Με προπέτασμα το σχέδιο Ανάν η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη να αποδεχτεί τη διχοτόμηση της Κύπρου η οποία φαντάζει αναπόφευκτη, είτε υιοθετηθεί είτε όχι το αμερικανοβρετανικό κατασκεύασμα που περιτυλίγει με το κύρος (;) του ο ΓΓ του ΟΗΕ. Μάλιστα, η Αθήνα «προκαλεί» την τουρκική πλευρά, με την ετοιμότητά της για υπογραφή της Συμφωνίας μέσα στις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, όπως το ζητά ο ΓΓ του ΟΗΕ. Η Αγκυρα, πάντως, δε φαίνεται να «τσιμπάει» και σε γενικές γραμμές, αν και αποστέλλει αντιφατικά μηνύματα, αντιμετωπίζει με περισσότερες επιφυλάξεις το σχέδιο Ανάν.

Χτες ο πρωθυπουργός, από τη Βαρσοβία όπου βρίσκεται, κλιμάκωσε την πρόκληση, δηλώνοντας ότι «μπορούμε να υπερβούμε τις δυσκολίες, αν το άλλο μέρος, δηλαδή η Τουρκία συμφωνήσει. Αν αυτό συμβεί, τόνισε ο πρωθυπουργός, είναι πιθανό να υπάρξει συμφωνία πριν τη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης στις 12 Δεκεμβρίου». Εδώ, βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία για την υιοθέτηση της «βασικής συμφωνίας» αποτελεί απαίτηση του ΓΓ του ΟΗΕ.

Το σκηνικό με τις διφορούμενες δηλώσεις των αξιωματούχων της τουρκικής κυβέρνησης συνεχίστηκε και χτες. Ο Σουκρού Σινά Γκιουρέλ, που παραμένει υπουργός Εξωτερικών στο μικρό - αλλά κρίσιμο για τις αποφάσεις επί του Κυπριακού όπως αποδεικνύεται - αυτό διάστημα, δήλωσε ότι «το σχέδιο Ανάν έγινε για να εξυπηρετήσει τα σχέδια άλλων και όχι την επίλυση του Κυπριακού» και προσδιόρισε ότι στόχος των προτάσεων είναι «να ικανοποιήσει την ΕΕ και έτσι να ενταχθεί ανώδυνα η Κύπρος». Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών σημείωσε επίσης ότι «το σχέδιο εξαλείφει τελείως τη διζωνικότητα. Θα δημιουργήσει νέους πρόσφυγες. Δεν επιδέχεται συζήτηση», εκτίμησε ο κ. Γκιουρέλ που χαρακτήρισε το σχέδιο «μεγάλη απώλεια για τους Τουρκοκυπρίους». Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του σημείωσε ότι «η αποδοχή του σχεδίου θα σήμαινε ότι η αντίσταση επί 40 χρόνια των Τουρκοκυπρίων θα αποδεικνυόταν μάταιη» και εξειδικεύοντας τις αντιρρήσεις του πρόσθεσε ότι «τα σημεία για το εδαφικό και τους πρόσφυγες είναι απαράδεκτα και δε συζητούνται καν. Δε γίνονται διαπραγματεύσεις για αυτά».

Ο Τούρκος υπουργός κατηγόρησε και το νικητή των πρόσφατων εκλογών στην Τουρκία Ταγίπ Ερντογάν, ότι ακολουθεί «ανεύθυνη» εξωτερική πολιτική. «Αν ο Ερντογάν δεν απαλλαγεί από το κόμπλεξ να γίνει δεκτός στη Δύση τότε θα δημιουργηθούν μεγάλα προβλήματα στην Τουρκία». Ο Σ. Γκιουρέλ κατηγόρησε και πάλι τα Ηνωμένα Εθνη ότι διοχέτευσαν στην ελληνική πλευρά τις προτάσεις και ότι «έγιναν διορθώσεις σύμφωνα με επιδιώξεις της ελληνοκυπριακής πλευράς». «Είχαμε εγκαίρως προειδοποιήσει για το τι συνιστά για μας κόκκινη γραμμή. Τα δικά μας απαράβατα. (καθεστώς ισοτιμίας - στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας). Δε σεβάστηκαν την κατάσταση της υγείας του Ντενκτάς και ότι δεν υπάρχει ακόμα στην Τουρκία κυβέρνηση. Ετσι είναι εμφανές ότι εξυπηρετούνται συμφέροντα άλλων», είπε.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε τον Ταγίπ Ερντογάν και για τις επαφές που είχε με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. «Ο κ. Σημίτης δυο φορές πριν από τις εκλογές στην Τουρκία είχε επαφές με τον Ερντογάν και ο Ερντογάν του είπε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις» είπε ο κ. Γκιουρέλ και επικαλέστηκε μάλιστα τον ελληνικό Τύπο, λέγοντας ότι «σύμφωνα με "ΤΟ ΒΗΜΑ" και μετά τις εκλογές και το πρόβλημα των δηλώσεων του Ερντογάν για το βελγικό μοντέλο, ο Ερντογάν ξανακάλεσε τον κ. Σημίτη και του είπε να μην ανησυχεί». «Αν αυτό δε διαψευστεί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα», είπε ο κ Γκιουρέλ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε πάλι να κινηθεί ο δικαστικός μηχανισμός εναντίον του νέου ηγέτη της Τουρκίας.

