Η επίσκεψη εργασίας του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Ι. Τζεμ στην Αθήνα πραγματοποιείται στη σκιά των αδιάλλακτων και προκλητικών δηλώσεων του Ρ. Ντενκτάς και υψηλών αξιωματούχων της Αγκυρας - συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ι. Τζεμ - για το Κυπριακό και για τη δήθεν ελληνική υπόθαλψη και φιλοξενία στο στρατόπεδο του Λαυρίου Κούρδων «τρομοκρατών». Φαίνεται όμως ότι για την ελληνική κυβέρνηση, πάνω απ' όλα προέχει η συνέχιση της πολιτικής της προσέγγισης με την Αγκυρα, ανεξάρτητα από το κόστος, όπως ακριβώς έχουν υποδείξει στο πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, μετά την κρίση στα Ιμια, οι Αμερικανοί.

Ετσι, λοιπόν, Ελλάδα και Τουρκία, εμφανίζονται αποφασισμένες να επικεντρώσουν την προσοχή τους και τις μεταξύ τους συζητήσεις εκεί όπου υπάρχει «κοινός τόπος». Προβάλλοντας αυτή τη λογική, η ελληνική κυβέρνηση προχωρά στην οικοδόμηση σχέσεων με μια χώρα που διατυπώνει ανοιχτή πολεμική απειλή εναντίον της Ελλάδας, αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και ετοιμάζεται να ολοκληρώσει την πολιτική της στο Κυπριακό με την προσάρτηση ή ενσωμάτωση των κατεχομένων εδαφών.

Παρ' όλα αυτά ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, εκφραστής της πολιτικής της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, θα προβάλει σήμερα, ως απτό αποτέλεσμα της διήμερης επίσκεψης της τουρκικής αντιπροσωπείας στη χώρα μας την υπογραφή ενός πρωτοκόλλου για τη δημιουργία μιας κοινής ελληνοτουρκικής ομάδας για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφώνν.

Πιθανότατα σήμερα κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου των δύο υπουργών να ανακοινωθεί επίσης η υιοθέτηση κάποιων (τριών, σύμφωνα με όσα δήλωσε κατά την άφιξή του στην Αθήνα ο Ι. Τζεμ) ακόμη Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, των οποίων η διαπραγμάτευση τείνει να ολοκληρωθεί. Πρόκειται για πολιτικά Μέτρα καλής γειτονίας και μείωσης της έντασης, από αυτά που βρίσκονται σε έναν κατάλογο τον οποίο συζητούν στις περιοδικές επαφές τους οι Πολιτικοί Διευθυντές των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών. Μέσα σε αυτόν τον κατάλογο περιλαμβάνονται:

• Εφαρμογή πολιτικής «Ανοικτών Ουρανών», όπως προβλέπεται από τις συμφωνίες του ΝΑΤΟ.
• Αμοιβαίες επισκέψεις πολεμικών πλοίων.
• Συνεργασία λιμενικών αρχών.
• Προσκλήσεις αξιωματικών των δύο χωρών σε εθνικές ασκήσεις.
• Επικοινωνία των δύο Γενικών Επιτελείων.
• Συνεργασία Ελλάδας - Τουρκίας σε κοινές ασκήσεις στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΝΑΤΟ με τις μεσογειακές χώρες.
• Επέκταση του μορατόριουμ ασκήσεων τους καλοκαιρινούς μήνες.
• Ανοικτή γραμμή μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών.
• Συνεργασία των δύο χωρών σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια.
• Συνεργασία για την οικολογική προστασία του Εβρου.
• Συμφωνία για την ποσότητα των υδάτων.
• Επικύρωση των Πρωτοκόλλων 1969-71 για τον καθορισμό των ορίων στον Εβρο.

Από αυτόν τον κατάλογο των ΜΟΕ σήμερα αναμένεται να υιοθετηθούν τρία. Πρόκειται για την εγκαινίαση συνεργασίας για την περιβαλλοντική ανάπτυξη στον Εβρο, για την πρόσκληση αξιωματικών σε μεγάλου μεγέθους εθνικές στρατιωτικές ασκήσεις και για τη συνάντηση των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων στο περιθώριο Διεθνών Στρατιωτικών Διασκέψεων.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να θεωρείται βέβαιο επίσης ότι η παρούσα επίσκεψη του κύριου Τζεμ δε θα αποφέρει συμφωνίες για δύο ζητήματα που η Ελλάδα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα. Ετσι, λοιπόν, δεν πρέπει να αναμένουμε την υπογραφή της συμφωνίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας. Ελάχιστες πιθανότητες υπάρχουν και για την υπογραφή της συμφωνίας για την επαναπροώθηση των λαθρομεταναστών.

Εκτός από τις διμερείς υποθέσεις, οι δύο υπουργοί, όπως δήλωσαν μετά την άφιξη του Ι. Τζεμ στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια των επαφών τους θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για τις τρέχουσες εξελίξεις στο Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή, καθώς και για την κατάσταση στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπό το πρίσμα που υπαγορεύουν τα γεγονότα της 11ης του Σεπτέμβρη.

Τα ζητήματα της «εξομάλυνσης» των ελληνοτουρκικών σχέσεων στη βάση του διεθνούς δικαίου, του Κυπριακού και της λαθρομετανάστευσης έθεσε ο Κ. Καραμανλής στον Ι. Τζεμ, κατά τη διάρκεια της συνάντησης τους. Ειδικά για το τελευταίο ζήτημα, ο πρόεδρος της ΝΔ δήλωσε αργότερα ότι «εκείνο που τονίστηκε είναι ότι χρειάζεται αυξημένη πολιτική βούληση και στενή συνεργασία από τα δύο κράτη, ώστε να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα το οποίο σήμερα είναι μεγάλο, αλλά κινδυνεύει να γίνει, πράγματι, μείζον, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά».