι Χαντ.

Η πρόταση της Τερέζα Μέι για πιο «ήπιο» Brexit περιλαμβάνει διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για μια «ζώνη ελευθέρων συναλλαγών για εμπορεύματα», με ένα δεσμευτικό «κοινό βιβλίο κανόνων για όλα τα εμπορεύματα», για μια νέα τελωνειακή ρύθμιση με την ΕΕ, που «θα εξαλείψει την ανάγκη για τελωνειακούς και άλλους ελέγχους μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ», ενώ αδυνατίζει το ρόλο του βρετανικού κοινοβουλίου. Το σχέδιο αυτό συζητήθηκε χτες στο υπουργικό συμβούλιο, όπως επίσης και η εντατικοποίηση των προετοιμασιών για τυχόν μη επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ.

Να σημειωθεί ωστόσο πως η Βρετανίδα πρωθυπουργός προχτές απέρριψε το ενδεχόμενο να υπάρξει και δεύτερο δημοψήφισμα για το θέμα του Brexit, απαντώντας σε ορισμένες «προσδοκίες» της ΕΕ ότι οι παραιτήσεις των «σκληροπυρηνικών» υπουργών ίσως αλλάζουν την κατάσταση.

Στην επιστολή της παραίτησής του, ο Μπ. Τζόνσον σημείωσε ότι με την πρόταση της κυβέρνησης η Βρετανία «παραδίδεται στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ κουνώντας λευκές σημαίες». Αυτό θα είναι «ένα ημι-Brexit, με μεγάλα τμήματα της οικονομίας να παραμένουν εγκλωβισμένα στο σύστημα της ΕΕ, αλλά χωρίς κανέναν έλεγχο στο σύστημα αυτό», ενώ «δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώνουμε τους δικούς μας νόμους». Επίσης, είναι ξεκάθαρο ότι παραδίδοντας τον έλεγχο «του δικού μας βιβλίου κανόνων για εμπορεύματα και αγροτικά προϊόντα (και πολλά άλλα), θα είναι πολύ πιο δύσκολο να συνάψουμε συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Επίσης υπάρχει το επιπλέον εμπόδιο, ότι πρέπει να συμφωνήσουμε σε μια μη πρακτική και ανεφάρμοστη τελωνειακή συμφωνία, που όμοιά της δεν υπάρχει», αναφέρει, ενώ προειδοποιεί ότι «κατευθυνόμαστε προς ένα καθεστώς αποικίας» χωρίς «πολιτικά ή οικονομικά πλεονεκτήματα».

Πάντως, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ υποστήριξε ότι οι προτάσεις Μέι αποτελούν ένα «ολόκληρο βήμα προόδου» στη διαδικασία του Brexit.

Οι εξελίξεις στη Βρετανία «τρέχουν» σε μια περίοδο που η πορεία των σχέσεων Λονδίνου - Βρυξελλών αλληλεπιδρά και με ευρύτερους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Είναι ενδεικτικές οι συνθήκες μέσα στις οποίες ξεκινά σήμερα η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο οποίο η Βρετανία αποτελούσε (μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον) ένα από τα ισχυρότερα ευρωπαϊκά μέλη του, διατηρώντας ταυτόχρονα και τις «παραδοσιακά» στενές σχέσεις της με τις ΗΠΑ.

Ενόψει της επίσκεψής του στη Μεγάλη Βρετανία και των συνομιλιών του με την Τ. Μέι την Παρασκευή, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ερωτηθείς για το αν η Μέι θα παραμείνει στην εξουσία, είπε: «Αυτό εξαρτάται από το λαό. Εγώ τα πάω πολύ καλά μαζί της, έχουμε μια πολύ καλή σχέση». Ανέφερε πάντως ότι η Βρετανία βρίσκεται σε «αναταραχή» και ότι «γίνονται πολλά στη χώρα» αυτήν την περίοδο.

Χαρακτήρισε «μια ενδιαφέρουσα περίοδο» την επίσκεψή του στη Βρετανία, ενώ δεν παρέλειψε να εκφραστεί θετικά και για τον πρώην ΥΠΕΞ, Μπ. Τζόνσον: «Είναι φίλος μου. Υπήρξε πολύ - πολύ καλός μαζί μου, πολύ υποστηρικτικός». Μάλιστα, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να συναντηθεί μαζί του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Βρετανία, κάτι που θα ήταν τουλάχιστον ασυνήθιστο, αν όχι παρεξηγήσιμο...

Αναλυτικό ρεπορτάζ του BBC θύμιζε χτες ότι ο Τραμπ ήταν από τους πρώτους που είχε επιδοκιμάσει την απόφαση για την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, έχοντας τονίσει ότι επιδιώκει την ταχύτερη υπογραφή Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου αμέσως μετά το Brexit.