Ο Αμπτουλάχ Γιούλ, ένας εκ των στενότερων συνεργατών του Τ. Ερντογάν, προφανώς για να απαντήσει στον Σ. Γκιουρέλ, δήλωσε ότι «το Κυπριακό αποτελεί πρόβλημα που δεν μπορεί να αγνοηθεί και πρέπει να επιλυθεί». Η απάντηση, ωστόσο, «χάθηκε» από το θόρυβο της δήλωσης του αρχηγού του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατηγού Χιλμί Οζκόκ, ο οποίος μίλησε για ύπαρξη δύο κρατών και ένα νέο συνεταιρικό κράτος. Ο στρατηγός, έφτασε στα Κατεχόμενα, όπου θα βρεθεί τελικά και ο Ερντογάν, πριν επισκεφτεί στις 18 του μηνός την Αθήνα, για τον γιορτασμό της επετείου ανακήρυξης του ψευδοκράτους.

Κατά την άφιξή του, αφού μίλησε για ύπαρξη δύο κρατών και ένα νέο συνεταιρικό κράτος, είπε ότι οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε απειλή εναντίον των Τουρκοκυπρίων και επανέλαβε τον εκβιασμό ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα απειλήσει την ασφάλεια στην ανατολική Μεσόγειο.

Στην Αθήνα, οι τουρκικές αντικρουόμενες δηλώσεις δημιουργούν αμηχανία και ερωτηματικά. Κύκλοι του ΥΠΕΞ εκτιμούν πάντως, ότι οι αντικρουόμενες δηλώσεις εντάσσονται στο διαπραγματευτικό παιχνίδι των Τούρκων. Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως η τουρκική στάση θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει μετά την επίσκεψη του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Γκρόσμαν και κυρίως μετά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας της Τουρκίας στα τέλη Νοέμβρη. Μέχρι τότε, θα έχει διαμορφωθεί και η τακτική της ελληνικής πλευράς, αφού το Σάββατο θα έρθει στην Αθήνα ο Πρόεδρος της Κύπρου για διαβουλεύσεις. Στην οριστικοποίηση της ελληνικής θέσης, ασφαλώς θα παίξει ρόλο και η επίσκεψη του Γ. Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον στις 27 και 28 του Νοέμβρη, όπου θα συναντηθεί με την Κοντολίζα Ράιζ και πιθανότατα με το Κ. Πάουελ.

Ως προς τις δηλώσεις Γκιουρέλ, τοποθετήθηκε χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος που τις χαρακτήρισε «ιδιαίτερα έντονες και αρνητικές», λέγοντας μάλιστα ότι αυτές ακριβώς οι δηλώσεις αποδεικνύουν ότι «η δική μας πλευρά πρέπει να μείνει ενωμένη και να αντιμετωπίσει τις εξελίξεις με ομοψυχία και αποφασιστικότητα».

