Διεκδικώντας την αναβάθμιση του ρόλου της στην περιοχή, η ελληνική αστική τάξη παίζει το χαρτί του αρχαιότερου κράτους - μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στη Βαλκανική, του αταλάντευτου «μεντεσέ» στα ευρωατλαντικά σχέδια, ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1990, με κορύφωση τη συμβολή της στην επιχείρηση διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας και αλλαγής συνόρων, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το διά πυρός και σιδήρου «άνοιγμα» της αγοράς των Βαλκανίων και η «ανασυγκρότηση» της περιοχής αποδείχτηκαν «χρυσωρυχείο» για το ελληνικό κεφάλαιο. Η διαδικασία αυτή χρηματοδοτήθηκε αδρά με κρατικά κονδύλια και ευρωπαϊκούς πόρους. Ενα μεγάλο μέρος των επιχειρηματιών μετέφερε την παραγωγική δραστηριότητά του στις χώρες αυτές, εκμεταλλευόμενο τη χαμηλή τιμή της εργατικής δύναμης και την ευνοϊκότερη φορολογία, παίρνοντας «ανάσες» στον ανταγωνισμό και αποσπώντας τεράστια κέρδη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ), που «έτρεξε» από το 2002 μέχρι το 2011, με συνολικό προϋπολογισμό 750 εκατ. ευρώ, που «μεταγγίστηκαν» σε βιομηχάνους και εξαγωγείς, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε Σερβία, Μαυροβούνιο, Κόσοβο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία και Ρουμανία.

Με την παρουσίαση του Σχεδίου, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ Α. Λοβέρδος καλούσε τους επίδοξους επενδυτές να σπεύσουν στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο δεχόταν τις αιτήσεις για τις επενδύσεις στις χώρες της Βαλκανικής, λέγοντας πως «όποια επιχείρηση στον αγροτικό τομέα και στον τομέα της μεταποίησης επιθυμεί να επενδύσει στις χώρες αυτές, ή να επεκτείνει τις υφιστάμενες επενδύσεις της, ιδρύοντας νέες παραγωγικές μονάδες, μπορεί να ζητήσει από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών να συγχρηματοδοτηθεί η επένδυσή της».

Για τον ιδιωτικό τομέα, το Σχέδιο προέβλεπε επιδοτήσεις από 800.000 έως 5 εκατ. ευρώ για τη μεταποίηση και 300.000 έως 1,5 εκατ. ευρώ για τον πρωτογενή τομέα. Μεγάλο μέρος όμως αυτού του προϋπολογισμού κατευθύνθηκε σε κρατικές επενδύσεις για έργα υποδομών και συγκοινωνιακής διασύνδεσης, που ωφέλησαν συνολικά το κεφάλαιο για τη διείσδυσή του στην περιοχή, στο πλαίσιο του ευρύτερου ευρωΝΑΤΟικού σχεδιασμού.