Μετά τις επαφές που θα έχει σήμερα με τον ειδικό συντονιστή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και αύριο με τον πρόεδρο Κληρίδη αναμένεται να αποσαφηνίσει τη θέση του για το «σχέδιο Ανάν» ο πρόεδρος της ΝΔ. Ο Κ. Καραμανλής που δεν έχει ακόμα δηλώσει επίσημα αν δέχεται το σχέδιο ως βάση διαπραγμάτευσης, επιχειρεί να «ισορροπήσει» μεταξύ της επιθυμίας των ΗΠΑ και της ΕΕ να λυθεί «επώδυνα» το Κυπριακό μέχρι την Κοπεγχάγη και της «απειλής» να αφήσει «χώρο» για ένα ακροδεξιό κόμμα που μπορεί να του στοιχίσει τις επόμενες εκλογές. Γι' αυτό ο Κ. Καραμανλής εμφανίζεται να επιμένει στην ανάγκη να δοθεί σκληρή μάχη για να αλλάξουν ορισμένες άσχημες πλευρές του «σχεδίου Ανάν», παρόλο που γνωρίζει ότι τα περιθώρια για «διαπραγματεύσεις» είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα.

Στη συνάντηση που είχε χθες με τον πρώην πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας Κύπρου - ΕΕ, Γ. Βασιλείου, ο Κ. Καραμανλής επανέλαβε τις πάγιες θέσεις του κόμματός του για την ανάγκη εξεύρεσης μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, σύμφωνης με τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και εναρμονισμένης με το κοινοτικό κεκτημένο. Ταυτόχρονα δεν έκρυψε την ανησυχία του για το τελεσίγραφο του Κόφι Ανάν επισημαίνοντας ότι «ακόμη και στην περίπτωση μη επίτευξης λύσης, κατά τη συνάντηση κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη θα πρέπει να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη είσοδος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

Παράλληλα ο Κ. Καραμανλής εμφανίζεται υπέρμαχος της «εθνικής ομοψυχίας» και μάλιστα δε δίστασε σε αυτό το πλαίσιο να εντάξει το νόημα του γιορτασμού του Πολυτεχνείου. Μιλώντας σε εκδήλωση της ΟΝΝΕΔ για την εξέγερση του Νοέμβρη επιχείρησε να «κλείσει» το νόημά της στα... νεοφιλελεύθερα οράματά του και στις κομματικές επιδιώξεις του. Ούτε λίγο ούτε πολύ άφησε να εννοηθεί ότι το νόημα του Πολυτεχνείου είναι να φύγει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ! Συνδέοντας το Πολυτεχνείο με το Κυπριακό είπε ότι «η φωνή του Πολυτεχνείου ενώνεται σήμερα με τη φωνή της Κύπρου», ξεχνώντας πώς φτάσαμε και στα δύο...

Αναφερόμενος στη θέση της ΝΔ στο «σχέδιο Ανάν» ο Πρ. Παυλόπουλος είπε (στο «Σκάι») ότι «θα δούμε αν αποτελεί βάση προς διαπραγμάτευση. Αν όμως -συνέχισε- αποτελέσει βάση προς διαπραγμάτευση, υπάρχουν πολλά που πρέπει να αλλάξουν, αν θέλουμε αυτό το κείμενο να οδηγήσει σε μια βιώσιμη λύση». Παράλληλα ζήτησε να καταστεί σαφές και προς τον ΟΗΕ ότι «η πορεία της Κύπρου στην ΕΕ δεν έχει καμία σχέση με την επίλυση του κυπριακού» (σ.σ. λες και δεν το ξέρει...).

Το κατά πόσον έχει λυθεί ή όχι το Κυπριακό θα ληφθεί υπόψη στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης όσον αφορά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, επισημαίνει μεταξύ άλλων ο Βρετανός διαμεσολαβητής στο Κυπριακό, Ντέιβιντ Χάνεϊ, σε συνέντευξή του προς την Ελληνική Υπηρεσία του ΒΒC.

Ο λόρδος Χάνεϊ διευκρίνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα προτιμούσε την ένταξη ενός επανενωμένου νησιού και πρόσθεσε, αναφερόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, πως κάθε απόφαση θα ληφθεί υπό το φως των περιστάσεων της συγκεκριμένης στιγμής. «Δεν είμαστε ακόμη στις 12 Δεκεμβρίου, είμαστε στις 14 Νοεμβρίου και ένας από τους παράγοντες που θα καθορίσουν τις περιστάσεις θα είναι και το αν έχει επιτευχθεί συμφωνία από τώρα μέχρι τότε. Δεν μπορώ να σας πω τίποτα περισσότερο από αυτό», είπε χαρακτηριστικά ο Ντέιβιντ Χάνεϊ.

Βάσει του σχεδίου επίλυσης που κατέθεσε ο Κόφι Ανάν, δε θα μπορούν να πραγματοποιηθούν διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις από την Κύπρο χωρίς την έγκριση της Ελλάδας αλλά και της Τουρκίας, η οποία δεν ανήκει στην ΕΕ. Επ' αυτού, ο Βρετανός διπλωμάτης υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι κοινό χαρακτηριστικό όλων των προτάσεων για το Κυπριακό πάντοτε ήταν ότι δεν πρέπει να υπάρχει άλλη μορφή στρατιωτικής δράσης στο Νησί εκτός από την εγκατάσταση ενός μικρού αριθμού τουρκικών και ελληνικών δυνάμεων και μιας αποστολής του ΟΗΕ. Ο Ντέιβιντ Χάνεϊ είπε επίσης ότι δεν έχει νόημα, υπό το πρίσμα μιας αποστρατιωτικοποιημένης Κύπρου, η ιδέα των ευρωπαϊκών στρατιωτικών επιχειρήσεων με βάση τη Νήσο. Και κατέληξε λέγοντας ότι σε κάθε περίπτωση οι συμβάσεις καθιστούν σαφές πως υπάρχουν οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την εδαφική και τη συνταγματική ακεραιότητα της Κύπρου και των κρατιδίων, όπως είπε, που την αποτελούν.

Συγκρατημένα αισιόδοξες, επιφυλακτικές έως και εντελώς αρνητικές είναι οι αντιδράσεις στο «σχέδιο Ανάν» της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς. Την ίδια στιγμή που η συζήτηση καλά κρατεί, στα Κατεχόμενα ετοιμάζονται να γιορτάσουν την επέτειο των 19 χρόνων από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, παρουσία του αρχηγού των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγού Χιλμί Οζκιόκ, ενώ σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο 4 σκάφη του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού κατέπλευσαν χτες στο κλειστό λιμάνι της Κερύνειας.

«Νέα σελίδα» για την Κύπρο χαρακτήρισε το «σχέδιο Ανάν» ο Ραούφ Ντενκτάς και δήλωσε ότι θα το μελετήσει προσεκτικά πριν δώσει την απάντησή του τη Δευτέρα, οπότε λήγει η προθεσμία. Η δήλωσή του έχει ως εξής: «Γυρίσαμε νέα σελίδα (...). Πρόκειται για ένα περιεκτικό ντοκουμέντο. Εγώ έχω πολλά να προσέξω εκεί μέσα. Τα πιο σημαντικά είναι τα θέματα που αφορούν το κράτος μας, την κυριαρχία μας, την ταυτότητά μας και, φυσικά, το έδαφός μας».

Το «σχέδιο Ανάν» αξιολόγησε και το λεγόμενο «Υπουργικό Συμβούλιο» στα Κατεχόμενα. Σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο, ο λεγόμενος «υπουργός Εξωτερικών» Τ. Ερτουγρούλογλου ενημέρωσε τους ψευδοϋπουργούς. Ο ψευδοπρωθυπουργός Ντερβίς Ερογλου, ο οποίος προήδρευσε της συνάντησης, δήλωσε ότι το εδαφικό, το θέμα των περιουσιών και η επιστροφή Ελληνοκυπρίων προσφύγων είναι θέματα που απασχολούν την τουρκοκυπριακή πλευρά κι ότι θα συνεχίσουν την αξιολόγηση της κατάστασης.

Στο μεταξύ, ο συντονιστής του Εθνικού Λαϊκού Κινήματος στα Κατεχόμενα Τανέρ Ετκίν δήλωσε ότι το σχέδιο λύσης που υπέβαλε ο ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν «έχει χαρακτήρα εγγράφου κι ότι αυτό είναι γεμάτο παγίδες». Σύμφωνα με τον τουρκοκυπριακό Τύπο, ο Τ. Ετκίν ισχυρίστηκε ότι το σχέδιο δόθηκε στην Ελλάδα και στην ελληνοκυπριακή πλευρά προ δεκαημέρου και ότι στη διάρκεια του δεκαημέρου αυτού έγιναν αλλαγές υπέρ της ελληνικής πλευράς λόγω των αντιδράσεών της.

Η εθνικιστική τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Βολκάν» με ολοσέλιδη αγγελία της καλεί τους Τουρκοκύπριους να υποδεχτούν τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς και ως ημερομηνία επιστροφής του αναφέρει το Σάββατο, 16 Νοεμβρίου. Η εφημερίδα καλεί όλους τους Τουρκοκυπρίους να βρεθούν στην «παλλαϊκή υποδοχή» του κατοχικού ηγέτη. Η αγγελία αναφέρεται και στα συνθήματα που θα κυριαρχούν με αποδέχτες, όπως γράφει, το δίδυμο Ελληνοκυπρίων και Ελλάδας που «έχουν αιματοβαμμένα χέρια, συμπεριφέρονται εχθρικά προς τους Τούρκους και εφαρμόζουν εμπάργκο, καθώς και στις δυνάμεις τρίτων χωρών που ασκούν πιέσεις επί των Τούρκων».

Ο τουρκοκυπριακός λαός, γράφει η εφημερίδα, «στηρίζει και εμπιστεύεται τον πρόεδρό του Ντενκτάς και δεν πρόκειται να προβεί σε παραχωρήσεις από τις εγγυήσεις της μητέρας μας Πατρίδας, την ισότητα της Μητέρας Πατρίδας, την ισότητα της κυριαρχίας μας, το κράτος μας». Την αγγελία υπογράφουν 15 οργανώσεις που υπάγονται στο Εθνικό Λαϊκό Κίνημα.

Καλά, όταν ο ΟΗΕ ψήφιζε θετικές αποφάσεις για το Κυπριακό, τις ψήφιζε προ χούντας και πραξικοπήματος, ή μετά τη χούντα και το πραξικόπημα; Τις ψήφισε ο ΟΗΕ τις αποφάσεις πριν ή μετά τον «Αττίλα», το 1974; Και παιδιά γνωρίζουν ότι τις ψήφισε μετά! Και ότι με αυτές έχουν συμφωνήσει όλα τα κόμματα. Αρα..; Τι έννοια έχει η αναφορά της ΚΕΔΑ στα της χούντας; Μία: Σκύψτε το κεφάλι! Κάνετε και μερικές «αντιστάσεις για τη βελτίωση» του σχεδίου και αφήστε να κυλήσει το πράγμα! Τέλος...

Καμιά αναφορά δε γίνεται στην τοποθέτηση της ΚΕΔΑ για τα παραπάνω, παρότι έχουν μεγάλη σημασία για την πορεία που έφερε στο «σχέδιο Ανάν». Ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματά του...

Σαράντα ημέρες, καθώς και πολιτική βούληση είναι αρκετές για να διευθετηθεί το ζήτημα της επανένωσης της Κύπρου, δήλωσε χτες από την Αγκυρα ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Χαβιέ Σολάνα, αναφερόμενος στο σχέδιο λύσης που προτάθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν στις δύο πλευρές, ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή.

«Ζούμε με το πρόβλημα αυτό εδώ και πάνω από 40 χρόνια και ορισμένοι μπορεί να σκεφτούν ότι είναι πολύ δύσκολο να διευθετηθεί σε 30 ή 40 ημέρες. Αρχικώς αυτό μοιάζει αληθινό», εκτίμησε ο Χ. Σολάνα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Αλλά όχι στην περίπτωση αυτή, όπου οι δυσκολίες είναι πολύ καλά γνωστές, τα προβλήματα είναι επίσης καλά γνωστά, οι λύσεις πολύ καλά γνωστές και εκείνο που μας λείπει είναι η πολιτική βούληση», πρόσθεσε ο ίδιος. «Θεωρώ ότι οι 40 ημέρες είναι υπεραρκετές» για να επιτύχουμε το στόχο του προβλήματος, επισήμανε ο Χ. Σολάνα.

Παράλληλα ο Χ. Σολάνα εξέφρασε ικανοποίηση από τις συνομιλίες που είχε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ηγέτη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, που κέρδισε τις πρόσφατες τουρκικές εκλογές.

Αναφερόμενος στα διάφορα ζητήματα, μεταξύ των οποίων αυτό της Κύπρου, τις προσπάθειες για επίτευξη συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και την υποψηφιότητα της Τουρκίας στην ΕΕ, ο Χ. Σολάνα εκτίμησε ότι «εάν εργαστούμε με δυναμισμό, πιστεύω ότι θα υπάρξει μια καλή πιθανότητα, ώστε τα όνειρα και οι προσδοκίες της Τουρκίας να βρουν μια απάντηση στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο της Κοπεγχάγης».